Page 94 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

92 İorlffl Bının il§.j[ siYil 6ll
^,IE ^aır,

diinyada ashnda bu terime yak§ür anlamda bir ulus-devlet yok. Tek bir etnik topıulü-
tan oluşmuş da ıülus-devieti kurmuş bir si}asi ıoPluluk yok Liieratiiİde bildiğimiz bu
ulus-der.leıin iki kurulma biçiminden büsedilir; biri Almanya, öteki ise Fransa öme-

ğidir. Almanya'da dana ziyade önce Alman milleti, ardından bir ü§t laİlık kazandırmış
bir Alİnan devleti oluşmuştur. halya ve Fransa'da is€ tersi olmuştur; "lta\an devle-
tini ku.duk şimdi slra Ilalyan mi]letini yaİatmada" denilrniştir. Bu anlamda Türkiye
cumhuriyeti'nd€ ulus_devletin kuruluşu ikinci paıikaya daha urlun düşmüşür, Yani
biz ilk önce devleti kurduk ve sonra o d€vletin sınlrları içeİisinde kalan ahaliden de bir
Türk mil]eti oluşturma}a çal§tık. Bu anlamda evet, devlet daha önc€ kırnrldu bizde.
ltinci bir soru: "Kcm.ıi!a pİorenin b.raİIı otmıdığ atanlardan ıeL şlİ.yetçt olin
ıoplümün Klırtle, olduğu art}rİdrr. Bu 8eb€Pten dolı}ı Kiiİdcrln etlfİ multyetçi-
!lİ borutunda LcndIerlnt yenlenmeler| 8erektlğınl düşiinü}or musunuz?" Bır §oru
yorum 8erektiriyor, çünkü aç* değiI. Eğer İastedilen Kürderin Türİltik etİafinda bir
ulusa] topluluğUn kurulmasna etnik mıuiyetçi olduİlan için direndikleri ise, haFr, bu
doğu bir yorum olmaz. Xürder etnik milliyetçi oldugu için buna direnmediler, or ar
bildiHerini, gördiiklerini, yüz} ardır yaşadrklannı korumak için bu mevcut ulus_dev_
let projesine dir€ndiler. Ama eğer ima edilen, Künl€nn de alasında bü etİıik milliyet,
çilik FPma ihtimalinin yavaş }avaş belİdiği ve mesela Ki]rtleİin de k€ndi komşuları
olan Zazalan, süryanileri, Ermeniieri asimile etmeyi ör erin€ koyduklan ise, tabii ki
buradabirdönem mazlum olanrn sonrazalim olmasından korkmak gelekir. B€n böyle
bir t€mayül görmüyorum ama etrafta bıma ilişkin beliniler vaİsa doğal olaral bunun

da eleştirilmesi 8erekir.
Üçüncü bir soru: 'ryatandaş ke rn€.tne ba}ıcaİ oluİiat aynt vaıaın pa9.{an ıd_
şıerden olu{an ıoplıduİ .ıdaıİımı teldıgİd 8öniyorur_ Peıd, bunun toPlumun ço_
ğuılüğunu olurturan n{ııete baaitülmüı şan mlr" Ana}asa bagajrımda düşünecek
oluİsak, laıanda§lığ "Türk' olaİal belirtmek bir zorunlulut değildir. Bıırada bir tered_
düdtimü beıirtmek isterim. Konuşmamda akaramadım, şunu önümiize koymak zo_
runda}u, eğer Tiirki!,e cumhuriyeti'nin ulusal slnırıan bizim için önenıli}§e -yani bu
cograryada yaş,yor olmak bizim için önenrliyse_ bir diizeyde bir ideali paylaşmaİ, yani
bütün rırttaşlar arasında bir paylaşılacak biI ideal oluşturmak da bizim için 6ner i
ollİıalldır. TercÜme edecek olursam mevcut siyasete şunu söyiemeye çal§ıyorum: BiI
dü€yde bizim ortaİlaşmamız gerekiyor gerçekten ama şimdiye kadar da}atılan biçi_
mile değil. Benim kendi gönliimden 8eçen herkesin resmi dili bildiE bir düzeydeki
ortaİlaşmadır, Bence bu tür bir onallaşma iş görür, işe yarar. Bu, bizi bir onak ideal
etrafinda k€nedey€bilir. Zaten bizi ortak biI ideal etrafında bi. araya getiren bir talrm
nesnel süreçleİ söz konusu; işte bir onak bİ ekonomik pazan paylaşıyoruz, ulaşm
agann birbinne daha fazla bağlüyoruz, aynı televizyonlan izliyoruz. Bunun hariciİde
daha teknik, kütür€l olmayan alanlann haricindeki onaklaşmayı da bence ancak res-
mi dili paylaşmayla sınürlamaİ lazüm. Eveı, herkese "Türk" demeyelim ama bu.ada da,
bu sıNlaİ içerisinde herkesi bir arada ıutabilecek bir onak ideal oluşturalım.