Page 124 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

ız T@funEl B.ilm ıi$,:s vil

meye çok hazır hale 8elİniş dudmda.laİ, Alevi]erin çok ya}rndrklan v€ bir mağduriyet
söylemi iir€ttiİıeri kendileri haİhndaki birtakım önyargrların -Alevilerin ı.adın-erkek
ilişkileri, küItüleİi, ibadetleIine i]işkin ön}?rg aİın- esamisi okrıflmuyor anık sünni

camiada. Bu tüİ şe}leİalen bahsedildiginde insanlaI " BunlaI, Ateviler haİkndaki ifti-
ralaİdır" diyor. }iısacası, AK Paİti caniası veya genel aİJamda dindar camia, Alevi]erin
birçok ha}lannı tanmaya haz]İ hale gelıniş dunlmda,
Bunun ötesinde eğ€r tutaİh biI demokatik projeniz varsa ve bu proieyi Islami bir,
ta*rm motifler dolaysüyla oluşturmuşsanız, işin içine A]eüleri de }atmak ve Atevileri d€
bu işe razr etmek zoründasınrz. A}si takdirde tutarlt ve §onuç alrcı bir proje üİetmez,
siniz, Tükiye'ye de herhangi biI katkı sunmuş olmaz§ıfuz. Ben bu manada Aİ Parti'yi

samimiyet t€stinden 8eçirmekense, genel oıarak siyasil€rin ortaya koyduklan proiele,
rin rasyonel biİ ş€kilde değerlendirilmesinin daha malul bir yol olduğuna inaruyorum,
"Tiiİbının an.y.sa mıdd6ı olüaİ diİeDlenmğt, anayİsıı dcvleı o!m, llle,ine
ne deİ€c€de uygunduİ?" Tiifban bir anayasa maddesi olarak düzenlenmemelidr, Tü-
ban veya başörtü§ü takma}T , kimsenin müdaha]e edemeyeceği bir hal olaİaİ düşün-
mek gerekiyor. sadece başö(üsiinü değil temet haklaİa ilişkin bütiin konularda ne8atif
bir söylem laam bize, HaklaI, v€rili olarak göİii]mesi 8eİeken şeyle,dir, ama bugtinkü

aİrayas.ğllrA n mevcut halinin bırndan çok uzaİ olduğunu -maalesef- söylemek zorun-
daym, HaİlaJ, biriilerinin bahşettiği şeylel olarak düşünülmemelidir, oürların varltF
zat€n verili olarak kabul edilmelidir. Ancak onların bsütlanmasınr gerektir€cek bir du-
rum varsa - başkasınrn özgürliik ve hak alaruna tecaviiz eden bir drrnrm va$a- ana-
yasalaİda bün]ara sınırlı olara! değinilmelidir. KonuşmamdaAmerikan Anayasasrnrn
dilinden büsetmiştim. Mesela silü taşlma özgürlüğii hiç kimsenin itiraz edemediği
bir haltlr ve Anaya§a da denilir ki " Hiç kimse, hiçbiİ g€rekçe9e Amerikan vaıandaşının
si]ah taşma öz8ijllüğiinü hsıttaycı biJ madde ko}amaz"' Mesela Am€rika'daki laiklik
formüasyonu şu şekild€diİ: "Devlet hiçbir şekilde herhangi bir din lehine yasamada
büılunamaz." Bu, birinci bo}ut ama ikinci bo},utu var: "Devlet hiçbiİ şekilde herhangi
bir dinin dinini yaşama özgürlüğiinü hsıtla}ıcı bir yasamada da büılıınamaz] Ne8atif

kurulı.ıyor, dilİatinizi çekerim.
Ama biz bııgiin maalesef şöyIe biİ zeminden başİyoruz: Haldar o kadar bireyin
elinden alınmıştlrki, önce vermek(en bahseden maddele,in konı,lması talep ediliyor,
Mesela başönüsü konusrrnda kafalar kanştı ve "Bu ha}kı tanıyan bir madde ko}T nak

8eİe}.ir mi yotsa gerekmez mi" şetlinde toplumda bir tanışma yap dr, Özel]ikie bu ya-
sakan mağdur olanlaİ " Evet, böyl€ bir madde konsun" dediler, Halbuki öyl€ bir mad-
de konulması başönüsü öz8üİlüğiinün aleyhine bir şey olurashnda, Çünİü başörtiisü
özgürıüğii sanki anayasayla verilrniş bir hak 6bi düşüntilmeye başlanjr; oysa başönüsü
laİma haİkr anayasa i]e verilen bir haİ değildir, anayasadan önce var olan haktll ve
anayasayla krs(lananaz, Bu konı.ıya böyle yaklaşmak gerekiyor"
"Dtntmtd galiba cemaaıler yönettyor, heıhan8t btı cemait meniup oımsdan dl-
ntme carİP çüımıyacrİ rİüym, şu andı Tiirkİ}c'de drnt btİ özgiiİıüğiin rlıİlığna