Page 57 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

snii. fufun| Bı! [ Ör4inokl* R.j,|s.tfifüi Adrg 55

ça belirtilmiş bir y€üi gibi değit d€, sanki meIkezin yerei yönetirrıler ijzerinde böyle
çok belirgin bir kontrolü vaİİuş 8ibi ve merkezi yönetimle yerel yönetimleİ sanli a},rı
varlr}İar d€ğil de teı bir varlığn parçalan},Tnış gibi hiyerarşik bir biçimde kullanılıyoİ,
Öz€likle de lçişleri BaİaJ üF'nın belediye başkanlan iizerindeki denetim yetkisini ne_
relere varügnı da hepimiz biliyoDz. DolaysıyIa bıınun doğru mecrasına çekilnesi
önerrılidit. Bu çerçevede anaya§a laslağında dile geairdiğimiz bir taİlm ifade değişik-
İklerinin aslmda iasama or8anna bir irrıkan verdiğini hatrrlamamız lazüm. Anayaca
mes€lesini düşünfuken yallaşımümız şu olnaİdlr: Kanunla diizenlenebilecek a}İın,
trlan bjz anayasaya koyama}ız ya da koymamalr},rz. Yani yeİel yönetinlerin özerkliği
il€ il8ili açık bir ilke aslmda isıeniyorsa konabilir, bu özerİliğiJı bo}utlan daha geniş bir
biçimde tanmlanabilir ama sadece yasama organına bile bu konuda 8eniş bir iizerklik
düzenlem€si }apma yetkisinin v€rilmesi bile önemli bi. adımdlr.
son olaral bu eğitim haklı ve dil mesele§i iIe ilgiti konırlarda bir şey'er söylem€k is-
tiyonrm. Devlederin re§mi dili, bir veya birden fazla oıabiti. Resmi dilin bir veya birden
fara olnast başka ş€ydir, anadil meselesi başka bir şeydir. Tiirkiye cufihuriyeti'nde
biliyorsunuz İesmi dil ile anadil irzdeş olaİaİ füsi de Türkçe znnnediıi}or, yani bugün_
kü anayasa diizenimizde aslında ifade çok da buna bu doğultuda olmama}la biİlikıe
böyle adaşülıyor. 2005 yılnda Yargttay Huluk Genel Kurulu, Eğitim_s€n'in anadilde
eğitimi saı,unan tüzii& maddesinin değiştirilmesine, a}§i takdirde Eğitim,Sen'in kapa_
tılması 8erekeceğine dair bir kalaf verdi. Bu karann gerekçesinde açıkça şöyl€ denil-
mişti: Türkiye'de Tüİkçeden başka bir dilin anadil olabileceğini salunmak Türkiye'd€
Türklerden başka halkiann yani bİden fazla halkm en aandan mevcudiyetini dile
getirmek aİılarrıına gelir, Bu ise Ttiikiye cumhuİiyeti'nin devleıin ijlkesi ve milletiyle
bölünmez bütürİüğij gibi bir taİrm aİayasal ilİ€lerine ve ilgili anayasa maddeIerine
aykmdır. Du nedenle Eğitim,s€n anaya§a ultun bir faaliyet 8östermeyen bir sendi}.a
haline 8elmiştiİ. Bu 8€Iekçeye dayanarak sendikarıın kapatılmasl 8erektiğine karar

veriliyoıdu ki Eğitim-sen bu maddeyi tiizüğ,iind€n ç*aıarak kapatı]maııan kunıjdu.
AJna önümiizde de böyle biI yiiİsek mahkeme kararı vaİ ve oırlann onün dayanağnı
oluşturan ana}asal di\zenlemeler !ar.
Eğ€r daha demokatiİ bir anayasa istiyorsal Yargıtay Hüuİ Gen€l Kurulu'nun bu
sözünü eitiğim karan meseh bne bir rehb€İdir, o karann dayanağ olan anayasa mad_
d€lerini değişıirmek gerekiyor. Bu maddelerden bir tanesi d€ işt€ 42. maddede yeİ alan
"Tükçeden başka hiçbir dil okullarda anadil olaraİ okufulamaz'' fıkasıdır, Bu f*Iaiün
yeniden yaz masl ve anadilin Türkçe ile §ınrrlandıfılmaslna dönük bir t€k kiiltiirlü, tek
biçtnli uniform bir toplum iaratİna id€alini an* Tiirkiye'nin bürakınası ger€kiyor,
Galiba bir anakronizrrıle malul bir tanhimiz de var, onun için biraz bocalıyoruz. os_
manlı devleti l6. yijzylda batıda ırlus_d€vlet oluşurken Roma lmparatorluğu'na ben_
zer bir yapı oluşturuyordu. Şimdi ise Tüİkiye Cumhuriyeti de, ulus de!.l€tin yapısünln
l9. iüzüddaİinden farllı bir biçimde çözümeye başladıF, daha demokatik ve çogulcu
biİ gelişme doğnıtusuna girdiği bir çerçevede utus-devleıi oluşıurmatta inatlaŞmal