Page 92 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

90 roi,m9 3J,,n ln8!] si

ç*armaİla maalesef brr sorurılar aşılamlyor, bu kiiitii( mes€lesi. Demoka§i kiiültürü,
insan ha}lan kiiültiirii ve hu}Ula inanç kiiltiirü bir topIıımda yerleştikçe sorur ann çö,
zümünde mesaf€ aınabilı.
Bu Türk ve Xün meselesinde de ben şöyle düşünüyorum: Normalde biz doğaya
baktüğmızda v€ bitkilerde ve hayvan türlerinde h€p bir faIklılü gördüğiimüzde hep bir
ha}.ranl* duyanz, Yeni bil bal* tiirü bulunduğunda, kutuplarda bir a},ı tilİtine rası-
ıaügümızda bunu nas koru}acağv di}€ düşünürüz. Ama iş insana gelince -insan da
doğanın bir parçasl olrnasrna Iağnen- biz burada nedense faJkİiğ içimize sindire-
miyonlz. lşte kütürel olarak ya da insarılar aç§ından da bu farkİlüğ içimize sindirdı
ğimizde, bu z€ngirıliği kabın edğimizd€ zaten mes€leyi haletrniş olacağz. o zaman
anayasa.lan ve huİuk kırrallarrnı da buna göre yoruntayacağız- Farklıl*lan içimize
sindirmeden, herkesi birbirine benzetm€ sevdasından Vazgeçmeden bu mesel€leİ ha]-
ledilmeyecek 8ibi 8öziiküyor. BuJtlar ıoıaliıer reiimlerin, baslocı, dikacı ajı]ayşlaİın
bütün insanlaİı tek tipleştirme ödeİİ erinin bir sonucu, bizde de kökleşmiş. Ancal
Türkiy€ anık açık bir topıum haline geldi. lg80'lerin Tüİkiyesinde değiliz, Babn, ü
defa bir hükümet askerl€rin verdigi muhtıraya karşı açüklama yapabildi ve basındaki
demokatil kalerrılef ve aİademik çevreler bu 8iİişimi §ert şekilde eleştirdi, Günümüz
dünyasında art ( bashcı aJlla},ışların öyle €skiden oldugu gibi çok rahat €debilec€ueri"
ni saİmıyorum. o yüzden demokatlann, demokraa aydınlann, farkjr]rkların zen8inlü
oldutiunu düşünerılerin daha yii}.sek sesle konı.rşması ve bu düşiincelerin toplumun

8€neline ya}dmasüna çabalamasl gerekir. Demokatik dii§iinceler toplumun geneline
ya}, dlgında ve faİkldı*lan içimize sindirdi$mizde mutlaka banşQ bir şekilde bir arada
yaşamanln bir formiiıliinü bulun . Bu da işt€, demokasiden, hutul devletinden ve
iİsan ha}lanndan geçiyor, bu değerleri kabüllenmekten geçiyor. soruJ ar ancal bu
şekilde aşülabilir, yoksa ana}asa bir hüküm koyma}Ja maalesef bu sorur ar aşılamlyor.
Bir başka soru: "HİHnledn LoİoİIaİtfu genelde Y6İ8ııay doğİultusundı vermele-
.tııı nartl dc&İl€ndlİti.orsunırz?" Bu konunun da mutlaka }argı reformu kapsamlnda
8özden geçiİilmesi gerekiyor. Maalesef Yar8rıay'ın ve Danıştay'n a]t derec€ hakimleri-
ne puan v€rmesi bizim Frgı sistemimizin büyük zaaianndan biridir. M€vcut durum,
da genç yar8tçlal meslekte yükselebilmek içın, Yaİgıtay ve Danıştay'dan farklı karaİ
vermem€ eğilimi içine giriyollar. Burada yeni v€ faruı bir yönteme ihtiyacümız Var.
"YttİseL yar8rçıaİn'Bfu taraf.ız olamaız 8eİe}lr9e ıaraf tutınz' şe}ltndeH açü-
lımılafl hıİİlndı ne dairiiıüyo$ıl.ııüz?" Bence, bunu diyen bir kişi hakim olmama-
lıdu, Hakim olaci* İişi her ş€yden önc€ m€ıiti olinalı, tarafsıZ olmalt, fikirlerine karşı
bile bagımsE olmalıdr. Bu özellikleri taşlmayan]ara köşe yazan olJnalannl taltiye ede-
İim; yargıçlıkaan istifa edip orada çok güzel ıaranı tarallı yaz aJ yazabilirler. Ya da siya-
set€ atılmalaİınü önerifim. Ama bir yafgıç olup da çıkrp "Bjz tarafsz olamayz, şunun
bunun tarafı},lz " d€mek, kabııl editebiliİ değildir. Bir hususu belirtm€den 8eçemeyece-
ğim| Fazıl Bey'in bil maİrlesinde geçiyot; bir yaİgısal kuruluşun önüne bir olay 8eliyor
ve ona soru soruyorlar "Bu konuda nas,l bir kararvermeyi düşiiıüyorsunuz?" diy€. Di-