Page 76 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

ttilli cüvenlik Ku.ulu cene! Sekreterliğince- Bunlann dlştnda birde gjzli,
gizlilik dereceıi yönetmelik. İşte, geçen aylarda RadikaI Gazetesi'njn
yaylnladlğl bu yönetmelik vaı ortada. Bu yönetmelikl€ de l"lilli cüVenlik
Kurulu cenel sekreterliği'ne çok geniş yetkiler tanlnmlştlr. Aynca bu 1982
Anayasaslyla bjrlikte Askeİi Yüksek ldare Mahkemesi'nin görev alanl yine
genişletilmiştir. Bunun dışında çok önemIi olan bil başka düzenleme 1997
yül,nda 28 Şubat yaılm askeri mİdahale ya da post mode.n müdahaIe§i,
dalbesi öncesjnde çıkan]an Başbakanlık Kriz Masası Yönetmeliği, Bu Kriz
Masas! Yönetmetiğiyle a§kerlerin yenjden sjya§ete müdahal€ edebileceği çok
genjş bir alan yaratllmlşhr. Bunun dışlnda 1982 Anayasaslntn 125.
maddesinin 2, fıkrasly]a Yüksek Askeri Şura kararlarl yargı d€netiminde
tutulmuştur. Bu Yüksek Askeıi Şura ka.adannln o]uşumuna ve çallşlIma
biçjmlerine bakıldlğlnda da çok büyük bir çelişki, garipljk ya da anIaşılmaz bİ
durum söz konusu. 15 kişiden oluşan bir kurum, bjli Milli savunma Bakanl,
diğeri Başbakan, Bunlar bir alaya geIiyo.lar; Ve siyasi sorumluluğu gerektirici
bir takım kararlar alabiliyorlar v€ bu kararlar, dikkat ediIecek olursa; bu
kararlarda herkes eşit oy hakklna sahiP, yani Başbakan ve Milli Savunma
Bakanlnın haylr dediği bir metjn yürürlüğe konabiliyor, Nitekim, en son, daha
doğrusu bundan bir önceki Yüksek Askeri Şura kararlaına, BaşbakanIık Ve
M'lIi savunma Bakanllğt muhalefet şelhi koyma]anna rağmen, bu karallal
uygulamaya girmişti. Bunun dışında yine aynca askeri harcamaIa, da
ordunun olağanüstü ekonomik gücü var, DevIet Denetleme KuluIu, tS,K"ni
d€netleyemiyor, Bütnn bunlara baktlğlmlzda gerçekten Türkiye'de sivil
otoritenin üstünlüğü ilkesinjn bir türlü yaşama geçirilemediğini gö,mekt€yiz,
Bu tek başına elbette kipozitifhukuk metinlerind€ yer alan ve aske,lere özerk
bir konum tanıyan düzenleme]erden değil, bundan daha önemlisi toplumda
yaygln o]an bu otoriter zihniyetten de besl€nmektedir, Yani buna denk dOşen
bk antayış toplumda yaygln ve egemen olduğu içindil ki, bu a§keri vesayet
.ejimi bugüne kadar devam ede gelmiştjl. Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne giriş

çabala.ı ya da bu A.B,'ye giriş sürecinde bizden istenen yükümlülükler belki
olmasayd. yani Kopenhag sjya§i KriteıIeri olmasaydl, belki de siyasi irade bü]
sivil,aske. ilişkjlelini normalleştirme açıslndan bir takım adımlar

atamayacaktı, çünkü bu Türkjye'deki sjyasal sistemin temel niteliğini
olırşturan bir hlsustuı Türkiye'nin A,B.'ye giliş sürecind€ A,B,'ye tam üyelİk
koşullarlndan olan Kopenhag siya§i kriterleri; işte demokrasi, hukukun
üstünlüğü, bunlar|a Türkiye'de egemen olan sivil-askeli jIişkile,i rejimi
bağdaşmadlğlndan dolayü, l998 düzen]i gelişme laPorlanndan itibaıen
Türkiye'deki bu sivil-asker ilişkilelindeki anormal yapt sürekli dile geti,ilmiş,
sözgjimi 't998 düzenti .6Porunda şu deniyor; Cen€l Klırmay Başkanl resmi
oıa;ak Savunma Bakanllğt'na ka.şı so,umlu değildil, Yüksek Aske,i Şura
taraflndan teklif edi]ir ve Başbakan taraflndan atanır deniyor, MiIli oüvenlik
Kurürlu geniş kapsamda siyasi konularl e]e aİr, deniyol, M,c,K, kalarları

7o