Page 21 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Şiddet, Kötü Muamele Ve İşkenceye İlişkin Değerlendirmeler Tutumlar Ve Deneyimler Diyarbakır Araştırması

ARAŞTIRMANIN GENEL TEORİK ÇERÇEVESi

işkence, insanlığın gerek meşTuiy€t geİeke yasallık açüsündan çok u2un zamandır
rm ettiği fakat ortadan kaldıramadığl olqulardan biri. savaş gibi, yokı.]lluk gibi. pek
aşka adaletsi, Ve insan eliyle yaratllan olgular gibi işkence de hiç kimsenin en
ın açıkça sal,unmadlğı, Vaİolmaslndaki sorumluluğu ya da kaikslnı en azlndan
sahiplenm€diği bir insanlık ayıbı. bir insanlük suçu. Tarih bize, biİ yandan, hukuk'un
)nliği ve yaygünlığ] arttıkça işkencenin her düzeyde aza]abil€ceğini hatta büttinüyle
ın kalkabileceğini gosteriyor; işkenceyi uluslar aİası ve ulusal düzeyde irleyen pek
irgühin raporları, bir insan hak]aı ihlali olarak işkencenin ülkeden ülkeye
bildiğini hatta kimi dönemlerde hiç i§kence uygulamasına rasdanmadığnı oıta9a
or, Bir yandan da, "gelişmiş"liği, hukuk sisteminin gelişmişliği. konumuzla ilişkisi
, işkencenin bir suç o]arak €tkin irlenmesi ve cezalandınlması olarak anladığımıZda.
nln "gelişmiş" o]arak ianlmlanan ülkelerinde de, belirli koşullar oluşfuğunda,
enin kolayca bir günlük devlet pratiği haline geldiğini görebili9oruzı insanllk şiddet
enc€ye kaݧl bunca yolu hiç kateln€mişçesine, öncelikle dev]etler ve birey ya da
r düzeyinde işkence "meşru" bir insan eylemi ha]ine gelebiliyor. Daha yenilerde
kan Psikologlar Demeği (APA), "çat§ma çozümleme Ve barlş" ali dall, Temmuz,
l€, derneğin üst yönetimini Guantanamo'da psikologlann işkence sürecine
1an ya da dolaylı olarak katkıIan olduğu konusunda uyararak, i§k€nceye karşl €tkin
leleye çağırdı.
"Yakn zamanda 瀧idi gazeteleİde çıkan haberler (New York Times. 23.
l{asım, 2004: 23. Hazİan, 2005; 6, Temmuz, 2005; New Yorker, 11-18,
Temmuz 2005), Uluslaı arasl Kızılhaç Komit€sinden allnan guveniliİ raporlar
ve Guantanamo'da cahşmış eski bir sorgucunun ifadeleri, Guantanamo'da
tutuldulann soİgulanması sırasında uygulanan işkencel€rde psikologlaın da
rol aldlk]annl ortaya koymuşn]r. Milli ya da milletler arası, devlet €liyle ya da
devletle ilişkisiz herhangi bir bağlamda, talimat ve eğitim vererek ya da
doğıudan. kişi ya da gıuplara yönelik, işk€nceye aracılık etmek, devletten
bağımsE bir kurum olan APA için kabul edilemezdir ve 1986'da işkenceye
karşı ahnan APA kararlanna da aykırıdlİ,"

Ülkemizde işkence ve kötü muamele uygulamalarıyla ilsili gerek resmi kaynaklarca
anm§. gerekse ba§ta iHD olmak üzere farkh ulusal Ve uluslar arasl insan hak]an

l9