Page 23 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

gİin.io!ru. |i.k{04oİl l.İR.]rn 6ılnünAnAi.y.9 2ı

Anayasa Taslağında Hak ve

0zgürlül«ler

Prof. Dr. Fazıl Hüsnij Erdem

Teşeİkürler Başkan, sa}m beıediye başkaİılanm, d€gerli konut]ar, herkese selaft ve
sayplarırİİ sunuyorum. B€nim konuşmamın başhğı '.Anayasa Taslağnda Hak ve Öz_
gürliiier Rejimi. " Ama sawı başkanımızın dile gelirdiği binahm kayalar ve yönelttiği
baz soİuiar vaI, oniara }.ısmen değinsem herha]de yararlı olacak diye düşuntiyorumi
Anayasa Fpımında birkaç yöntem var, düa doğrusu anayasa yapıılrken birkaç

anIayşla hareket edilir. Bunlardan biri ''.nİyİ6a mtihendlsllğ'', biri '..nİya!a ban-
İıtçü&", bil diğeri de .8er§ckı ınıyasa yapımr''dlr. Anı}asa miıhendtrlığ, tıpk
toplum mühendi§liği gibi, anayasay toplumun öniiİıde
8örür ve toplıımsal g€lişmenin
moıotu olaraİ kabul edeİ. Bu, toplumsal gerçeuigi ıskalayan, toplumu yörılendirmek
ve şekiilendirm€k ist€y€n bir aİayasa anla},ışıdır, Anaya!ı baİ|kıafllıs t!., anayasay
toplumun 8erisind€ kabul edeİ ve toplumun re€l durumunu diİkate almaz. sonuçta
topluma dar birelbise 8iydirmeye ça]ışır, Yani toplı.imsal gelişimi ve loplumun ana di-
namiklerini köreltmeye çalrşır. Her iki§i de 8erçekçi olmayan bir anayasa yapım anla_
yşına tekabül eder. oysa
&rçeLçl a.syİla yapıml, toplumun gerçekligini dikkate a]u.
Toplumdaİi farul değeİ ve
çıkarların uzlaşıınlna§ını öngöriir ve m€Şruiyetini de bu
uzlaşmada bırlur. Tabii ki ıoplumun
8erçeuiğini dikİat€ almakdemek, büıün toplum-
sal olgulan, anlayşlan ve düşünce biçimlerini, yani r€el olarun tiimünün anayasaya
yansııılması arılamına gelmez. Bu anla}ış. anayasalann nomaıif gücünü ve işlevini
ihmal etmez. Yani, anayasalann toplıımu belirli bir yere taşıma ya da olmas| gerekene
yöneİme gibi bit işleve sahip kalınması reali§t arılaFşa aykırılrk olıışıurmaz. Anayasa_
lar, yapllan 8ereE biraz toPlumun önünü aQcı nitelikte biİ yapüya sa}ıip olrnaİdırlar,
Aslrndakomisyon olaratbizim de yapmaya çalışt ğmız şey, bu üçüncüanla!,ışü temsil
etmekti.