Page 70 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

ama bı.] ne derece başanld, o da taltışlIlr nitelikte 14. madde 200l
değişikliğinden sonra bir takım yasak nedenIeri eIeyerek şu hale dönüştüi
"Devletin ülkesi ve milletjyIe bö]ünmez bütünlüğünü bozmay! ve jnsan
hak!alIna dayanan demok.atik, laik cumhuriyeti o.tadan kaldılmayt
amaçlayan faaliyet]er biçiminde kullanlIamaz, Anayasa hükümlerjnden hiç
biri devl€te ve kişilere anayasayla tanınan temel hak ve hürriyetlerin' yok
edilmesiniveya anaya§ada beIirti]enden daha geniş şeki]de sınırland!ıtImaslnı
amaçlayan bir faaliyette bulunmayl mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz,"
şjmdi bu değjşiklik de dikkati çeken jki nokta, birjncisi "faa]iyetin'
vurgulanüyor olması, bu aslında ilk haliyl€ daha çok düşünce aç,klamasınt da
içerir niteljkteydi, burada faaIiyetin vurgulanması önemlidiı özgüılük lehine
bir durumdur. lkjncisi ise lpkı Avrııpa lnsan Haklan sözleşmesj'nin 17.
maddesinde olduğu g'bi devletin de temel hak ve hürriyetlerın yok edilmesini
veya Anayasada beljrtilenden daha geniş şekilde §ınürlandlnlma§lnl
amaçlayan faaliyetini yasaklanmüş olmasıdıı Bunlar olumlu değişikler oIarak
belirtilebjlil. Faaliyetle iIgili, düşünce açıklamasI yerine faaliyetle ilgili diğer bir
hüküm de baştangıçtaki "hiçbi. düşünce ve münazaanın" ifadesi ye.ine, önce
"hiçbir eylemin" son.a da "hiçbi. faaliyetin" şeklindeki d€ğişiklik olmuştur,

Özgürlüklere ilişkin olarak anayasa ve yasalardaki değişikleri ana
hatlarıyla beljrteyim. Bir ke, baştan söyledim, genel sınırlandırma
hükmündeki bir takım genel sln!.lama nedenlerini, Anayasadaki diğel
özgü.lükler€ serpiştirildiğini. 38. maddede yaşam hakkı konu§unda
değişiklil'k, ölüm cezasi deniİemez, bu daha çok banş dönemine ilişkin, sonra
yasal değişiklikterle banş dönemine ilişkin de öIüm cezasünın kaldlnlması
yoluna gidilmiştiı Kişi özgürlüğü ve güven]iğine i]jşkin olarak, 15 günlük
gözaltı sü.esinin 4 güne jndiri]mesi, ardlndan çeşitli yasalarda Devlet
cüvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargl]ama 0sulü Hakkündaki
Kanununda, c€za l^uhakemeleri 0suIü Kanununda, Devlet Memurlarl
Kanununda yapllan değişiklikler]€ gözaltüna ilişkin hükümlelde genel bir
değişlkhliğe gıdılmlştiü. Burada dikkatı çeken. olağan 0stü Hal ıle ilgili Kanun
Hükmünde Kararnamede göz altl §ülesine ilişkin ya da göz aıİ hükümlerine
ilişkin değişikl'ljk, ama n€dense olağan 0stü Hal kalktıktan sonra
kararnamede değişiklilik yaPılmıŞ- o ne anlama geliyor? Çünkü
Kararnamenin yürürhk süresi o]ağan üstü hal ile §ınlrlıdır. Buna,ağmen
sonradan böyle bar d€ğişikliIiğin yapllmasü çok anlaşl]ır değildir Düşünceyi
açık]ama ve yayma 629ürlüğünde 26. maddede bir taklm yasaklar
aylklanmtşn.. "Kanu.da yasaklanan herhangi bir dil kuttanılamaz" şeklindeki
yasak aylklanmıştü. Bu doğrırltuda 3l2. maddedekj değişjklilik, Terörle
Mücadele Kanunu'nun 7. maddesindeki değişikljkten bahsedilebiliı Te,örle
Mücadele Kanunı]'nun 8. madde§i yine bu yasalar kaPsam|nda değjştirildi,

64