Page 207 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

DiI HakLanna il.iskin
U{Usla.arasI aetgeler

san }rakları ve temel özgiirlükleri ihlal eden her tiiİlü lrksal
ayrımcJrk fiillerine ka§l etkin koruma ve hak arama yollan
sağlayacaktlr" demektedİ. Bu bağlamda, ombudsman vcva
insan haklan komisyonu gjbi, zararın telafisi ve tazmini iş
levi görecek mekanizmalar oluşturulması amacıyla Devletler
tarafndan kurulan bagrmsız ırlusal kurumlaa, ba Devletin
demokİatik ve çoğulcu niteIiğinin ölçüsüdüİ. Buna 8öre ve
Birl§miş Milletlerin ,ı81134 sayılı 20 Aralık 1993 tarihIi Ka-
İaİlna 8önderme yaPan AvruPa Konseyi, Bakailar Komite-
si'nin R(97)14 sayılr ve 30 Eylül1997 tarihli Tavsiye Karan'n-
da, "insan haklan kururrılarının, özellikle üye pıofili çeşitlilik
gösteİen in-san hak|arı komisyonların:n ve ombudsman veya
buna karşılıJ< gelecek kurumların" kurulmasırü teŞVik etmiş-
tir. Bu tıir

YARGI MAKAMLARI

17y'8) Uluslaraıası hukuk" kamu makamlannın, fuhıklanan, suç-
lanan ve yar8llanan heIkesin kendilerine yöneltilen suç ve
diğeİ tiim süIeçler hakkında arıladğ bir dilde bilgilendiril-
mesini sağlamayı gereküıiı.

Geİekiyorsa ücretsiz bir çevirmen sağlanmalıdır. Hukuksal
süreçte bu standardm uygulanmasr evrcnseldir ve ulusal
azmliklann dil haklan ile ilgili değildir. Üzerinde durulan,
daha çok hukuk öniifide eşitlik ve aynm gözetmeme ilkele-
ridir, Bu ilkeleİe sayg1 gösterilmesi, özellikle cezai yargıla-
malarda ve süreçlerde yaşamsal önemdedil. Sonuç olarak,
Uluslararasr Medeni ve siyasa Haklar Sözleşmesi'nin 14(3)
(a) Maddesi'ne göre, cezai bir suç işlemekIe yargrlanan her-
kesin "hakkındaki suçlamanın niteliği ve nedeni hakkında
anladlğ bfu dilde hemen ve ayrınhlr olarak bilgilendirilme"-
<i 8crekir. AVruPa insan Hal|arı ve Temel Özgt]rlül]erin
Korunrnast sözlcşmesi'nin 6(3)(a) Maddesi aynı 8erekliliği
hemen hemen aynı dille ifade eder, Bunun yanı sua, bu &iz-
leşme'nin

5(2) Maddesi, tutuklama ile ilgili olarak aynı gereklilikleri or-
taya koyaİ. Daha da ötesi, sivil ve siyasa Haklaİ Uluslararast
szIeşmesi'nin 14(3) (e) Maddesi, herkesin "tam biİ eşitlikle"

205