Page 86 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

gelen kişi olarak, diğer kültürleri de kendi kültürüm olarak benimserim. Diyeceksiniz ki,
bu nasıl olacak? Ermenİ kültürünü, Kürt kültürünü ben nasll benimseyeceğim? Bunu
benim bütün tarihi, kültürel miraslmln parçasl olarak benimserim. Ve ben şuna
inanlyorum ki Kürt sorununun çözümünde Türk, Sünni, nasll tanlmlarsan|z öyle
tanümlayln, diğer kesimin büyük sorumluluklarlndan biri, - bu Ermeniler için de
geçerlidir-, Türkiye'de Kürtlerin külıürei kökenleriyle, Kürt diliyle ilgili kimsenin
ilgilenmemesidir. Kürt dili, Kürt kültürü sadece Kürtlere bırakılmayacak kadar önemlidir.
Bir dilde bir kültürün yegane sorumlusu, o dil Ve kültürden gelenler olduğu zaman o
kültürel dünya kendi içine kapanlr.

Türkiye'deki Türklerin Kürt kültürü ile kendi kültürlerinin bir parçası olarak
ilgilendikleri gün, bunu böyle kabul ettikleri gün, ancak biz çok kültürlü oluruz. Kürtler
için zaten bu fiilen yaşanan bir olgu. Genellikie az|nllkta olanlar çoğunluğun kültürü
içinde yüzdükleri için o kültürü haliyle bilirler, tanürlar. Kürtlerin hepsi az veya çok
Türkçe biliı ama Türklerin hiçbirisi yada çok azı Kürtçe bilir. Mesela niye böyledir?
Ermenilerin hepsi elbette Türkçe bilir ama Türklerin hiçbiri Ermenice bilmez. EWelden
böyle değilmiş. Diyarbaklr'da anlattlklar| gibi, insanlar Kürtçeyi, Arapçayı ve Ermeni
mahallesinden dolay| Ermeniceyi de konuşurlarmlş. Herkes değil elbette. Ama bir
kısmı konuşurmuş. Benim bahsettiğim olumlu çok kültürlülük böyle bir şey, Yani ben
sadece benimkini savunarak, sadece benimkini sahiplenerek, benim kültürümün
bayrakİarllğlnl yaparak Ve sadece onu yaparak Var oIduğum zaman, orada kültür
milliyetçiliğine kaçınılmaz oIarak giderim. Ne kadar iyi niyetli olsam da kültür
milliyetçiliğine giderim. çünkü ben sadece onu savunuyorumdur. onu bir şekilde üstün
görmem gerekir. Başka türlü niye savunayım? Ama ben aynı zamanda diğef bu
topraklar|n ortak çok kültürlülük unsurunu sahiplenebiliyorsam, onu da kendi içimde
hissedebiliyorsam, onun kültür dünyaslnl da kendi içimde hissedebiliyorsam, o zaman
gerçekten çok kültürlü yurttaşlar İoplumu kurabiliriz. Bu kolay bir şey değil, Ütopik
diyebilirsiniz. Nasıl olacak diyebilirsiniz.

Bugüne kadar öbürkünün nasıl bir şey olduğunu gördük. Hiç olmazsa bur ütopyayl
düşünmeye çallşallm. Bu işin bir başlanglç noktasl elbette Var. Yani Türkiye'de
herkesin kendi dil ve din ve eğer varsa bunların dışındaki kültürel değerlerini
başkalarlna empoze etmeden yaşama hakkı olduğun kabulu mutlak başlangıç
noktasıdlr. Başkalarına empoze etmeden diyorum. Bunu niçin söylüyorum altlnl

çizerek? ispanya'da Bask Ve Katalan sorunlarlyla biraz ilgilendim. orada şunu gördüm:
katalanya bölgesindeki bütün okullarda katalanca,nln zorunlu dil olmaslnü istiyorlar.
Ama Katatan milliyetçiliğinin önüne şöyle bir sorun çlklyor: bu sefer orada yaşayan
katalan olmayanlar zorunlu olarak sadece katalanca mı öğrenecek? katalanların
argümanl, bu zorunluluk olmazsa katalanca,nIn ölecek olmasl. Ama katalanca ölecek
diye Katalan olmayanlara Veya Katalan olup, katalanca okumak istemeyenlere
Katalancayı öğrenmek zorunlu olunca, o zaman iş başka bir seviyeye geçiyor, başka
bir tahakküm noktaslna geçiyor. Dotayısıyla kültürel haklarl kendi topluluğun üyeleri de
dahil olmak üzere, başkas|na zorunlu kllmadan uygulayabilmek birinci koşuldur,

88