Page 35 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015
P. 35
DjYARBAKIR 8ARosU 8AŞKANLIdl
mediği anayasa yapımı, nasıl a§ılacak ya da nasıl aşılması gerekir?
Burada iki yol gözüküyor: Birisi bir çoğırnluk güctlnün, gelerek anayasa
yapma§ı; yani, çoğunlukçu bir anayi§a yap,mt. lkincisi uzlaşıya dayalı
konsensüsü €sas alan bu partileri bir araya getireİek bif anayasa yapma
düşiincesi. Şimdi ikinci düşünce, 201l sonrası gelişmeler sonucunda çok
sekteye uğramlş bir şey. Bunlar yapabilir mi noktaslna gelmiş bir şey. ()
nedenle belki iktidar panisinin, öz€llikle çoğunluğa dayalı bir anayasa
yapma fiIoine gid€Iek kaydığını görüyoruz. Ama bu doğru mu. buna nastl
bakmallyız ve ne önermeliyiz konusu. Tiirkiye'deki anayasal gelişmenin
önündeki en büyük cngel, anayasaya nasıl bakığımız konusunda bir tar-
t]şmanln toplum çapında yapılmamış olmasl. Biz Lızlaşma komisyonuyla
birlikle yanlış bir anayasa yapma yöntcmi izledik. Toplumsal kesimleri
bir araya getirip onların bir diyabg içine girmelerini sağlamak yerine.
çok teknik bir çallşmayla, bir anayasa çahŞmasI yaptlmaya ça]ışlld|. Bu
da, panileri doğrudan kendi ideolojik kabuklarlna çekcn bir neıiceyle so-
nuçlandı. o dönemde çok sayıda sivil top]um kuruluşu, anayasa öneİüsi
hazırlayıp sunmuştu. Çok sayıda g6rüş gelmişti. Ve mecliste bire bir gö-
rüşmeler yapılmışo. Falat bnüşmalara baktğımızda, uzlaşma komisyonu
içindeki anışmalara baktlğlmızda bu görüşlerin çok €tkili olmadığnı gö-
rüyoruz.
orada partiler, pani kimlikleriyle fazlaslyla yer aldü]ar. Türkiye'deki te-
mel problem asl|da Sevtap Hanım'ın da bahsetıi gibi. bizim anayasa ge-
leneğimiz ya da sadcc€ '82 anayasasl değil; cumhuriyet tarihi boyunca
oluşfurulduğu, oluşturulmak istenen anayasal tutum. f'azlasüyla geniş bir
kimlik mesetesine dayanmakta. Homojen tek kimlikli bir loplumsal kuf-
gunun oluşturulduğu, oldukça indirgemeci bir anayasa anayasacıiık yak-
laşımımız var. Anayasac|lık da demememiz lazm. Anayasa yaPlml yak-
laşımlmz var. işte bunu tarttşmaya açmamız, bunu gündeme gctirmemiz.
bu anlayıştan koparak usııle, prosediire uygun, vatandaşlann hak ve öz-
gürlüklerini garanti altüna almaya yönelik bir farkll anlayışl kıırgulama-
m|z gerekiyor. ve toplumda ilk önce bunu tarttŞmamız ve konuşmamız
gerekiyor. Yani bu devIet yaplsın]n d€ğjşememesjnin alhnda yatan temel
şey bu. Eğer siz bu çağda hala bir ulusal homojen kimliği zorlamak isti_
yorsantz tabi ki merk§ziyetçi devlet kuracaksınız. Siz korkarslnız. Yani
yerel yönetim ne yapar diye; yerinde yönetimden ya da bunlardan kork-
makan kaynakll mcrkeziyclçiliğc yöneleceksiniz. Başka bi. çareniz yok
orada. Tabi ki hak vc özgiir]ükleli mümktin olduğu kadar etkili kullanı-
mlnln önüne geçmeye, işte vatandaşln aktif olmasrnı engellemeye, katı_
lımctlığa, ncgalif bakmaya devam edecekiniz. siz ne zaman blndan
vazgeçer de vatandaşlık temelinde bir kim]iği, yani herkesin -tabi kimlik-
sel haklaflndan bağımsz oIarak- ortak olanı daraltür ve hak ve özgürlük-
]er alanmü geDişletirseniz o zaman farkll bir anayasa anlayışına geçmiş
.]]
