Page 109 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

ai. i ofoM] rDrE Ğ çoalltufuİ l07

Etnik Çoğulculuk ve Anayasa

Av. sedat Yurtdaş

Teşekkür ederim sa},rn Başkan.
Biİ kere olaya şöyle bakmak ıazım: Bu ükede Kiirder, Türkler, L3zlar, Araplaİ, Çerkezler
ve sa}dan özel]iİle geçen yiiz}dırnrz]İ başında % 20'leİe vanrk€n cumhuriyeı'in kurul,
dıığu sıralarda da % yilzde l'ıere inen sonİa binde s'lere in€n diğ€r dinsel azıİılıklar
Ermeniler, siilyaniler h€p bir arada yaşamara ma}üumuz. Dolaysüyla anayasal etnik
çotsı]ctı]uktan söz ederken, bu saydrFmız ve saymadığımE bütün eınik toplııluklann
bir aİada özgürce. eşit yaşayabilecekl€ri onak bir gelecek kurabilecek]en bir cotsa§a
düşünmek gerekir. Ve bu açrdan da mevcut anayasa laslağtru bir gelecek tasavwru ola-
Iaİ degerlendirmek gerekif .
Kendi adıma -öncelüe meclisıeki havaP da hasbelkader koklamış biri olarak- bar-
dağün dolu tarafinl görmek istiyorum. Taslak daha başlangrç bölümü itibariyle önce-
ki anayasalardan v€ özeltitle yürtirlükteki anayasadan farklr olduğ,unu açıkça ortaya
koyuyor. Miliy€tçi hatta yer yer ırkçı denılebilecek ajitatif, tekçi, ba§krcl, eritmeci ve
ağdalü dilini bir yana bırakmüş, yerine insan hak ve özgürlüuerini öne ç*aran ew€nsel,
kapsarlcı ve daha sagam bir dil kullanıLnış. Ancaİ dün iJade edildiği gibi "özgürliiİ"
y€rine "hürriyeı" ile de kate8orik bir tercih yapülmış. Ta§lağn bütünijnde yapı]mal
isıenen esasında miıliyetçi ve lekçi ar a},ışl diğer bir ıaklm önem veriIen konıllaİ }?-

nında olabildiğinde se}İeltmektir, Bazr ç€vrelerin ağür el€şüilerine konu olan elnik ço-
ğrrlculuk arülarİünda bir karşılığı olan kmi önernli d€ğişiuiklğ de var tadakta. söz 8eli-
mi vatandaşl* başıluü 35. madd€ ile 8öni lerinde n€ yatüğ dtın ortaya çütı: "Türkiye
cumhufiyetine vatandaşl* baF ile bağ]ı olan herkese din v€ ürk fa.kr gözetmeksizin
Türk denir." Yuıe dün izah edildiği gibi, yeni bir }alaşımla " Evet, yani faIklr etnik gnp-
lar vaİ ama vatandaşl* bağına sahip olduklanndan onlan Türk olarak tanunlryoruz, o
kadan yeısin" der gibi, eskilerden hiç olmaz§a ger€kç€, yorum itibari},te ki bu yorum-
ların birbirin€ ek]ener€k zamanla belki bir içlüatta, özgtirlük alanı da }€ratacağ il€fi
sürüldü, Biraz daha kapsayo bir düzeİüeme yap maya çalışüldığı belirtildi.
Yine eğitim ve öğetim başhİlı 45. maddede Tiirkçenin eğitim ve ötsetim dili oia,
rak belirlenmesinin ardDdan "Türkçeden başka dilerde eğitim ve öğetim yapdmasü