Page 115 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

0ç&].i odrun: An y& * çoali.duı ııjl

Din ve Vicdan Hürriyeti,

Lail«lik ve Anayasa

Doç. Dr. Berat Özipek

Herkese m€rhaba, bu ön€rrıli biİ toplantı, zaten bir Pazar sabah bütün bir salonun
dolu o|ma$ da bunu gösteriyor. Bu8ün buradah bu kalaba]ık, bu sivil anar,asa girişimi
ile ii8ili olaİak ne kadar şüphel€rimiz olursa olsun ya da ne kadaI eIeştirilerimiz oIursa
olsun a§lmda bu girişimin önemsendiğinin de bir işar€ti.
Ben önce din ve ücdan özgüflüğüniin n€ olduğu ile i]gili biİ tarifl€ başlamak isti_
yorum. Ardlndan şu aİii taslakta din ve ücdan özgürlüğiiniiı na§ıl düzerıl€ndiği ya
da nasıl diizenlenmek istendiğini aİlatmaya çalrşacağım. Daha sonra da bunu oluJrılu
olumsuz yiinlerini ve Türıiye'de bu alanda yap ması 8ereker erin neteİ olduğunu ifa_
de eımeye çalışacağtm.
"Dln ve vlcdın dzgliİlüğii nedtr?'' Önce buna bir krsa giriş tanümt vermek 8er€kir.
Din ve ücdan öz8ürlüğii bireyin herhan8i bir dine inarrmasrnı. inanmamasını, inan-
maslnın ya da inanmamasıntn g€rektirdiği pratjtlefi yerin€ 8etifebilm€sini, inanma,
§rnln ya da inanmamaslnın geİektirdigi örgüılenmeleri gerçek]eşıirebilnesini, dininin
ya da inancınün ya da bunu tersinin gerektiJdiği, cemaat, tarikat ya da benzeİi oluşum_
lan gerçekleştirebilmesini, o dinin inancın geİekirdiği giysi]eri 8iyebilmesini, nd€lle-
ri yapabi]n€sini, inancının pİopagaıdasını yapabilmesini yani inancınl için
}a}.inal
onun propa8andasın yaPabilmesini, inancını degişlirebilmesini, bir dinin bir inancın
farklı versiyonlannü taşıyabilmesini ifade eden çok 8eniş bir kalTamdu. Burada din ve
ücdaİ özgürlüğii ile ilgili şu sayd*larım drşında da olabilecek ne kadaI ahematif vaİ
ise, yani aİ]nüza gelebıecek ne kadal altematifvar ise, burıları da içerir din ve ücdan
özgürlüğii. Yani bireyin din kafşlsında ya da inanç ka§§ında alabilecegi başka tiirden
dururrılan da ifade eder.
Bu özgüİlüğiin sınln da nph diğeİ özgürlüİteİ gibidif: sünıİ, başka özgürlüklerin
sınrıdlr; biİ başka ifadeyle bir bireyin o özgüİlüğii kullanmasnın sıDrt başka bir bire-
yin özgiirlüğiiniin ya da haİla-nnın başladığı nokada biter. sıruİı arılatan giizel biİ
çok