Page 88 - Tasarrufun İptali

«TASARRUFUN İPTALİ DAVASI» DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
üzere yapılan irade beyanları» olarak tanımlanan «hukukî işlem»lerden
ibaret değildir. Bu madde gereğince iptâli söz konusu olanlar, «hukukî
iĢlem» kavramından daha geniĢ olan, onu da içeren ve doktrinde 439
«kendisine hukuk düzenince hukukî bir sonuç bağlanmıĢ olan beĢeri
(insan) fiilleri» olarak tanımlanan hukukî fiiller‟dir. 440 Nitekim kaynak
yasanın Almanca metninde, bu konuda «tasarruf» değil «hukukî fiil»
kavramı yer almaktadır. 441 Bu nedenle, ĠĠK. mad. 277 vd. geçen «ta-
sarruf» kavramını, «hukukî işlem»leri, «hukukî fiil»leri de içerir Ģekilde,
en geniĢ anlamıyla kabul etmek gerekir. 442 Örneğin, borçlunun «pro-
testo çekmemesi», «haksız bir ödeme emrine itiraz etmemesi», «za-
manaĢımı def‟inde bulunmaması», «davayı kabul etmesi», «davadan
feragat etmesi», «yeminden çekinmesi», «kanun yoluna baĢvurmaktan
kaçınması», «hukukî iĢlem» olmadığı halde birer «hukukî fiil» sayılır
ve iptal davasına konu yapılabilir. 443 Nitekim, Ġsviçre Federal Mah-
kemesi; 444 «borçlunun anlaşmalı olarak hakkında icra takibine geçen
alacaklının» yaptığı takibe itiraz etmemesi yani „itirazdan kaçınması‟
halinde, bu davranışa karşı, asıl alacaklıların iptal davası açabilece-
ğine» karar vermiĢtir. Yargıtay‟da, «borçlunun „muvazaalı olarak
kardeşine borçlanıp kendisi hakkında takip yaptırıp, taşınmazlarını
haciz ettirmesi işleminin, iptal davasına konu edilebileceğini» 445 be-
lirtmiĢtir.
ġu halde, borçlunun gerek «dava dıĢındaki», gerek -sulh, feragat,
kabul gibi- «icra takibi içindeki» en geniĢ anlamı ile hukukî iĢlemleri,
iptâl davasına konu olabilecektir. 446 Kısaca, borçlunun; alacaklıları
aleyhine malvarlığını azaltıcı nitelik taĢıyan her türlü -en geniĢ anlamı
ile- hukukî iĢlemleri, iptâl davasına konu olabilir.
Ġptal davasına konu olan iĢlemler -kural olarak- maddi hukuk ba-
kımından tamamen geçerli olan ve alacaklıları zarara sokan iĢlemlerdir.

439 ATAAY, A. age. s: 310 vd. – OĞUZMAN, K. age. s: 99 – ÖZSUNAY, E. age. s:
319 – ŞMRE, Z. age. s: 207 – ZEVKLĠLER, A./ACARBEY, M.
B./GÖKYAYLA, K. E. age. s: 129
440 UMAR, B. age. s: 54 vd. – GÜRDOĞAN, B. age. s: 222, dipn. 615 –
SARISÖZEN, Ġ. Ġcra ve Ġflâs Hukukuna Göre Ġptal Davasında Yargılama Usulü
(ABD. 1977/1, s: 52 vd.)
441 UMAR, B. age. s: 54 vd. – ÜSTÜNDAĞ, S. age. s: 294
442 KURU, B. age. C: 4, s: 3410 – KURU, B. El Kitabı, s: 1398
443 UMAR, B. age. s: 54, dipn. 4 – ÜSTÜNDAĞ, S. age. s: 294
444 Bknz: BGE. 65 III, s: 133 (Naklen; ÜSTÜNDAĞ, S. Medeni Yargılama Hukuku,
C: 1-2, s: 762)
445 Bknz: 15. HD. 15.9.1990 T. 3485/3290 (www.e-uyar.com)
446 ÜSTÜNDAĞ, S. age. s: 294

88