Page 154 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

i|gilendiren iki tane bir maddenin ikı flkrasl vardl1.39/4 ve 39/5 - 39l4 Tnfi
Türkiye cumhuriyetleri vatandaşlanndan söz olan bİ fıkradıı De. ki: "Bütün
Türkiye cumhuriyet]erİ vatandaşlan açık veya kaPalü toplanllarda, üca.i
ilişkjlerde ve her tüdü basın ve yayln faaliyetl€rinde istedikleri bir dili
kı]]1anabjlhler ve buna hiçbir kısıt]ama getiri]emez," Bunu Tıjrkiye'de i]k
o(aya atan Ahmet Zeki okçuoğlu'dur 1987 veya 1988 ylllnda "Y€ni
cündem" gazetesande bir makale yazmıştr. Sonladan kendjsiyle oturup
konuştı]ğumuzda kendisinin büJ çok önemIi hususu ilk d€fa onaya atan kişi
olduğunu söylediğimde bana çok ilginç bi. ş€y §öyledi. "Hocam bunu ben
sizden 6ğ.endim." Dedi. Nasıl benden oğrenİsiniz, ben sizden öğ.endim
diyorum. "Ef€ndim ben sizin Baİ T.akya kjtabınlzl okudum, Bu maddeyi ilk
defa orada gördüm. Türkler açü§lndan yorumlayınca bıl çlkb" dedi. Bu
biIimsel gerçeğin heıkesin üzerine ikikelime koymasly]a oluştuğunu göste.en
tipik bil örnektir Bu nedenle Türkiye'de Türkçe'den başka dillelde radyo ve
televizyon yayln yapma veya kitap ve makale yayınlamak gibi bir ProbIem
yok, Böyle bir sorun yok. Bu sorun yapaydıı Bu sorun Loran'ın 39/4
flkrashda çözü]müştür, 24 T€mmuz 1923 tarihinde. Burada sizi i]gi]endiıen
ikinci bir husus 39/5tir. Bu ciddi b'r so.un değildj., 12 Eylü] günl€rjnjn
karanİk günleri d)şında bir solun olmadı. o.ada da şöyle der:'Türkçe'den
başka dil kullanan Türkiye Cumhuriy€ti Vatandaşlanna mahkemelerde kendi
dillerini kullanmalan için gerek]i kolayIlk gösterilecektir." Bu ne demek?
Tercüman aıaclllğly]a konuşabi]eceksin. Bunun seb€bi savunma hakklnln
bütün hakla.dan daha önemli ve kut§al bir hak olduğunun kabulüdür. Bu
Evren9el bn ikedi.. Çİnkü en iyi bildiğiniz dilde ancak en jyi savunmanızl
yapabilir§iniz. Azünhk kavramınün nasıl ortaya çlktlğlna baktlk. Azınlık
tanımlna göz gezdi.dikt€n sonra Lozan'da dtirt hak grubundan bahsettik.
Şimdi ge]elim Kü.tlerle devletjn çok sıkt bil biçimde birleşmeleri hususuna. o
da şu; Kürt]er azınlık oldukİannı bugüne kadar hiç kabul etm€miş|erdir. Devlet
de Kürtlerin azınİk olduğunu bugüne kada. hiç kabu] etmemiştir. Böyle bi.
birleşme valdlr. Kürtlerin bunu leddetm€sinin sebepleri şunlardlr: Bi. kere
tal'hsel olarak osmanl, lmParatorluğunda dedjğimiz gibi aıınhklar
gayrlmüsljm]erdir cayrimüslim]er osman]l'da ikinci slnlf vatandaştır. Kürtıe.
Mı]slüman olduklan için millet_i hakime kategorisine gil€r]€ı Bjrinci slnf
vatandaşlardıı Dolaylgyla Kürtler daima aşağülay,c, bil terim o]arak ala
gelmişlerdjr. Bu mil]et sistemjnin bi. kaİnhsldır. lkincisi Ideolojik sebep:
KürtIer kurucu un§ur olduklannı Türkler gibi kurucu unsul oldukIannl
dolaylsıyıa az,nlük olarak algllanamayacak]arln] şöyleye gelmişlerdiı Bu
kurucu lnsur dediğimiz anda Tü.kle.in "biz daha kurucu unsuruz" demelerine
yol açma]an mümkündür. Diğer yandan Çerkez]erin unutu]duğu söylenebjli.
kurucu unsur olarak. Çünkü Türkiye cumhuriyeti kuru]ma§ında Çerkezlerin
de önemi olmuştuı Diğer yandan bunun bir saklncası da kulucu unsul o]arak

l48