Page 83 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

iliEiobM Ai.yıq, Huiuk o*ldi I Dm.İ2i 8l

Anayasal VatandaşIıI«

Yrd. Doç. Dr. Vahap Coşkun

Teşek}iir ediyorum Sa},rn başkan. ÖğTencilerimizin önayak olduğu bu toplantlda bu-
lunmakan, böyle bir toplanğda sizlerle konuşmaltan büyiik bir mutlulül duyduğumu
belinmek isterim, Herkesi sa],€ryla selamlıyorum. Ben anayasal vataıdaşhk kaiTamı
halknda konuşacağlm.
siyasa] alanda bir yeni kawaİırn vücu( bulması ve yay8nlık kazaİmasü, haihaz ırda
var oları kauanların sonrn çözme yeıeneu€rinin aşınması!,la doğrudan bağ]anıılıdlr,
Eğer acilen çöziilmesi gereken bh sorun ona yerde drıruyorsa ve mevcut ka\Tam ve
enstrümarİaİ söz konusu soİunu çözmeye mı.rktedir değilse, ara}ışlara girilir, eskisin_
den fa*lı aİaçlarla olaylara }aİlaşlür ve sorunu çözm€ye aday yeni ka\,Tamlar oluş-
turulur, "Anayasal vatandaşl*" kavraml da bu bagamda değerlendirilebilinir. Zira
AlTırPa'da 8erek ulusa] 8erek ulus_üstii bazda Fşanan €nie8rasyon problerrıleri alı_
şıldü cumhuİiyetçi aİgümar arla aş,lama}ınca bir çöziim p€rsP€ktifi olaral "anayasal
vaaandaşl*" kawamı iiretildi.
Kawam Almancadür, aslı "verfassun8paİtiotismuss"tur ve "anaya§al vatans€verlik"
ya da "ana}asal yurıseverlik" oIarak Türkçe ye teİcüme edi]ebilir. Bıı kawam, ilk kez
Alman siyaset bilimci Dolfsıembcİger ta-rafından l970'li }dların ilk yansında Aıman_
ya bagalDlnda kıİlan dr. st€mberger'e 8öre, "millet" kavramlnın, A]man}a'da ulusal
büünlüğii ve bağl lğı saglama inkanı yoktu; çiiJt}ii bu kawam hem Nazi 8€çmişine
dair çağnşıfılar yaralıyordu, hem de etnik bir içeriğe sa}ıipti. Yunta§lann devlete sa-
dakatini ve böylelikle Almanya'nın bifliğinin idamesini, mca} vc ancal aİa}asada bc,
lirlenecek olan temel değerlerin ad€ta "siül bir din" 6bi halk taİafündan benimsenme-
si ve bu değerler€ itaat edilrnesi temin edebi]irdi- Anayasal vatandaşhk düşiincesinin
kendinden bek]eneni yerine getirebi]mesini stemberger, birbiriyle bağlantlr iki koşula
baglyordu: Biri devlet yönetimine demokati* mekanizmalann hakim olma§tydl, diğe,
n ise demokatik mekanizmalarla işleyen bir devlete ka§ı hai*rn dostane bir yaİlaşüm
§er8itemesi zorunluluğuydu.
sternbelger'den yaklaşl ç€}Tek asır sonİa _yine bir Ajman filozof, Hıb.r-
'iiİ8en
mır, anayasal }1ıntaşlığr geniş kesinlerin nezdinde taflnır ha]e getitdi. Habermas bu