Page 69 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

iıh. o!M, Bü.! De .d t Dftİlü 67
^roy.a

benimsenmiştir. Böylece, temel haİ ve hiırriyetleİ alanırıda biİ kanırnla bir millet]era-
İa§ü andlaşmann çatışması halinde, kanunun sadec€ ihmaline değil, Anayasa Mahke-
mesince iptaline imkan saganmış olmakadıf. Bunun sonucu olarak, iç huküumuzun
mi]letlerarası insan hak]an sözleşm€lerine uyunılulaştlnlmasl süİeci sadece yasama
düzen]emeleriyle değil, Anayasa Mahlemesi den€timi yoluyla da işletilebilecekir,

Yısama, yiiİiifuıe tl Püıaİıenıer r€ilİn

1982 Anayasasl klasik parlamenter sistemden sapan biİ model öngörmüştiir, Biİ
yandan Bakar ai Kunrlunun parlfunentoya }.a§ı sorurrüiuluğu kabul edilirken, diğer
yaİdan da siyasi ve cezai baİımdan sorumsuz oian Currüurbaşkanİa yasama, yüriia
me ve yarg alanlannda 8€niş yetkiler taJırnm§lrİ. Bu durum, zaman zaman çöziimsiiz
kalan yetki çatlşmalanna sebep olnuştur. Bu neder € yeni anayasa ta§lağının temel
amaçlaJından biri d€, parlamenter r€jimi bütiirı gerek]eri9e tesis etmektir. Bu amaçla
Cumhurbaşkanının yeüIeri azaltılrruş ve tendisinin tek başına yapabil€ceği işlemleİ,
tahdidi olarak sa}drnıştır.
2l Ekim 2008 tarihinde
}aPılan r€ferandum sonucunda, Cumhurbaşkanınün, b€_
§er }ıll* en fazla iki dönem için halk tarafindan seçilmesi yönt€mini 8etiren AnaFsa
değişik]iği İabul edilmiştir. cunüurbaşkanının pafEmento tarafindan s€çilmesinde
yaşanan sÜntr ve nİan*t}lann aşllmasr amaclyia yapılan bu Anayasal düzenieme
Taslaka da yer almışüİ. Esasen sorunsuz işl€yen bir parlamenıer rcjimde Meclisin
cürüurbaşkanrnl seçmesinde bİ saİınca yoktur. Ancak ükemizde Anavasa] kizlere
yolaçan bu sorunun halİ taratndaİ seçim yo]uyla aşılması daha maİu] gtrlinmekıe-
dir,
Yasama organly'a ilgili olarak getirilen yenililderin baştnda, beşyüzelli milletveki,
linden oluşan Türkiye Büyük Mitlet Meclisinin dörtytizelli üye§inin §eçim
çewelerin-
den, yilz üyesinin ise ıilke seçim
çe\,Tesinden seçilmeleri €sası benimsenmiştiİ. Aynca,
2l Ekim tarihli İeferandum ile kabul edjlen, Türkiye Büyiiİ Mi et Meclisinin seçim dö-
neminin beş }ddan dön y a indirilmesini öngi'ren Anayasal diizenlemeye, Taslakta
da yeİ l,enımiştir. Milletvekili dokıınulmazllgı yeni anayasa taslagıyla daraltılmaktadır,
Buna göre, ağlİ ceza mahtemesinin
8örevin€ 8iren suçlaJda suçüstii haii ile zimmet,
ihtilas ve irtikap gibi yi' hzarücl suçiar dokuİuimaztü kapsamı dlşünda bırahlmaİ-

Yiifüafie bakımından getiİilen yeniliuer aİaslnda, cu[üurbaşkanItFyla ilgili oIan-
ların dışDda, Mi]li Güvenlik Kırniunun istişafl bir orga, oidrığunun tasrih edilmesi ve
yapüsıyla ilgili olarak bazı değişik aiternatiflere yer verilm€si bulunmaktadır,
Türkiye Büyiiİ Millet Mecli§i seçimlerinin dörtyıla iİdirilmesine panlel oıaİalma,
halli idarelerin seçimi€rinin de dört ylda bir yapılrnası esası benimsenmiştir. Malıalli
idarelerin seçilmiş or8anlarmın organlİk süfannt kazanma ve ka}tetmel€ri konusun_
daİi denetim tümü}le yargı organına bürakllmüş; Içişleri Bakan|na 1982 Anamsası ile
verilen bu orgaj an veya bu organlann üyelenni8eçıci olarak gorevden uza_klaşnrma