Page 149 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

DjYARBAKlR BARo5U 8A5(Aü\ı-lal

çözümlenmiş olması lazım. Yani Türkiy€'nin yeni anayasa yaparken, ye-
ni bir zilmiyetle masaya oturmasI lazım. Deni]diği gibi, çoğulcu katllımcı
bir demokasiyi nasıl gerçekleştirebiliriz? Bu zihniyetle masaya otüul-
ması lazlm. Yoksa eski zi}ıniyetle ben devleti nasll korurum kendi bire-
yime karşı gibi bir zihniyetle masaya orurursaıı|z! o zaman gene aynı şcy
çıkar. l2 Eylül anayasasınrn başka bir şek]i ortaya çıkal. Zaten biz de bu-
nu değiştirmeye çalış|yoruz, Peki ben burada durayım. Çok t€şekkiir edi-
yorum.

Av. Tahir f,LÇİ: Biz teşekkür ediyoruz. Şimdi söz sırası Ahme1 Hoca-
m|za- sayn Ahmet iNsEL de. Buyurun Hocam.
) Prof. Ahmet İNSEL: TeŞekkür ederim_ Diin ve bugün sabah biraz e\.vel
R,za Bey'in getirdiği çeşitli arkadaşlarımıztn getirdiği öneriler ve tespit_
ler. yorumlar asl,nda ne kadar kapsamlı biİ sorunla karşı karşıya oldırğu-
muzu gösteriyor. Kürt sorırnu kapsamlü bir sorun, hem de anayasayı bir
d,ş miidahale; yani siyaset dışı müdahale olmadan değiştimenin ne kadar
zor olduğunu görüyoruz. Bu iki zorluk asllnda ikj temel sorunumuza işa-
ret ediyor. Birincisi Kü( sorunundaki zorluk, eşitlik zorluğu. aslında bir
Türk sorunu olduğunu gösteriyor. Baştan beri bizim Kürt sorunumuz yok.
Baştan beri bizim bir Türk sorunumuz var. Türk çoğunluğun bjr soruıu
var. Diğerleriyle eşit yaŞama arzusunu taŞlmamasl! kendisini bir üstün
hakim sahip konumunda bu toplumda bu ülkede görme refleksinin hala
çok güçlü o]masından kaynaklanan bir Türk sorunumuz var. Bunır nasıl
aşacağız bilmiyorum ama savaşta ycnilmemiş bir toplumda bunu aşmak
zordur. Ve savaşta yenilmerniş bir toplumdan bahsederken de bunu aşağl
yukarı biıinci dünya savaşünın sonunda kurluluş savaşından bcri savaşta
yenilmemiş bir toplum. Kürt sorunu karşısında da PKK karşısında da ye-
nilmemiş, kazanmamış ama ycnjlmemiş bir toplumdan söz ediyoruz. Sa-
vaŞı kaybetİnedi. siya§et olarak kaybetti ama savaşı kaybctmedi. Klbns
savaşlnda olduğu gibi,..

ikincisi buna geleceğim. Almanya örneğini verdiğimizd€ bütün bu ömek-
lerde Almanya ömeği ba§ta olmak üzere savaşta kaybetİniş bir ıoplumun,
biz ne yaptrk sorusunu somast üzerinc te§is edilmiş bir yeni zihniyet var.
Bunu nasıl yapacağız? savaşta kaybetmesini ıemenni edip onun savaşün
büyük yıkmının bedelini ödeyerek bunu yeniden kurmak, her seferinde
böyle mi olacak, yoksa bu bundan iktisat ederek bunrr bu yoldan kaçına-
rak yapabilecek miyiz?

Şöyle bir soru: Toplumu oluşturan özıelerin birbirlerine olan güveninin
çok az o]duğu bir toplumda, yeni anayasa olağan koşullarda nasıl yapıltr?
Biliyorsunuz, Türkiye'de yapllan anketlerde, bütiin anketlerde göziiken
bir olgu var. Dünyadaki en alt sıralarda yer alan ülkelerden bir tanesi.

1,17