Page 54 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

52 To]uü.] 8ın!i lir.,j sivi. Bi. Anaü Anr,ı

ilişkindiİ. Tüm bu sorunlal özü itibariye şu soruyla i]inülidir: "Çe*ıdt f.rlüııİtın tdn-
de b.nndıİan bıİ ıoplmdı bu faİuüİtsnn eştd|İ .emelınde b.nşçıt blİİİteltğtnı

nıBıı .rsıyablllrlz?" Şimdi bu, sadec€ itlkemizin değl, tüm dünyanın kaİşl karşrya
bulunduğu bir sonrn. lşte bu çok kiilttiİltilük politikalaJı da. bu sorun ekseninde üre-
dlen formüllerd€n biri. Faruılüarırı eşit]ik temelinde baİışçül birtikteliğini sagalabil-
menin bir bire}§el/toplumsa] boyutu vaJ, bir de devlet€ ilişkin bir bo}utu var. Birey-
s€l ve topıumsal bo}utu hoşgörü kütiifünün yaygınlaştırılmasıdrr. Elbette ki hoş8örü
dendiğinde bu kal'İam, ayrrı zamaİda, hoş-gören ile hoş-8örülen aIasnda bir hiye,

ra§it ilişkiyi ima eder. Çünİü hoş-gören kabul etmediği bir şeyi hoş görüyor, Dola!ı-
sıyla k€ndi dogrusı.rnı.rn dışındaki bir düştinceyi doğru kabul etmiyor, lanl§ gödyoİ
dolayısıyla kendisini üst bir pozisyonda telakİi ediyor, Bu işin doğasında val, elbette
ki herkesin kendi doğrusu vardür, bii ideolojisi, bir dünya görüşü bir hayat tarzr vardır,
Bu onun kendi doğrusudur, bunu inkar etmek ya da o ıişiden bunlr inkar etnesini is,
temek doğru bir şey değildir. Burada yapılması 8eİeken bireysel v€ toplıümsal dineyde
kişiterin kendi dotsu]arı dlşındali doğİulara tahammiil edebi]İnesidir, sa}8ı göst€rme-
sidir, hoş8örü göstermesidiİ.
Ama devlet için a},rıl şeyi söyleyemeyiz, devlet diizeyinde yapılması g€reken taru-
madu. Devlet herhan8 bir farkİlık lehine bir tercihıe bırlunmamalıdrr, Yani ister id€-
oloiÜ faİklılÜ olsun, ister diinya görüşü açıslndan, isteretnik, ister kiiltürel, ister hayat
ıarzı açıstndan d€vlet kamu)al, hePimizi ıemsil ediyor. Devletin yapacağı iş bütün fark-
lılrİlan olduğu gibı kabul etmektir. Bu bagamda anayasa büİit önem taşıyor, Ana-
yasalar dünya 8örüşü ve hayat tarran açısından ideolojik çoğulcu]uğu güvence a]ona
alan metinler olrna]ıdır. AnayasalaI herhan8i bir ideoloiiyi, dünya görüşünü resmi bir
ideoloii ya da resmi bir dünya görüşü olarak kabul etmemelidir, Krsacası anayasalar

id€olojü tekliği, monizmi değil çoğülculuğu kabııl etmeLi ve 8üvenc€ altüna almalıdür,
oysa bizim 82 anayasasü ,hepimizin bildiği 8ibi- Atatürk ilke ve inkrlaplaı olarak ifade
edilen Atatürkçiiılüğii ya da Kemalizmi r€smi bir ideoloji olarak kabul etmiştiİ, BiJ kere
bu resmi ideolojinin kablrl edilmesi peşinen bu ideoloiiye ya da bu ideolojik tercihe
uymayan toplıımsal kesimlerin dı§lanmasl, öt€kileştirilmesi arılamına gelir,
"Bu İ€3ırn ıdeolortnin lninn haldan ya da özglırter hukuıu açı§mdon anlaml ne-
dt ?" ozgürlük]erin smırının belirlenmesidir, Nitekim bugün ülkede yaşanan bu sıcak
sorunlar, cumhuriyetle yaşı olan Kün sorunu, A.levi sorunu, gayn-müslim azınl*lar
soruİu, başönü§ü sonrnu dendiğinde hep gelip sonuçta bu resmi ideolojinin duvanna
toslayıp geridönüyor. N€den, çünl(ü klrmü çizgileriteşkil ediyor, Bu anlamda anaya-
sada İesmi bir ideolo'inin olmamasl toplum§al ve siyasal çoğulculuğun güvence allna
alrnabilme§i bakrmndan çok büyilk bir önem ıaşıyor,
Biz hazırladrFmız bu taslakta, ger€k anaya§anın başlan$ç kısmında var olan bu
resmi ideolojiye atf yapan ifadeleri ve gerek 42, 58 ve l34, maddelerdeki ifadeleri ç*ar,
drk. Daha doğrusu, iki maddeyi tümüyle anayasa metninden çüaİdrk, diğer maddel€r,
de ise resnıi ideoıojiye atıfyapan ifadeleri madde metinlerinden çüardük, Sadec€ mil