Page 109 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

lSTANBUL PROTOKOLÜ

(e) Kendilik kovronındo zedelenne ve bi geleceği kolnodüğı duygusunu taŞın0

245. lşkence mağduru, onaıtmaz biçimde zedelendiği ve geri donütmez bi-
çimde kişiLik değişimine uğradlğl şektinde bir duygu hissedebitir.1o5 Mağduı
bundan sonraki yaşamında mes[eğinde başatı, evLenme, çocuk sahibi otma
veya normaL bir hayat sürdÜrme konusunda beklentilerinin olmadlğlnı ve ge,
teceğinin klslttandlğlnı hi55edeı

(ı Disosiyosyon, depeRonoIizosyon ve otipik dovrcnüşlor
244. Disosiyasyon bitınçLitik, kendilik aL9lsı, haflza ve eylemterin bütüntü-
ğünde yanlma durı]mudur. Kişi belti eylem[erine daif farklndatlğlnl yitirebi-
tir veya eytemteri kesintiye uğfayabiLir Veya ikiye bötünüp kendisini betti bir
uzakllktan qöztemtiyormuş 9ibi hissedebitir- Depersonolizasyon ise kişinin
kendisinden ya da bedenanden ayrltdlğlnl hi55etme5idit Dürtü kontroI so.un-
Lan, mağdurun, travma öncesi kişitiğine klyasta değertendirdiğinde otdukça
atipik ol,arak nitetediği davranlşlara neden olurLaL İravma öncesinde tedbirli
otan biri yüksek ri5k taşlyan davranlş[ar sergiLeyebitir

\g) sonotik \bedensel) şikoyetler
245.Nesnetbutgutarotsunolmasın,ağn,başağrlslvediğerfiziksetşikayetter
gibi somatik semptom[ar işkence mağdurlannda slkça rastlanan problem[er-
dir. Ağrı, 9örüten tek şikayet ol,abitiı yeri Ve yoğuntuğu değişebilir. somatik
semptom[a., işkencenin doğrudan fiziksel bir sonu(u ya da psikotojik kökenti
otabitir Örneğin, çeşitLi ağrl tipLeri, işkencenin doğrudan fizikset bi. sonucu
ioLabileceği gibi) psikotojik kökenli de otabitir.Tipik somatik şikayetter içinde,
kafa travma[arlndan kaynak[anan 5lrt ağn[an, kas-i5keLet sistemi ağn[arl sa-
yltabitiı Baş ağrlsl işkence mağdullarü araslnda çok yayqlndır ve slkllk[a trav-
ma sonraslnda kronikteşme eğitimindedir. Geri[im ve stres de baş ağnlanna
neden oLabilir ya da alevlenmesine yol a(abiLir.
\h) cinsel jşLev bozukluğu
245. cin5eL iştev bozukluğu, 5ade(e bu 9rupta olmamakLa birLikte, özetlikl,e
cinseL işkenceye ya da tecavüze marLrz ka[mlş işkence mağdurlan araslnda
yaygln otarak 9örütür (bötüm VD,8'e baklnlz).
|iJ Psikoz
24Z Küttüret Ve ditset farkllllklar psikotik semptomtarLa karlştlntabitir 8irini
psikotik olarak tanlmlamadan önce, semptomLan o bireyin kendine has küt-
türet bağ[aml içerisinde değertendirmek 9erekir. P5ikotik tepkiLer klsa ya da
uzun dönemli olabiliı mağdur tutukLu Ve işkence altlndayken ortaya ç|kabi-
te(eği 9ibi daha 50nra da qörütebiLirter.Aşağida o[a5l psikotik buLguLarln bir
IistesiVeriImiştir:

105N.Rİoltan"Howm.dicaLasse§rmeftofvi.tim!oflo(uleleLareslopsychiatlic.a.€",lM,]alansonand
M.X.Pbpkin ed5, caIi.9lorVrctim5 o' lonu.€. (washinqlon, Dc:Ameft.n By.hhti. ft.$) 1998]107 11l.

1o7