Page 52 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

Öncelikle bu konuda tarjhe dönük konuşmanın ne kadar anlamİ
olduğundan çok em'n değilim ama Tülkjye cumhurjy€tj kurumlan, 6zellikle
güVenlik birimleri kesin yenginin tek çözüm o]abiIeceği konusunda bir fikre,
hatta sap]antlya sahlptir diyorsanız, buna da belli ölçüde kah]lnm, bel]i ö]çüde
katılmam ama detayları ile tartlşmanün belki şu anda çok fazla anlamt yok,
Fakat bu manhğln var]ığınl kabul etsek biIe, bu sadece Kürtlere karşı
geçerl'dir demek bana son derece büyük bir ta.ihi ve güncel yanülgı içinde
olmak gibigeliyor. Bu mantük Marksist]ere karşı da geçerl' oImuştur, devlete
muha]if o]arak görülen, dev]etin bütünlüğü olgun, tem€I ilkele.i oIsun, bunIan
tehdit eder durumda görülen bütün gruplara -büjnlar sjyasi g.uPlar olabiIir,
dini g.uPlar olabiİir, etnik gruPlar olabilir-, bütün grırplara karşl geçellj olmuş
bİ manhkhr. Yani bı]rada, na5ı1 diyeyim Kİrt merkezli yaklaşımlar! çok doğru
bulmuyorum, Taraflardan bİjnin yenilgiye uğraması çatlşmanın bitme
yollarlndan birisidir demjşüm, bunu söylerken de somut fiili bir olgudan yola
çtkhm, o da 1999'da, l999'un Mart ayında bakt,ğımlzda kullandığı
olanaklardan mahrum blrakıImış Ve liderj de yakalanmüŞ ya da te§]im olmuş,
adüna ne derseniz deyin ama karşü tarafın elin€ geçmiş bir örgütün tek taraf]ü
oIarak ateşkes ilan etme§i. Bunu istediğiniz gibjdeğerlendilebilir5iniz ama ben
bir tarafün diğerine karşı üstünlüğünü kabuI ettirmesi o|arak görüyorum,
Başka türlü yolumlanabilir mi, ondan da çok €mjn değjlim, Bunlar yalnE
somut fiili olgular üzerinde, yani bu somut fiili olguIara ne ad verhsek verelim,
bunun öte§inde ki bir taküm noktalan ben tartlşmaya çallşıyorum, Yani bir

çat|şma sonrasında bu çatüşma hangi yolla bit€r§e bitsin, ister öyle bitsin ister
böyle bitsin, hangi yolla biterse bitsin, çatışmanın yarattığı bir travma Vaı Bu
travmanün da ortadan kaldünlma§ı, en azlndan genel kabul gö,en bir
u orunlürluk!ı]r. Dolay,sıyla bu zorun]lluğu hangi yolIa yein€ gerirmek daha
manbklı, daha efektif, daha yapıcl otabilir. BunIar üzerinde düşünmek bana

mantlkl| geliyol. Çatlşma var rrlldll) Yok mudul? Nasll bltmiştir? Öytemi
bitmiştiı böyle mi bitmişt'r bu tahminle. uzun süle yapılabili, ama çatüşma
vardü ve bitb der§iniz. noktayl o.ada koyarsünlz, onun sonrasına geçilip ne
yapılmasü gerekli onı] araştırmaya başlarsınz, Bu başka bj, y6nt€mdir, Ben
tı-ı yontemin benimsenmesinin daha mantlkh olduğunu düşünüyorum, Kısa
vadede bir sonuca varabilmek açlsından,

Öbor çerçevede üçüncü soruya athyorlım. ToPlumsal banş komit€si
Türkiye'de de kurulmaIı ml? diye arkadaşımlz bir soru yöneltti, Toplumsa!
Barlş Komitesinin kı.rrulduğu örneklere baktlğımEda bu ör,eklefin hep bir
rejim değişikliği sonraslnda biİ geçiş dönemi içinde kurulduğunıl
görmekteyiz, Yani bir rejim değişikliği söz konusu o]uyoı yapı§al anlamda
;n€mIi bir değişimi ortaya çükaİan bir rejjm değişikliği söz konusu oluyoı
örneğin cüney Af.ika da ı.kçl reiim terk ediliyor, onun ye,jne eşit]ikçi bi,

46