Page 12 - Baroların Bağımsızlığı Savunmanın Dokunulmazlığı Sempozyum

SEMPOZYUM

sal savunma sistemi bazı imtiyaz|ar sağlarken aynı zamanda bu imtiyazlara bazı sınır-
lamalar getirmektedir. Öncelikle cezai soruşturmaların henüz ön aşamasında oldukça
kuwetli bir role sahibiz. Polis sorgusu sırasında müvekkil, avukatının da orada bulun-
masünl talep etme hakkına sahiptir. Daha karmaşık davalarda avukatın bulunması za-
ten zorunludur, Hırsızlık gibi daha az karmaşık olaylarda şayet müvekkil avukatının da
bulunması konusunda ısrarcı davranmazsa soruşturma polis tarafından gerçekleştirilir,
Kamusal savunma sistemi bu şekilde işlemektedir. Bu tür bir yardım için de ücretimiz
mahkeme taraf ından ödenmektedir.
Tabi kj tutuklu ya da göz altında bulunan müvekkilimizi görme ve bütün duruşma-
larda bulunma hakkına sahibiz. Göz altındaki müvekkilimizle daima baş başa görüşü-
yoruz. lstedigimiz her şeyi konuşabiliyoruz ve bu konuşmalar kayda geçirilmiyor,
Fakat söylediğim gibi bu imtiyaz bazı yükümlülükleri de beraberinde getirmektedir,
Çünkü polis sorgulamasına katıldığımız zaman gizli soruşturmanın küçük bir kısmını iz-
leyebiliyoruz. Fakat nezaretteki müvekkilimizle irtibata geçmemize izin veriliyor. Ancak
müvekkile bazı kısıtIamalar getirilmekte ve tabi ki az çok katı olan kısıtlamalar da söz
konusu olmaktadır. Bazl davalarda nezaretteki kişinin telefonla konuşmasına, mektup
yazmaslna hatta televizyon izlemesine izin verilmemektedir. Bu tür kısıtlamalar da ge-
tirilebiliyor, Bu kısıtlamalar kişinin avukatına, savunma avukatına da uygulanıyor. Biz
tabi ki bu kişi ile birlikte nezarette tutulmuyoruz fakat nezaretteymiş gibi davranma-
mız gerekiyor. Bu da müvekkilimizin bize verdiği bilgileri, soruşturmadan öğrendikle-
rimizi hiç kimseye söyleyemeyeceğimiz ve edindiğimiz bilgileri tanıklara aktaramayaca-
ğımız anlamına geliyor. Yüksek profiIli davalarda dava hakkında basına bilgi veremiyo-
ruz. Bildiğiniz gibi Dış lşleri Bakanımız 11 Eylül tarihinde Stockholm'deki bir caddede
öldürüldü. Tabii bu lsveç'te gerçekten yüksek profilli bir dava, Tutuklanan ilk şüpheli
için bir kamusaI savunma avukat| atandı. Atanan bu savunma avukatının basına açık-
lama yapmasına izin verilmedi. Fakat daha sonra savcl ve polis açıklama yapmaya baş-
ladı. Tabii o noktada bir avukata ne kadar kısıtlama getirilebileceği konusunda bir çe-
lişki ortaya çıktı. Konuşmak müvekkilin yararına olacaktı fakat söz konusu davada şüp-
heli salıverildi ve basının kişinin hayatı hakkındaki detayları ve hayat hikayesi ile ilgili
polisten aldığı bilgileri kamuoyuna aktarması sonucunda bu kişi çok fazla zarar gördü,
Fakat kişinin avukatına konuşma kı5ıtlaması getirilmişti. Bu durum adil yargılama ve sa-
vunma hakkı açısından bir sorun teşkil edebilir.
Şimdi de biraz mahkeme prosedüründen bahsetmek istiyorum. lsveç'te buradakin-
den farklı bir sistem uygulanmaktadır, Bu sistem iki taraf arasında güç dengesinin ku-
rulmasını sağlar. Taraflardan biri tabii ki iddia makamı diğeri ise savunma makamıdır.
Bu sistem sizde geçerli oIan tahrik sisteminden tamamen farklı. Davayı açan, tanükla-
ra soru soran ve sorgulayan savcıdır, Bu sorgulamanın hemen ardından avukatln çap-
raz sorgulama yapmasına izin verilir. Hakim ise daha çok bir başkan işlevini görür. Ta-
bii hakimin açıklama ihtiyacı duyduğu haIlerde soru sorma hakkı bulunmaktadır. Fa-
kat bir çok hakim sorularını son aşamada sormaya gayret eder çünkü nötr bir tutum
DIYARBAK]R BAROSU YAYINLAR!
lt