Page 26 - Tasarrufun İptali

«TASARRUFUN İPTALİ DAVASI» DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
lüzum ve miktarı mahkemece takdir ve tâyin olunur. Şu kadar ki, da-
vanın elden çıkarılmış mallar yerine kaim olan kıymete taallûku ha-
linde, teminat göstermeksizin ihtiyati haciz kararı verilemez.»
denilmiĢtir.
Görüldüğü gibi; davacı-alacaklının «ihtiyati haciz» talebini ye-
rinde bulan mahkemenin, bu kararı verirken -ĠĠK. mad. 259/I‟den farklı
olarak- davacı-alacaklıdan mutlaka teminat gösterilmesini istemesi
91
gerekmemektedir. Bu husus maddenin -538 sayılı Kanuna ait- Hü-
kümet Tasarı Gerekçesinde «iptal davası neticesinde cebri icraya konu
teşkil etmesi istenilen mallar üzerinde alacaklıya doğrudan doğruya
ihtiyati haciz vazedebilmek yetkisi tanınmış ve bu hususta teminat ira-
esi dahi mecburi olmaktan çıkarılarak, bu cihet mahkemenin takdirine
bırakılmıştır. Vaktinde verilecek bir haczi ihtiyati kararının, bir takım
hallerde üçüncü şahsın haksız mukavemetini kırmaya yardım edeceğini
92
tahmin etmek caizdir...» Ģ e k l i n d e ifade edilmiĢtir... Mahkeme
«teminatın lüzum (yani, teminat gösterilmesi gerekip gerekmediğini)
ve miktarını» tayin edecektir. Bunun için ö n c e mahkemenin «teminat
gösterilmesine gerek bulunup bulunmadığını» değerlendirmesi, ondan
s o n r a da, eğer «teminat gösterilmesine gerek görürse» o zaman «ne
kadar (ne miktarda) teminat gösterilmesini» (HMK. mad. 87/(1) -%10,
%15, %20 oranında gibi- kararlaĢtıracaktır.

Mahkeme neye göre -yani; hangi hususları inceleyerek- teminata
gerek bulunup bulunmadığına karar verecektir? Kanımızca; mahkeme
93 94
«yaklaĢık ispat kurallarına göre» hem davacı-alacaklının alaca-
ğının varlığına ve miktarına ve hem de özellikle dava konusu ta-

91 AKġENER, H. S. Tasarrufu Ġptali Davalarında Ġhtiyati Haciz (Legal D.
Ağustos/2013, s:116)
92 UYAR, T. Gerekçeli-Ġçtihatlı Ġcra ve Ġflâs Kanunu ġerhi, C:12, 2009, s:19152
93 Ayrıntılı bilgi için bknz: ALBAYRAK, H. Medeni Usul ve Ġcra Ġflas Hukukunda
YaklaĢık Ġspat, 2013, s:29 vd., 251 vd.
94 “Yaklaşık ispat”; niteliği itibarı ile dava olmayan, mahkemeden bir takım usuli
taleplerin kabul edilmesinde incelenmesi gereken maddi Ģartların ispatında
kullanılan bir yöntemdir. Örneğin, geçici hukukî himaye tedbirleri..., delil tesbiti
talebi gibi „dava‟ olmayan yalnızca mahkemeden davanın ilerlemesini sağlayıcı
usuli iĢlemler katogorisine giren maddi anlamda „kesin hüküm‟ teĢkil etmeye
elveriĢli olmayan usuli taleplerin kabulü için verilen ara kararlarında kullanılır...
YaklaĢık ispatta hakim, daha düĢük bir kanaat ile yetinebilir. Çünkü edindiği
kanaat ile taraflar arasındaki uyuĢmazlığı sona erdirici bir karar verme
yükümlülüğü bulunmamaktadır. Dolayısıyla düĢük seviyedeki bir ispat ölçüsü,
karĢı tarafın haklarının ve hukuk devleti ilkesinin zedelenmesine yol açmaz... Bir
tarafın bir takım usuli iddialarına tekrar verebilmek için, en azından belli seviyede
bir kanaatin edinilmesi gerekir. (ALBAYRAK, H. age. s:30, 32)

26