Page 151 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

o&d!rtuoiufun: furun l49

Ülke tek parti diktadrlü$inden demokasiye geçiyoİ ve bunu anayasasmı değiştinne-
den yaplyor. lki ayn diızen]eme, aynı anayasayla Fplıüyor. Diyarba}rr'da "irade" kav-
ramü çok kulanılıyor. Eğer Diy.rbaİrr'daki irad€ olsa, bu de!,let meİkedi anatasa ile
bile basbayağ demokasi olur bence.
Anayasarl değişdrmek i§leyenıerin başta da politikleşmiş Kürtlerin- anaiasayla
ilgisi nasıl olmalıdır? üç noktaya diıkat çeknek istiyorum: Birincisi, idari yönetim fas-
ımm aynnmtlı olaİak diiz€nlenme§i lazmdır. DTP'nin }apııtr gibi "bölge istiyoruz"
diyen bir para8İafl* biİ metin hazırlamaİla olmaz bU iş- Kimseye alol veriyor diye gö,
rülmesin -te§inlitle böyle bir rol iisılenmek istemem- ama bunun şöyle anlat ması
gerekir: Bölge esasına göre yeniden bil yap anmantn nasrl rirsyonel biİ yapılanma ol,
dugu !eAB'nin de bunu tav§iye ettiği net bir şekilde ortaya konulmalıdır, Bu yapılan-
mada kaynaklann nasıl düa akrlcı bir biçimde kulanılacağı, nasıl daha eüli olacağ
aç anmalüdü, Öi,te ki bu metni okuyan "Yahu sahiden amma merkeziyeıçi bir yapülan-
ma bu; oysa şöyle böl8elere aynlsak ne kadar güz€l olul, işlerimiz daha rahat yüİür"
diye düşünmeli ve ikna olmalldiİ. Bunu haaİlamak anayasada değişiklik talep eder e-
rin üstlenmesi gereken bir iştir-
lkjncisi, vatandaşlft konusudur. Bu mesel€ye daha önce değindim ama bu fasılda
aslliaP masü 8ereken, " Klin " sözc üğünün anayasaya 8irmesi değil 'Türk" sözcüğiinün
anarasadan çtL3r masırn sağlamak ve buna ilişkin donanlmlı dosyalar hazıflamaİtür.
Üçüncüsü, bu taslaİla il8ili olaraİ benim bazü fa*lü eleştiril€rim var, onlan da söy-
leyeyim. Diin de konuşuldu anayasada bazı yerlerde "Tü.k devleti", bazı yerlerd€ ise
'Türkiye Devleti" ifadeleri ku anrlmış. Anayasa}r yazanlar karıştırmış oİmamal ar
herhalde. Bu taslakta bu karış*lık yoki 'Türk devleti" elimine edilmiş, "Türkıy€ dev-
leti" tııllan m§. Bana göre "Tiirhye devleti" denmemesi gerekir. "Peki. ne diyecek-
siniz?' diye sorarsanu, b€n "Tlirkiye Currühuriyeti" ifadesinin kullanılmasnın dognr
olduğunu saıtİuyorüm. zira cunüuriyet, devletin yönetim biçimini ifade eder. Büe
€n yakln olduğu söylenen Fransız Anayasasına da açln baİın "cum}uriyet"ten bahse-
deİ. Bu, çok hoş; bizde olduğu gibi "Türkiye Cumhuriyeti Devleıi" dediğiİizde tuhaf
bir ifade ç*]yor ortaya. Bu tuhafifadenin arkasında şörte biI anlqlş yahyor olsa geİek:
Devleti de, currüuriyeti de yedirmemek. H€m devteti, hem de cumhuriyeti güçlü ve
sağ salim tutmak için, ne olur n€ olnaz, h€r ikisini de muılaka kullanmaya özen gös-
teriliyor. Devleti de cumhuriyeti de sağ salim tırtacakınız. BunuD detsşmesi ve §adece
"Türkiye Cunüuriyeti" denılmesi 8erekir.
Bu çerçevede üzerinde konuşulma§ı gereken konr ardan biri de "egemenlik"tir.
Egemenlik, benim öteden beri iizerinde dırrduğum bir konudur. Mill€t Meclisi'nde
kürsünün aIkasında yazılı olan ""Egemenlik kayts|z şartsP mill€tindir" ifadesi yan-
lıştıf. "Egemenlik, milleıındr" demek ve "ka},rtsız Ve şansız" ifadesini ç|karmak la
ztndır, Nitekim Fransız Anayasasünda da "Egernenlik milletindir" deniıir. Doğru olan
budurj çün-kü ka}ıtslz ve şansız bir egemenlik olmaz. Hele -196l Anayasasından son-
İa Tüİuye'de olduğu gibi Ana}asa Mahkemesi'nin olduğu biryerde "ka}ıtsızve şansE