Page 30 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

DiYARBAKlR BAROsU

sı standartlann bu dönem itibariyle azlnlk politikalan üstiinden
gelişen hukuki çerçeveslnin ana kaİakterini bijyle 8örmek lazım.

Kimlikler temelinde bir falkl rğ göstermek için, o eski yakla-
şım ile yenisi arasındali farka işaTet eden bir ömek vermek isteİim:
Tekrar Medeni Ve siyasi Haklara ilişkin tlus]aİalası Çrzleşme'ye
dönelim. Bu $zleşme'nin Madde27 hükmü azınlık haklarına iliş-
kin biİ koruma setirir, Aşağlda aynen aktarryorum:

"Etrtik, dirısel ya da dil azınİl]annın bıılunduğu devletlerde,
bu azın]ıllara mensup olan kişiler, kendi gruplannn diğer üye-
leri ile birliktg kendi kültiirlerinden yararlanma, kendi dirılerine
inaııma ve bu dine göIe ibadet etme, ya da kendi dillerini kullan-
ma hakkından yoksun bıraklmayacaklardt."

Daha önce de temas etiğim gibi, kiİİılik{er temelinde bu hük-
me h6kim olduğu söylenebilecek bir ifade taİzı önceki yaklaşım
biçlmini ifade eder. 'Yolsrın bıraj<ı]mama' (in8ilizce ö/gün metin-
deki ifadeyle, "slüll nol be ılenieıt'), Yani o farklılığa bağlr korun-
rrıast beklenen duı:umu ret etmeyecek§iniz inkar etmeyeceksiniz,
bundan yoksun kalmasına flrcat vermeyeceksiniz. Fakat öte yan-
dar1 bu ctımlede çok pozitif bir yükümlülük vur8usu da yoktur.
Diğer biİ deyişle, 'yapmama' ödevi açıktır ama'yaPma'ödevi Pek
öyIe değildir.

Dolayısıyla bu hukuki yaklaşırrun öncekine ek ve ondan fark-
lt, fakat öte yandan ondan tamaİnen bağmsız da olmayan karak-
te ni görmemiz lazm, Bu açıdan ve dolay$lyla, azın]ık hakları
ışığında bakıldığnd4 'dil haklan' meselesi temel bir azmhk hak-
lan meselesi olaİal anlam kazanacaktf. Bu arJama sahiP bir dil
haklan alanrnrn kapsarunda, buna ilişkin uluslararasr standartlan
göz önijnde futarak, kişinin adr" eğitim, öI8ütlenrng medya, idale
ve kamu hizmetlerinin yüriitiilmesi ve buİılaİla ilgili kahllm faa_
liyetleü ibadet (kendi dininde ve dilinde ibadet etme aİı]aiİunda),
yar$yla ilgili tiim faaliyetler (k§a bir sijre önce, Türkiye'de açlık
gİevlerine varan biİ süİeçte kmdini göst€ren, anadilinde savun-
ma yaPma veya yargısal stiİeçlere kahlİna soİununda kendini
gösterdiği gibi), özgiirlüklerin sıru-rlanmasryla ilgili faaliyetlerin
yeı aldrğ, genellikle hukuken kabul gOren bir durumdw. Bu liç

teye ekonomik ve sosyal hayah da eklemek uygun olur. Bu tablo,

28

-<f9a-.-