Page 105 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

üçüfto o0dn: Ary&ç çoğuk!ü* ı03

tarüşma konusu haline 8elmişti. orada bir cemeünin }* ması uzun süre 8iindem-
de kald]. B€n, Ta}yiP Erdoğan'rn, cem€ünin ne olduğunu, Aleüler açısından ne deİıli
önem taşldığını, cemeünin gerçekten Aleü dini inancı ve mezhebi için bil önemi olup
olnadrFn yeterinc€ bildiğini aİnetmiyorum. A§lında bizim de yeterince bitdiğimizi
zannetmiyorum. Krsacasl cemevi, toplumsal biİ hareketin kendi kirrıtigini ve kaynaFn,
keşfetmeye çalrşmaslyla gündeme 8eldi ve zaman]a tiim Alevilerin o(ak talebine dö,
nüşti. Bugiim cemeü, anık inkal edilemeyecek ve göz ardı edilemeyecek bir topIumsa.l
ta]ep olarai karşlmua çıkryor. Bu aşamadan sonra artıl yapılması lazm gelen, bu tale_
bi Fsa.l ve anayasa] düzeyd€ karş amakor.
Bu8ijn anayasada Alevilerin talepleİini ka.şılamaya imİan tanlyacak hiçbit ifade
yoktur. Alevilerin tajebi, cemevinin bir ibadeüan€ olaİaİ kabul edilnesidİ, ancak
şu anda bunun yasaj bir 8üvencesi söz konusu değildif. Anayasada zaten dini ima
eden herhangi biİ kanuna yğ verilmiyol ve veİilnesi de islenmiyor. PeLj, bu doğİu
bi-r tutum mudur? Bana göIe hiç de dotsu d€ği]dir. Çtiırılü toplumda din var, biz ya-
sal melzuatrmrzda onu göımezden gelirsek din ortadan kallacak değil. Biz sorunlan

8örmezden 8eldigimizde bir süe §onra o sorunıın gerç€ken göriilmez olacağnr umut
ediyoruz. Ama olmuyor işıe, gözümiizü kapatınca 8eIçekler yok olmuyor ve sorunlann
da üstesind€n 8€lin€miyoİ.
sadece Al€vi]er için değil - Alevilerin der8ahlan kapat dl$ 8ibi Nakşibend enn,
Kadirilerin tekkeleri kapat müştlr- Tüİkiye'de bütün dinsel g.uplar için din örgütlü ol-
maktan ç*anlmrştır- Hedef buydu ve bu hedefe ulaşıldı. Anayasal ve yasal diizeyde bu
başarılrrnştır. Ama fili dilzeye gelince, burada herkes bilir ki, Türk toplumunda nere-
deyse kimse birey değildir. Elbette {ok nadir de olsa- bazl insanlar "birey'' olabilrnek-
lediİ ama onun drşında ka]arı]ar bir şekilde adrna ya sivi] toplum kuru]uşu, ya cemaat
Veya tari}.at d€ni]en bir ıahm yapılanmalann içerisinde bulunuyorlar. Bu yaP anma-
lar modem veya 8eıenekel olabilirler ama bir şekilde insaJılann cemaatsjz ve grup-
suz kalnadrklan onada. Tükiye cuınhuriyeti Anayasasınün ol8usal olaral varolan bu
dinsel çoğulculuk ile kaİşülaşmay hiçbir şekild€ arzu etmemesinin birkaç sebebi var.
Buİrlar ırzunca aJılatılabilir ama benim hemen aklıma gelen bir ıanesi, bu ços cıİuğu
kabd etmek eşitliğe dayalı vatandaşlrİ tanımına a}&rn göriiılüyor. Eğ€r sjz bir insanın
fark]üğınr kabul edersenz aslmda bu eşidige aykün da!,İanmış olursunuz. Çünlü bir
insan "ben farİlüFm " dediğinde siz de bu farİlılığ taİuİsanız, ona imtiyaz tanımal du-
rumunda kalacaksınüz, bu ise eşitligi bozar. Bu hem dinsel h€m de €tnik kimlik için söz
konusu. Libeİallerin d€ böyl€ ittazlan var ve bence de bu çok hak§lz bir ittaz sayılmaz.
Tabii ben bunu biİaz da "kolaycılık" diye düşünüyorum. Türkiye cumhuriyeti kolaycı
bir biçimde "Yaben adarru eşit sa},ıyorum, daha ne istiyor?" diyedüşünüyor. oysasen
eşit dawanabilirsin ama bugün 8enel dünyademokasi anlayışl, an*insanlann kendi
fark]rİİlanrun tanünması doğnntusunda 8idiyor.
Yani "Beni eşit olaİak görmeni istemiyorum" diyor, Bunu dediğinde ise karşıIaşnğı
soru "Farklr muamele mi 8örmek i§tiyorsun, imtiyaztı İx olmal istiyorsun?" oluyor.