Page 23 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

iSTAN8UL PRoTOKOLü

nlnmlş" oLduktarl için qÖreve atanmlş 10 uzmandan otuşur. işkenceyi Önteme
sözteşmesi'nin 19. maddesi qereği Taraf Devtetter. Birteşmiş Mittetter Genet
sekreteri aracl[üğlyIa, Komjte'ye,5ö2Leşmenin 9eti.diği yükümtütükteri hayata
9eçirmek için atdlktarl önlemter konusunda rapor velirleı Komite, sözleşme
maddelerinin iç hukuka naslI dahit editdiğini Ve bunun nası[ ıJygutandlğlnl
izter.Tüm raporLar Komite taraflndan incetenir, Komite geneL yorum Ve tavsi-
yelerde butunabi[irve bu batgiteriTaraf Devtettere Ve BM GeneL Kuru[u'na ylt-
[ık raporunda sunaı Bütün bu 5üreç[er, kamuya açlk toplantltarda gerçekleşir-
12. işkenceye Karşl sözleşme'nin 20, maddesine göfe bir Taraf Devtetin ül
kesinde sistematik otarak işkence uygulandlğlna itişkin sağtam beLirtater
içerdiği 9örünen güvenitir bir bitgi atlrsa Komite o devleti, bı] bit9inin ince-
tenmesi konusunda işbirtiği yapmak Ve bu amaçta söz konusu bit9i hakkln-
da göztemterini sunmak üzere davet etmelidiı Komite gerekti görürse bir
veya birka( üyesini qizti bir soruşturma yapmak ve acalen Komite'ye rapor
VermekLe görevlendilebiUt lnaeleme, Taraf Devletle antaŞl[arak 5öz konusu
devletin üLkesine ziyareti de içerebitii Uye ya da üyeterinin utaştığl butgutan
inceleYen Komite, bulqulallnl 5öz konu5u durumda uygun butunan yorum ve
tavsiyeLerte birtikte Taraf Devtete iletir. (omite'nin 20. madde uyarlnca yü-
rüttüğü tüm usut 9iztidir ve usu{ün hef aşamaslnda Taraf Devtetin işbirliği
alanlt 5oruşturman.n bütün aşama[annın tamamlamaslnln ardından, Komite,
sözteşme'ye Taraf Devtetle istişarede butunduktan sonra, incelemeter 50nu-
cunda elde edi[en sonuçLara ilişkin özet bit9iyi dağer Taraf Devtettere Ve BM
Genet Kurutu'na sı.ınduğu yllLlk raporuna eklemeye karar verebi[ir.13
13. lşkenceye Karşl sözteşme'nin 22. maddesi uyarlnca, Taraf Devletlerden
biri, herhan9i bir zamanda, lşkenceye Karşl sözleşme hükümterinin bir Taraf
Devletçe 9erçekteştiriten bir ihtatinin mağdurtan o[duktannl iddia eden, ken-
di yetkisine tabi bireyLerin ya da on[ar adına hareket edenterin yaptlğl baş-
VuruLarl atma Ve inceleme konusunda Komite'nin Vetkisinı tanldlğlnı beyan
edebitir. Komite bı.] başVuruları gjzli olarak değertendirir ve görüşterini itqatl
Taraf Devtet ve kişiye itetiı sözteşmeyi onaytayan 112 Taraf Devletten sade.e
39'u, 22. maddenin uyqu[anmaslnl kabul etmiştat
14. Komite'nın 8M GeneL Kuru[u'na 5unduğu ylLtlk raportarda değindiği en-
dişe noktataından biri, Taraf Devtetterin, lşkenceye Karşl sözteşmehin 12.
Ve 13. maddesi uyannca bütün işkence iddiatannı derhaI ve talafslz biçimde
soruşturuImasln| 5ağtama yükümtülüğünu yerlne 9etirmeLeri 9eüeğldil. Örne-
ğin Komite, işkence iddia[arlnl soruşturmada 15 ayltk bir gecikmenin makuL
kabut editemeyecek kadar uzun olduğu ve bıJ gecikmenin 12. maddeyte uyuş-
mad|ğl şektjnde görüş bitdirmiştir.'' Komite aynca, sözteşmehin 13. maddesi-
nin iŞkence yapl[dlğlna dair resmi bir başvuru 5unulmaslnl gerektirmediğini

18 BUnunb bnl]kte 20.maddenin uyg!bnamayacağl nurumt da 20 maddenin !r!ulanda, Ta.af D4
tğin koyduğu çekin.€ s€bebiylerl. danabitl
19 Bkz. Batvuru No,3/1991, p.laqlaf 18r,lşkenceye Karş Komire'n]n Genet xurull 12 Hazİan 1994

21