Page 157 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

DjYARBAKlR BA Ros U
hem çok kalabalık bir nüfustan bahsediyoruz. H§m de mariinal bir nüfus-
ran bahsedl}orıJ,/, Hem çok kalaba]lL l5 mi|lon ciıarındaii hepsi kendj_
sini mutlak Kiift kimliği içinde tanımlamayan bir l5 milyon, Üiislılman
sünni kimligi çoğu zaman \e)a kı.men Kün Ljmliğlnin;nünde olma\a
deram eden bır l5 rnillon. Bir ıanfian da toplam İ5 mıllon.ZS mılyon
içinde bil 15 mityon. Yani hem çok kalabalık hem de oy oranı itibarİyJe
\urduğunuzda Milliyetçi Hareket Panisi'nin oy oranına yeıişmesi müm-
kiin olmayan birnüfus. Herkes,herkes tek pani oy verse d; yetmiyor, Do-
laylslyla Tiiİklerin çoğ!ürıluğun eğer beraber yaŞanacak bjr savaş. bir dar_
be. bir >iddet ve bolünme içtnde çö,,ülme}ecelse. biJ konsensüs ıçindc
çözülecekse. çoğunluğun karaİ verme yetkisinin baskrn olduğu bir yapı-
dan bahsediyoruz. Kürtler ne kadar isteseler de. rcferandum bile ojsa
Tükler karar verecekler. Kürllerle nasıl yaşaİması gerektiği-
ni, . . dolayislyla bir TüIk sorunumuz vaI ve bır Türk sorunu l850'lerdin
beri bir Müslüman çoğunluk sorunu olarak devam ediyor.

Bir küçiik anekdot hatırlatayım. 1856 lslahat Fermanı hatlrlayacakslnız
okunduğunda, fermanln okunmasl için, padişah fermanldr, sultan f'erma-
nl okunmasl için Sadra,/am bir imam arar te o gün istanbul lmamlann
hepsi ortalıktan yok olulaİ, Zar zor bir imam bulur]ar, açtırırlar. işte bü-
tiin önde gelenler orda toplanmüştır. okunur, buz gibi bir sessizlik. Cev-
det Paşa çok güzel lezkirede bunu anlatır. Buz gibi bir sessizlik içinde.
Bundan sonra osmanll tebaalarının eşit olduklarına dair o meŞum tirman
okunur. Ferman katlanıp kılılına koyarken, sadrazamln söylediği ün|ü söz
vardlr; "bir daha bufadan çıkmasın, bu krlıfindan bır ferman çıImasün in-
şallah" der. Ve Rum ortodoks Kilisesi patriği yanındaki Ermeni patriğe
dönef, "Yahudiler de mi bizimle eşjı güçte olacak?" diye sorar. Yani bu
toplumda eşiılik çok ciddi bir sorun. Ve bizim bir buçuk yüzyıldan beri
mücadelesini kısmen verdiğimiz ve halen çözülmemiş bir sorun. Bu top-
lumun. çoğunluğır, eşitliği kabul etme konusunda hala çok büyük bir di-
renci var. Ve kendi§inin çoğunluk olduğundan hareketle de bu direnci
besliyor,

ikincisi de, kültiirel olafak da böyle bir sorunu var. Erkek egemen bir top-
lum, Külttirel olarak, ataerkil biı toplum. Büıün bunlann iizerinde, ytlla-
rın getirdiği bir milljyetçi, şoven ideoloji içinde besıenmiş, eşitliği başka-
lanyla olan eŞitliği bir küçüklük olarak addeden biİ toplum ve bu toplum-
da biz eşitlik ve özgürlüğün birbirini tamam]adığı, Rüza Türkmen'in çok
güzel anlattlğl gibi orayı at]lyorum. Ön görmüştüm. Eşİlik ve özgürlüğiin
birbirlerini omamladığı ve güçlendirdiği bir rejim bir anayasa bir jlkeler
gündeme getireceğiz. BLınun kolay olmadlğlnl, ama tabi kj bunun müca-
delesini vermemiz gerektiğini ama bunı.rn kolay olmadüğını takdir etme-
miz gerekiı. Ve aynı zamanda da çoğunlukçu bir ideolojinin ve yaklaşı,

l5_5