Page 103 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

uçiftiotrun: A rr E ç.,uloluİ 10İ

üyelerin kapaoimastyla birlikte dinsel ço&ıculuk tamamen göz a.dl edilmiştir. Tüt
halk 1924 },ıİnda tamamlanan mübadele ile birlikte biİ bütlin olarak (%99'u hatta
%99,99 di},e çok sıkça söylenen bir ifade biçimiyıe) Müslüman olan bir ülkedir, Res_
mi agElar bu Müslümanİğı çok fazia dile getirseler de, bu Müsltimanft içeriği dol-
durulmuş bir Müslümanllk degildiİ. lçeriğinin ne oıduğu, nasıt bir Müslümailüğa
teİabül ettiği, ne tür bir itikada, muamelata, pratiğe v€ya tezahüre sahip olduğu çok
fara umuİsanmamrştrr. MiIi birlik ve beraberliğimizin sembolik bir terennümü olaiak
söy'€nen "halhn %99,99'rrnun Müslüman olma§i' söyıemi, ashnda hal]on tamamınln
Müslüman olduğu arılamına 8eli}or. Bu, üzerinde a}Tıca durulmasl ger€ken önemli
Ve il8inç bir dunrmi zira Türkiye'nin %gg'unun Müsloman olması süreci Cumhuriyet

dtineminde gerçekleşmiştir. Bu çok garip bir Paradokstur, cumhuriy€t döneminde bir
yandan laitlik ke§kin bir ş€kilde uy8uıanlrken, kendisini din laİşııı neredeyse ayn biİ
itikaİ oıaraksunan laiklik hüküm sürerk€n, diğeryandan daTiirkhalkının demografk
yapısı Müslümanlaşmrşfu. Yani dinin içeriğine hiçbir itibari olmayan, hatta dini bü-
yii} ölçüde artrk geçmişte ka]masl gereken bir a\,,rıç safsatadan ibaret gören bir zihniyel
a!İı| zamanda halİının dademo8rafikoİaİakMüslümanlaşmasına çok büyük birön€m
atfetmiştir,

Ancak Mü§lümanİk buİada Müslümanlıg ifade etmiyor. Müslümaİlrk bufada sa_
dece bir tiir etnü aidiyet gibi telaİki edilmiş, biİ tiir insaJılan beIli bir ulus kmliğine
sağlam bir şekild€ irtibatıandıran bir bag gibi düşünülmüştiir. Müslümanıığın içeri-
ğine yön€lik bir değeİ atfedilm€si yoktur burada, akine din 8eçmiş çağlarda katmasü
gereken bir fenomen olaJaİ 8örüdügiinden dine hiçbir zaman gerçek manada itibaİ
edilmemiştir. Dolapsü},la insanlann şu veya bu şekilde itikat içinde olmasü en çok ge-
çici olaİaİ onların önemsediği durumdur işte amazat€n modenrleşmede ilerlediğimjz
siirece, işte laiklik modernleşme çizgisinde mesafe kat ettiğimiz ölçüde bu dinin bu in-
sar ar neznindeki önemi de kayp olacaİtır. Dinzaten aşılacal. geçici birproblemdiİ,
onu değerli krlan bir aidi}€t olarak milli biİ unsuİ olmasldır. Cu[üuriyetin elit kadİola-
n bu bağlamda Müslümanhğı çokön€msefler- Fatat dinin önemsenmesive değerli ad-
dedilmesi btıİunla -yanietnikbirkilİ iğin inşasınayardırrıla, s|nırhdür; bıınun d|şında
bütün bir Cumhuriyet dönemi dinin tezahürl€rini, pratiklerini engellemeye, onları yok
etmeye ve toplum içefisind€ 8örünür olmaktan çükarmaya dönüktür. Bugünbildiğimiz
bu kamusal alan (anrşmaları, laikiiğin dinsel görüniirlüğti yok etmeye çalrşmaslndan
kaynatlanıyor,

Bir de hasbelkad€r %99,99'un dışındakalmış oian bir aı,uç gayrimüslimvar, onların
kimlıuennin kabul edildiğinin anai?sada açıklüa yazılma gerekiyor. Eğef onlar da
olma§a, belki d€ diniçoğulculuk adına Türkiye'de l923'len itibaren bir taİih yazmann
n€rede}§e imkanı olma}acalor.
Meseıa Müslümarılar için mesela Diyanet lşleri Başkanllğr ne anlama geliİ] Evet,
Di}anet lşleri 8aşkanlrğ ilİ başta dinsel bizmet]eri sunmak in€re ihdas edilmiş gibi
8öİünüyoİ ama 8erçekte bu prorenin asıl hedefinin Sünnileri temsil etmek ve sünni