Page 48 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

devlet makamlan yahut ta resmigönev]j]el deği], soıumlu yaygln sistematik
işkence değjl ama münferit işkence olay]annln götgesinden gider§ek
yaygünmış gibi göste.iIen bi. taraflı]lk yargt o.ganü, Lafl daha fazla
uzatmayay|m fakat bir sonuç oluşturma çabaslnda, her iki yöntemj değişik
kefelere koyup tartmaya çalıştrsak şunu söyleyebjli.iz; bir kere her şeyden
önce örellikle yargı organlannın oIuşt!.utmasıyla bil]ikte, baz| büyük boyutlu
suç!aın faillerinin cezaslz kalmayacak!arı düşünce5i, ge,ek uluslararası
kamuoyunda, gerekse de tek tek ülkelerin kamuoylarında ciddi biçimde yer
etmekte. Bundan yaktaşık 3-4 yıl önc€ 4 yll önce diyeyim. Slovadan
Milo§evic'in bir uluslaralası mahkeme önünde yargülama aşama§ında §anük
sanda|yesinde oturacağı günün birjnde birilerine söyIenseydi çok büyük bir
olasıIlkla kendjsine gülünürdü, o dönem Milosevic yine sanıktı ama sanlk
sandalyesine oturtulabileceği konusunda ciddi şüphel€ı Vardl, bu gün bu oldu,
bir fantezi bir farazi olmaktan çlkmış durumda, Ruanda'da bi, Başbakan

ömü. boyu hapse çarptırı]dı. Yani 6rnekleri çoğaltmak mümkün, Önc€likle bazl
fiillerjn mutlak biçimde ceza§ız kalacağl şeklindeki düşünce değişmekte, Bu
gün ıçin konulmuş olan Daimi Uıuslararası ceza Mahkemesi çerçevesinde de
ioyı"r' »', mekanizmanln evrensel ölçekte, yani kİresel ölçekte
ya;g|nlaştüolması yolunda ciddi bir adtmın atıldüını görüyoruz, Tabii gidilmesi

g"i"k"n ç.k *rrı va ,ar, bunIann neler olduğu eğer ilgin'zi çekers€ tartlşma
iaıtm,ina" uç,kıu.im u-a bir başlanglç, dnemli bir başlangıç yaPılmış olması
açısündan son derece uml]t vedci biı noktada olduğumuzu düşünüyorıjm,
F;kat ilkelerin kendi 6zel konumlarına, iç kondom türlerine vs, ye göre bil ya
d; diğer yöntemi yada heı ikisini birden benimsemele,i konusunda ciddi bİ

t u..Ğ o'İanlun t ul.n "öz konusu, yani toplı]msal uzlaşma komiteIeri yoluyla
bir top|umsalbanfl sağ|ama çabasına girişilebi|ir yahutta konuyu uluslaralası
yargı düzlemine aktalarak bir toPllmsal barış| yalatma o,tamı, en azından
uaui"t arygr"unu tesis etme ortaml yaratllmaslna katküda bulunabilil,
bıınlaıdan hangisinin somut, bh ülke açıslndan daha yararIl olacağı yada hel
ikisjnin bİlik; kullanllmasının mt daha elverişli olacağı ya da hiç mi
kullanılmayacağı bunlann tabii ki o somut çe,çev€de yü,ütülecek bi, taklm
;r;" ;" bİ analizler sonııcunda doğabilecek sonuçlara bağlı, lsterseniz
ben bu belki sjzlere çok soyut gelen sözlerimj şimdilik burada keseyim, eğer
daha detaya, de.ine inilmesi ge,ektiğini düşİndüğünüz noktalar varsa,
sorularınlza cevap vermeye hazır|m,

otuİum Baş!(anı| Bizim hiç yaba,cı olmadığımız bir konuda oldukça
.vnnoı, o" vupo. Çattşmantn ne olduğunu, çatüşma sonras| toPlumsal
"r"uş
ua"şın naıı tesis edileceği konusunda yıllardır Diyarbak|, tanlklık yaPtyor,
yak,n biü
".^, o"*uux"', tüm Tülkiye tartlş|yor, bizim bölgemlzde de çok
ortam| vardı, Dogrusu dınl€rken hangi yönt€mIer
lur"." İuau, bir çatışma
42