Page 69 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

sjst€mI€ çelişen hükümlerjn ayıklanmasl amacldır. 200l Anayasa
değişiklik]elj sürasında Avrupa Birliği belgeıeri ve AVluPa lnsan Hakları
sörleşmesi büyük o.anda referans allnmüşbr. Ancak doğrusu değişikIiklerin
nasıı §ınüflandlfllacağı konusunda bir net]jk bu]unmamaktadlr, ama şöyle bir
sınlİandEma yapllabi]il. D€ğişiklik]erden bil klsmı doğrudan, heıhangj bir
yasa ihtjyacl duymayan Anayasadaki yasakıarln ayıklanması §eklinde. Diğer
b'r klsım değişikler, aynca yasa]arda biltaktm değişiklik]er yapülmasünı
ge.ektilmekte, baz| değişikiikler ise yeni düzenleme]eri ger€kli külmakta,
örneğjn 20ol değişiklik|e.iyle kaldırülan geçici 15. madd€den sonra Anaya§a
Mahkemesi önüne götürülecek bir çok ya§a ipta] edjlme]eri duıumunda yasaı
boşIuk doğuracak!r ve bu yasal boşluğun doIdurulmasl için y€ni
düzenlemel€re ihtiyaç duyulacaktll, Bunun dışında nasll slnlflandlllIabjlir? lki
ana başhk ahnda; biı genel slnırlama hüküm]erindeki değişiklik]eı ikincisj
de somut olarak özgürlüklere ilişkin Anayasa'da yapllan değişikIikler ve bU
doğıultudaki uyum yasa]an kaP§amündaki yasa] değişikler. Gene] stnırıama
hükmü, yani l3. madde, 2001'de gen€l slnırlama hükmü olmaktan
çlka.tllmlşbl. 13. maddede yapllan değişiklikte 13. madde hükmünün genel
slnlr]andlrma yerjne temel hak ve özgü.lüklerin slnıllandlrılmasında ilkeleri
belirleyen bir içerik kazanmas| sağlanmlştlı slnlllama nedenlerj hak ve
örgüllüklerin yer aldıol ilgili maddelele §erpiştirilerek özgürlüklerjn
niteliklerjne göre falkhlaştlrülmtş bir sınlrlama rejimine geçilmiştil, ama bu
geçişte zannediyorum 6n çaıışma eksikliği nedeniyle 13. maddeden çlkan]an
bir takım genel slnlrlandı.ma neden]erj, hak ve özgürlük]erin ilgili
bulundukıarl hüküm]ere dağıtlllrken bi. taklm saklncalar da berab€.inde
gelmiştiı örneğin düşünce açlklamasına ilişkin 26, maddede §ınlrlama
neden]eri olduğu ha]de, sılf 13. maddedeki genel sınlrlandırma neden]er;njn
buralala aktanlmasl amacıy]a yapl]an değişiklikt€ milli güVenlik. kamu
düzeni, kamu güvenliğive cumhuriyetin temel nitelikleüi ve dev]etjn üıkesive
mil]etiyle bölünmez bütünlüğünün korunması gibi. Söz konu§U özgüllükte,
yani düşünceyi açık]ama özgürIüğü ile bu örgürlüğün niteliğiy]e
bağdaşmayan bu nedenIeı slnlrland,rma nedenj olarak düşünceyj açlklama
özgüllüğünün düz€nlendiği hükme kaydlrı]mlştlı Yine 2ool değişikliğind€n
son.a ortaya çıkan çeIişkilel dikkati çekmekte, başlanglç hükmüyle
özgüdüklerin düzenlendiği hüküm]erde yaPılan değişikliklerde zltllklar
görünmekte, yani başlangıçtaki otorite ağürhğı sıkı bjr şekilde, katl bir şekj]de
tutulurken dzgürlüklerde bir genişleme çabasl. Bu bjr zltlığl göste.jyor, yani
Anayasanln kendi içjnde çekişir bi. hal almaslnı göstefiyor Başlanglcln bu
haliyle kalması, açlkçasl eğe. bjr şemsiye olarak düşünülüyo.sa. Anayasanün
ürerinde başlang|çta özgürlükl€rin lehine atılan adlmlardan bi. geri dönüş
olarak da nitelendi.iIebjlir, Yine 'l4,maddede yapllan değişiklik önemli. Bu
maddedeki değişiklikle hedeflenen Avlupa lnsan Hakıan Sözleşmesinjn
koşut hükmü, yalt t7. madde hükmü ile gelçekten bir koşutluk §ağlanmasl,

63