Page 208 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

DiYARBAK|R BARo5U

"aleyhindeki tanıkları sorgulamal veya sorgrılatmak ve ken-
disi için tarııİl* ederılerin kendi aleyhine taruklık edenlerle
aynı koşullarda hazır bulunmasr ve sorgulanmasırır sağla-
İnak" hakkma sahip olduğunu ifade etmektediİ. Bu bağlam-
da, Uluslaİaİası Medeni ve siyasal Haklar &jzleşmesi'nin
14(3)(0 Madde*, ilP At ruPa inqan Haklan Ve Temel Ö7gür
ltllerin Korırrıması Sözleşmesi'nin 6(3)(e) Maddesi, heİkesin
"mahkemede konuşulaı dili arılamıyor veya konuşarnrvor-
sa bir çevirmenin ücİetsiz yardtrüü alma" hakkını gaİanti
etmektedir. Özellikle cezai prosedüIe ilişkin ve açıkça di]in
kullaıırıu ile ilgili olan bu 8üvenceler, her ilirlü hukuksal sü-
recin, koşullann tam eşitliğini sağlayacak ökiide ve adil bir
biçimde olması gelektiğini ifade eden Uluslaİaİast Medeni
ve Siyasal Haklar Stizleşmesi'nin 14(1) Maddesinin ilk ctlm-
lesinde bettti]diği gibi, mahkemeler önünde eşitlik sağlayan
temel gtivenceden ka},rıaklanrrıattadır. Hukuksal süİeçlerin
tiimünde dil telcihi açl§mdan eşit biçimde uygulanan bu hü-
küm, eşit ve etkin bir adalet yönetimiyle ilgili politikalaı ge-
İştirmekte Devletlere rehber olmalıdır.

Bölgesel ve Azınlık Dilleri Avrupa Şartt'nın 7(1) Maddesi
daha genel olarak, Devletleİin Politika]arıru, mevzuatl;rrml ve
uy8ulamalarünr "böl8esel veva azml]< diiinin tanmması kül-
tiiİel zengirıliğin bir ifadesidir..." ve "bu dillerin koİuİmasr,
bö]gesel veya azınltk dilleİinin gelişmesini sağlayacak cesul
eylemleI gelektirir" gibi amaç ve ilkelere dayandıracakları-
nı belirtmektedir. Avİupa Şarh'nm 7(4) Maddesi, "Talafar,
bölgesel ve azınlık dilleriyle ilgili Politikalarırır belirleİken,
..., bu dilleri konuşan guplarm ihtiyaç ve istekleIini dikka-
te alacaklardır." koşıılu getirmektedir. Bunun da ötesinde,
Çerçeve &;zleşmesi'nin 15, Maddesi, Devletlere "ulusal aztn-
]rklaİa mensuP kişilelin külttjrel, sosyal ve ekonomik hayata
ve özellikle orrları ilgilendiren kamusal işlere, etkin katJ]mla-
rınr sağlayacak gerekli koşullan yaratmalan" yükürrıliilüğü
getifnrektediI. Yukanda söZü editen standartlal dcmokGtik
toPlumlarda adalet hizmetlerinden yalaİlanabilmenin önemi
dikkate alrıarak değerlendirildiğinde, başkaiarıırn haklanna
saygl gösteİen ve temyiz başvurulan da dahil hukuksal sti,
Ieçlerin bütiinselliğini sağlayan Devletlerir! bu hukuki siireç-

2a6
-'----.---