Page 46 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

ancak uluslalarası camiap da gerçek anlamda rahatslz eden, uluslaraıasü
camianln da vicdanlna dokunan büyüklükte bjr olayın o.taya çıkmaslndan
sonradır. somali'de olan bitenler hakklnda hiç kjm§e mahkeme kurmayl
düşünmedi, hala da düşünmüyor ama Ruanda'da da bi,kaç ayı bile
bulmayan, bi. aydan biraz daha uzun bir sü.enin içjnde yanm mi]yon kişinin
birden bire sattrla.la. blçaklarla öldürülmesj bj. infial yarattığı için Ruanda'da
Ruanda ile slnürh olmak üze.e bir mahkeme Birleşmiş Milletler taraflndan
kurutdu. Yugoslavya örneği için 1993'de ku.ulan mahkemede AVrupaLların
bi.az işte 20. yüzylm §onunda Avrupa'nln göbeğinde böyle şeyler olur mu
diye düşünm€teri sonucunda ortaya çıkan bi, durumdu, Bu mahkemelerin
uzantısı olarak, uzantısl olalak diyo.um. çünkii bu mahkemelerle şu anda
orqanik bir bağ içine de gilmiş olduğundan bunu söylüyorum, Bu
m;hkemele.jn biı uzanhs|, devamü olarak bu gün faaliyete geçmiş olan,
bundan 1 yül önce faaliyete geçmiş olan oluslararası ceza Mahkemesi, Dajmi
Uluslararası ceza Mahkemesi de kendi yetki s,nır]arlnl beli,leyen temel Roma
sözleşmesinde, 98 tarihli Roma sözleşmesinde açık açık OIuslararası ceza
Mahkemelerinin devreye girebilmesi içjn insan]lğa ka,şı §avaş sılçu veya
banşa ka.şı suçlar gibisinden fiillerin ulusla,arasl camiayı rahatslz edecek
a","."a" itvıt ıi, L.yuta utaşmlş olma§|nı şart koşmaktadtı Dolayı§lyla

her ça!şma için böyle bir çözüm 6ng6rülmüş değil, daha nasıl diyeyim,
jstenmiş durıJmda,
u,iytli g"tİ"n çut ş.alar için, böylesine bir çözümde
"".
a, aaı,u aogrrsu ıl.rnrn bir çözüm yolu olarak görülmesi gündeme gelmiş
durumda, bunun arka§ındaki u]usla,arası düzlemde bir yargı organınln
oluşturı.:lmasındaki arkasındaki temel manhk ta şu; bu olayla,ın yaşandığı
."or"ry""ra" biı devlet yapüsl ha]en şekli ola,ak varİğ| sürdürüyor olabilk
,u-au o uiı. ortuaan ıralkmlş olabihr, bir merkezi otoİte boşluğu oftaya çtkttl
için bu tiP fiilleı failler cezasE kalacaklardır, oysa bu tjP fiillerin cezasız
tırakılması faillerinin kovuşturmaya uğratüImamasl, gel€cekte böylesiolaylan
Dlanlayacak olanlar için bir cesaıetlendirme unsuru olacakttr, dolay,sıyla h€m
,iuıu,u-" *.i*,n vicdanını lahatlatmak içln, hem de ileriy€ ydnelik
ola.ak bi. caydırma ylldl.ma örneği oltaya koymak iç'n mahkeme kurutmalü,
ruili", yu,g,lun.uı,'r" cezatandırıtmahdır Ruanda Mahkemesi de, eski
vrgo"ıurvJ için kurutmuş olan mahkeme de, her ikisi de birbirine benze,
i.i'irc.a" u,goı...Ş ,e faaliyetlerini yürüte, mahkemelerdİ, Özellikle eski
iı]gosıavya lçın kuruımuş olan mahkemenin bu güne kadar yapmış olduğu
,"in,ı"-" *rr"*""a. uluslararası yargı yoluyIa çatışma sonra§ı toPlumsa]
'ı"Ğ,n
en azından hukuki düzende ö6emli katkılar! olduğunıl
""giu.."",.,, suçunun unsu,lannın tam olalak belirl€nmesibu
"u.j,"-.. o.n.E,n ""vklnm
l,uı,i..-"nin verdiği kafarlafla. içtjhatlanyla gelinen bir nokta, yine aynl
şekilde insanların karş! suçlar dediğimiz suç kategorisinin içeriğinin
.o.u'İuşt,nİ.o", vin" uu mahkemenin vermiş olduğu kararlar çerçevesinde,

40