Page 71 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

ltrmi ooM: hy.r. Hukd od|.ii t o.mld 69

rınırı uyuşmazlıklan çözerken huİuİun §ınrrlAn içinde hareket etrnelerinin sağlanması
ve hüuka urtunluİ denetiminin y€rindeIik denetimine dönüşmesini, başİa biİ deyiş_
le "Fr8ısal akivizrıi" önlemektiİ.
Yaİ8ı bağmszİ8ı ve taraf§Ehğnı güçlendiİmek ve ],aİgİıln demokİatik meşruiye-
tini sağlamgt amacl},la HakirrıleI ve sa!,cılar Yübek Kurulu, Anaiasa Mah}emesi, Da-
nıştay, Yar8ıtay ve a§keri yar8ı yeniden düzenlenmiştir.
Avrupa Hııkuk Yoluyla Demokasi Komisyonu.nun (Venedik Komisyonu) bir rapo-
runda AlTupa'da yargsa] atamalaİa ilişkn tek bir model oImadığı tesPitine yer veriI-
miştir Bununla birlikeyeni demokasilerde, haLirr erin atanmasrnda si}asetin olum_
suz İol oynamasn önleyecek bir teminat olarak, aç* anayasa] ve kanuni hiikürnlere
geİekvardİ (Erguıı Özbudun, 'yargınm ıaruİsallg ue bağn aW, Zanan, 26 Ha2i-
ran 2007)- Bll çeryevede Haİimler ve savcılar Yüksek Kurulu, demokatik esaslaİa ve
}?İ8r bağmsuİF ilİesine düa u}Bun şeİild€ yeniden diizenl€nerek Kurulun onyedi
üyed€n otuşması öngöriitmüştiİ- KurUlUn seçirnl€ 8elen onalü üyesinden beşinin Tür-
kiye Büyiik MilIet Meclisi tarafindan, beşinin Yargıay ve Dafuştay
8enel kurullannca ve
altısırun da bidnci dereceye ayr mlş adli ve idaİl yargı hakim ve savc arınca seçilmesi
esası benimsenmiştiİ. Kun üyel€rinin görev süresi dön ylla sınırlandınlmış ve Kurul
kaIaİian Fİg den€timine açıim§tr. Aynca, hakim ve savcılann denetimi. mahkeme,
lerin bağmsıdl8ı e hakimlü teminatı esaslanna u}€un olaraİ Hakimler !€ savcı]ar
Yü}§ek Kuruluna blraİ İİtrştlr.
Anayasa Ma}ıkemesi üyelerinin seçiminde, demokratik ilkelere ve anayasa yar8rİ_
rn benimseyen Batı demokasilerindeki uy8ulamaya paralel olarak, üyeıerin bir bölil-
müniin Türkiye Büyük Müet Meclisince seçilmesi benimsenmiş ve üyelik dokuz
}1llık
bİ süİe ile slnrrlandtnlmlştır. Anayasa Mahkemesi üye sa},ıs| onyediye
çıkarıImış üye-
lerden setizinin Tii.kiye Büyiik Mitlet Meclisi, dördünün Yar8ıtay, dördünün Dan§tay
ve birinin de sayştay tarafudaı §eçi]mesi esasl benims€nmiştir. Anaya§a Ma}ıkeme-
§inde iptal davası açma yeüsi Türkiye Büyiiü Millet Meclisi üye lamsa},rsınln en az
onda biİi oranındaki milletvekil]erine de tanmmıştür. Anayasa Malıkemesinin yüriirlü-
gii dırİdurma karan v€rebilme yetkisi açüça zikedilrniş, ancak üçte iİi
çoğunlu} şar_
tına bağlanmlştır.
Yüce Divan konusunda da yeni bir formü benimsenmiş, bu86reün Anayasa Mü_
k€mesi ve Yar8,tay Ceza Genel Kurulu üyelerinden oluşan birmahkeme tarafından ve
iki dereceli yaİg ama esasına ırygun
şekilde yerine getirilmesi ön8örtılmüştür,
YarBıay Ve Danıştay üyeli$ne seçilmede objektif kiterler
8etirilmiş ve üyelit do_
kuz }dla smırlandınlm§ıır, Yar$tay Cumhuriyet Başsavc§ ile Başsavcıvekilini seçme
yetkisi, mahkemelerin bağım§,zlığr üesinin bir geİeği otarak, Cılrrüuİbaşkarırndan
alınarak Yargtay üyelerine vetilmiştir, Danışta},ın görev alanl dikkate alrnaraİ, üye|eri_
nin dönt€ birinin BaİanlaI Kurulu tarafmdan, diğeİ üyelerin ise, Heİimler ve Savcıla.
Ytilsek (ıırulunca s€çilmesi esasü kabul edilmiştif,