Page 156 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

j
YEN ANAYASA ARAYlŞLARl KO N FERA NSI
Kün sorunu bağlamlnala baktığımlzda, bir başkanlı mı yoksa iki başkanlt
rejim olacak sorunu geliyor. iki başkanl| rejim; yani Kürt siyasal hareke-
tinin ba§kan ve başkaDlık kültü yaklaşım, Adal€t ve Kalktnma Partisinin
başkan ve başkanlk kiiltü yaklaşımından daha da güçlü olabilir. Dolayı-
s,yla bir başkanl* kavramı etrafında yürütiilen taItışmanrn a}Trr zamanda
toplumun içindeki yetkiyi kime nas1l vereceğiz'J Bir yetki vereceğiz ama
bu yetkiyi kime nası! vefilecek? Tarihsel kutsal nedenlefle mi v€ril€cek?
Bel]i bir dönemle slnırlı olaıak ml verilecekl Bir ulu önder olarak mı ve-
rilecek? Yoksa sadece bir yürüıücü olarak mı Verilecek? Gjbi benzer tar-
t,şmalarla da beraber yapmamız gefekiyor.

Dördüncü ve son konu; tabi ki, Kiirt sorunu. onun]a bitirmek istiyorum,
Kiin sorunu Tüfkiye'deki en büyük sorunumuz. Yani bir kültür savaşlaİl
sorunu var, o da çok büyiik bir sorun, biraz e!ı/el belirtim. Kilrt sorunu
var. Kitt sorunu aslında büyük ölçüde, Kün siyasal hafeketinin Tiirki-
ye'de oldırgu gibi ortadoğu'da da. iran betki şimdilik bunun dtştnda tu_
tulabilir. Kürt siyasal hareketi açıslndan baktığımızda, Kün coğafyasl ve
diinyasl olarak baklığlm,zda, 2l. Yiizy,l bir Kiirt yijz y,ll olmaya aday !e
bu herhalde anlk geri dönüşsüz bir noktaya geldi. Kürtlerin kendi kimlik
tanımalarrnü bazı yerler de devlcl veya yarı devlet konumuna gelmelerinin
8eri dönijşsüz nokaya geldiği bir yiizy|l, 2l. Yi.izyıl- Bu daha yavaş olur.
daha hızlı olur, Biraz daha sancılı olur, biraz daha kolay olur ama aşağı
},rıkaD nereye gideceğini nerede bileceğini, nerede sonuçlanacağlnl tah_
min edebildiğimiz bir dinamik devam ediyor. Ve bu dinamik tabi ki aynl
zamanda Türklerin e5a5 sorununu gündeme getiriyor,

Biıaz önce büsettiğim; Türk sorunu olamk ortaya konması gereken bjr
sorunu gündeme getiriyor. Şunu d€mek istiyorum; Kairtler ne isıiyor so-
rusu üzerinde artık ilerleyemeyiz. Kiıİtlerin ne istediği belli... Tilrkler ne
istiyof sorusunu so.mam,z laz ım. Türkler ne isliyor? Kiinlerle eşit olarak
yaşamak mı istiyor? Kürtlerin beLıi bir bölge de bir Bamtustan gibi izole
edilip orada işte bjr gelo da kendi başlnıza bırrdyı yönetim ama dtşar|
çlkmayın, bize bulaşmayün gibi yaşamasmı mı istiyor.? Yoksa Kürtlerin
sadece belli hak]ara sahip bir Tayip Erdoğan'ın tanımladığı gibi Kürt
kimliğini onaya çıkartmadan, ön palana çıkanmadan her türlü hakka sa-
hip vatandaş olarak ml yaşamas,nı istiyor?

Bir, Türklere çoğunluğa yönelik bu sorulu sorrnamlz laz ım. Bu yüzden
Güney Afİika modeliyle karşllaştlramıyoruz bizim Kiirt sorunu modeli_
mizi. Çünkü Güney Aftika'da siyahlar yani mücadcleyi veren Afrika'nın
Ulusal Kongresi çevresi şunu sadece talep ediyorlafdı; serbest seçim]er.
Başka hiçbiİ şey ıalep etmiyorlardl. Çünkü serbest seçim olduğunda %80
seçmen çoğunluğuna sahipti ve ondan sonra beyazların sorunuydu, Başka
bir şey lalep etmiyorlardl, Kimlerin böyle bir coğafi dırrumu yok. Bakln,

154