Page 68 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

YENi ANAYASA ARAYlŞLARl KoNFIRANsl

kuwet]erin belli bir yerde toplanması gerekir. Başkanlık sisteml€rinde
demokasiden vazgeçmeden kuvvetlerin bir yerde toplanmasü zordur.
Başkanlrk sisteminde yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirl€rinden ay-
rılığı ve birbirlerini denge]emeleri siyasal hareketsizliği yaratlr. oysa eç
kin bir yürütme iktidan demokİasinin varlı& ve gelişebilmesi için şarttür,
Latin Amerika'daki başkanlık sistemleri çoğünlukla güçsin yürütme ikli-
darlan yaratmışlardır, Kuwetler ayrıl,$ ve kuwetlerin birbirini denge-
lemesi ;onunda yürütme ikıidan güçsüz hale gelmiş ve bu da demokasi-
lerin yıkllışına neden olmuştur. Başkanlık sistemlerinde yasama organı-
nın giiçlendirilmesinin demokasiyi geliştireceği iddiaslnda bulunulmuş-
tur. ile yazık ki, parçalanmış parti sisıemine sahip Latin Amefika ülk€le-
rinde yasama organının güçlendlrilmesü yürütmenin güçsüztügüntln daha
da artmasına neden olmuşrur,"

Şu da belirtilmelidir ki, başkanl,k sistemlerinde dc koalisyonlann oluştu-
rulmasl miimkiindiir; ama başkanlık sistem]erinde koalisyonların kurula,
bilmesi oartamenıer sislemlerden çok dahd güçtiir, Parlamenter sislemler,
d" .ğe.'yu.r.u organInda tek bir n.,rıi çoguntugu saglayamamı)5a, hü,
ktim!ıin oıtaya çıı<abiımesi için mutlaka koalisyon hükümetinin kurulma-
., g"..1.1r. ge.. t hlklmeti kurulamaz ise yasarna organı fesh
"liryon
r" ..çiİ,l... glaiİir. Başkanlık sisteminde ise parlamentoda bir koa-
ıırvon ortaya çıkrn'asa da başkanın görevi 5ona erme/, Başkanllk 5i5te-
"al-i.
.İa" louliİronl*n olr,şturulmas, pİrlamenıer ,istemde oldtığu gibi bır
zorunluluk d;ğiıdir. '
Başkanlık Sisıemini Kaliığl

Parlamenter sistem siyasal süece esneklik getirirken, başkanllk sistemi
sivasal süeci bükiilmiz yani sert bir hale getirmekıedir, Başkanlık siste-
.İoa" talun u" pua".İnto beliıli bir stire için seçilir, Ne başkan ne de
oarlamenİo birbiİlennın görevine .on ıereme/ler, Başkan seçildikıen
lo-u l,ull,,n a..,.ğ,ni yıııİse dahi görevinden alınama-,, U7laşma/ bir ya-
;;;;;;g""İ;" kĞ, d'a başkan,n yapabileceği biı şey yoktur,.iki seçim
g;aebilmek olanİgı yokfur, Sistem esnek bir sistem
"İu.,nOu-""çi.l"."'
a.giıai.. siy".uı.i.Ğmin bu kat lğ1 değişen koşullara u},umu zorlaştınr,
g^'.r^"ırr J,rı..i.a. panisinin güvenini 1ıtiıen başkanın yerine müale-
İ.,L a^lr" iri iliski lrurabılecek birini geıireb,lmek ımkanst7dır, Kamuo,
,"rnun Uu.l.İ.,vlu t"şl.unün ı5ti[a eımesinın başkanlIl sistemtnin senligıni
'ur"lİu.ue rOyl.n.Uili"e de. sıyaseıçilerin bu konudaki fuRrmlan düşü-

' smn MıındDe 'h..GnİJnm lr haüd?r'a' co,?drc4 dd|6,n
A,..d l UDhd (o.b,{ o,f",i U.

66