Page 117 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

iSTANBUL PROTOKOLÜ

kitde görütebitir, 8u yüzden, bir işkence mağduru, yararlana.ağl umuduyta
görüşmeyi kabut etse bi[e, görüşme 5lraslnda, maruz ka[dlğl anl[ar Ve konu[ar
travmatik yaşant|slnI canlandlrabi[ia Bu durüım aşağldakiLeri kapsayabiti.:

267 Görüşmecinin 50ru[erl, 50ruşturmaya benzea bir zortanma şektinde at9ı-
tanabitir.Mağdur,9örüşmeciningözetleyiciVesadi5tmotivasyon[arlolduğun-
dan kuşku[anabitir ve "Neden başlma 9eLenlerin en korkunç aynntı[annl bile
anlatmaml istiyo r?" "Norma L bir insan hayatlnl kazanmak için neden benim-
kisi gibi öyküter dinlemeyi tercih etsin?" "Tuhaf bir tür motivasyonu olma[l"
vb.soruta. taşlyabaIir Görüşmeci tutuklanmamlş ve işkence qörmemiş otduğu
için ona yönetik önyarqlaar 5öz konusu o[abi[it Bu durum gölüşmecinin düş-
man saflanndan biri olarak değertendiriLmesine yot açabiLir.

268.Görüşmeciotorite konumunda birioLaraka19ltanlr(kiçoğunl,ukta bu doğ-
rudu0 Ve bu yüzden travma öyküsünün çeşitli yönLerini aktarmak için mağdul
açlslndan görüşmeci qüvenilmez buLunabilir, ya da tam tefsine, halen göza[-
tlnda oLan kişi(erde slktlkta 9ölütdüğü 9ibi,9örüşme nedeniyle ceza[andtrma
olmayacağlna dair herhanqi bil 9üVence Ve.ilemezken biLe, görüşmeciye aşırı
qüVen duyutabitir.Tutuklu[ann başka[anna aşlrl 9üVenerek kenditerini gerek-
siz riskLere sokmamaLarl için her türtü öntem allnma[ldlr. lşkence mağdurlan,
değertendi.me kapsamlnda Verdikleri bitgiterin baskl yapan devLet 9örevLi-
[erinden korunamayacağından korkabitirteı Kofku ve 9üvensizLik, hekimlerin
ve diğer 5ağtlkçltarln işkence eylemine katı[m|ş otduğu durumlarda özellikLe
güçLüdür.
269. Birçok durumda qörüşmeci, (oğunluk küttürüne ve etnik grubuna men-
supken, mağdıJr, göaüşmenin yapl[dlğl yer itibanyla azlnllk grubuna Ve küL-
türüne mensup oLacaktlt Bu eşitsiztik dinamiği, iktidar dengesizliği a19l5lnı
(Ve gerçektiğini) pekiştirebitir; mağdurun korku,güvensizLik duygı.]tannl Ve
boyı.]n eğme zorunLu[uğuna itişkin potansiyel, a[qlslnl kuvvetlendirebi[ir. Bazl
durumtarda, özettikLe mağduf[ar haten 9öza[tlndaysa , bu dinamik 9örüşmeci-
den çok çevilmen için geçerLi oLabiliı o yüzden ideaI olarak, çevilmenin hel-
kes taraflndan, en az araştlrmacl kadar bağlmslz bir kişi otarak qörüLebitmesi
için yeret değil "d|şandan" biri otma5l gerekir Tabii ki tercüman, yetkititeıin
daha sonra görüşmede ne[e. konuşulduğunu öğrenmek için baskl uygu-
layabitecekleri bir aite üyesi de olmamalldlı
270. Görüşme(iyte işkencecinin cınslyetleIl aynlysa.9örüşme süreci. (insiyet-
Lerin farkll oLduğu duruma göre işkenceye daha çok benzeyen bir tarzda aLgl-
Lanabitir. Örneğin, cezaevinde erkek bil gardiyan taraflndan tecavÜze uğ.amlş
bar kadlnln erkek bir göfüşmeci karşlslnda, kadln bir görüşmeciyte otabite-
ceğinden daha çok fahatsüzllk,güvensizLik Ve korku yaşamasl muhtemetdir.
Bu durum, cinseI olarak ta(ize uğramlş erkekler içan de aynldlr Bür tacizlerin
ayİntl[annl bil kadln görüşmeciye antatmaktan utanabitirteıÖzettikle haten
tutuklu olan mağdurlarta it9iti tetrübeter göstermaşti. ki, leleneksel olarak
köktenci"toptumta. (ki bu top[um[arda blrak|n muayeneyi, bir e.keğin bir ka-

115