Page 13 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

Cezada Güncel Geli¸smeler

1.4.2. Kadına kar¸sı ¸siddetin önlenmesi
Ailenin Korunması ve Kadına Kar¸sı ¸Siddetin Önlenmesine Dair
6284 sayılı 8 Mart 2012 tarihli Kanun, tanımlar maddesinde ev içi ¸sid-
det kavramını açıklamı¸stır (m. 2/1-b). Buna göre, “¸siddet ma˘gduru ve
¸ siddet uygulayanla aynı haneyi payla¸smasa da aile veya hanede ya da
aile mensubu sayılan di˘ger ki¸siler arasında meydana gelen her türlü
fiziksel, cinsel, psikolojik ve ekonomik ¸siddet “ev içi ¸siddet” sayılmakta
(Bathered woman sendrom) ve kolluk tarafından önlenmesi gerekmekte-
dir.

1.5. Uzakla¸stırma, Durdurma ve Kimlik Sorma
1.5.1. Men etme ve uzakla¸stırma yetkisi

Kollu˘gun zor kullanma yetkisi kademeli olarak artar. Öncelikle
daha az hak kısıtlayan tedbirlere ba¸svurulması gerekir (PVSK 16). Bu
açıdan en hafif tedbir, adli kollu˘gun i¸slemlerini engelleyenleri veya yet-
kisi dahilinde aldı˘gı tedbirlere aykırı davrananları men etme yetkisidir
(CMK 168/1).
1.5.2. Durdurma Yetkisi
Polis; suç veya kabahat i¸slenmesini önlemek, ki¸silerin hayatı, vü-
cudu veya malvarlı˘gı bakımından ya da topluma yönelik mevcut veya
muhtemel bir tehlikeyi önlemek, suç i¸sledikten sonra kaçan faili yaka-
lamak ve hakkında yakalama emri bulunan ki¸sileri tespit etmek amacı
ile ki¸sileri ve araçları durdurma yetkisine sahiptir (PVSK 4A/1).
Bu takdirin özü makul sebep kavramıdır. Durdurma yetkisinin
kullanılabilmesi için, makul sebep bulunması (PVSK 4A/2) ve bunun
durdurulan ki¸siye derhal bildirilmesi gerekir (PVSK 4A/3).
Durdurma yetkisi hukuka aykırı olarak kullanılırsa, durdurmadan
elde edilen delil de kullanılamaz. Ancak, iyi niyet kuralı burada da
geçerlidir. 1
El ile yapılan kontrol neticesinde ki¸sinin üstünün aranması veya
aracında veya kapalı yerlerde arama yapılması gerekti˘gi hallerde arama
˙
Içi¸sleri Bakanlı˘gı tarafından belirlenecek esaslar dâhilinde, mülki ami-
rin görevlendirece˘gi kolluk amirinin yazılı emri ile yapılabiliyordu
(PVSK 4A/6, cü.2). Anayasa Mahkemesi 2017 yılında sözlü emir veril-
mesini iptal ederken aramaya ili¸skin bütün ibareleri de iptal etti. Halen

1
Strieff, polisin takibi altında tutulan evden çıktıktan hemen sonra, polis memuru makul sebep
bulunmamasına ra˘gmen onu durdurarak evde neler olup bitti˘gini ve kimli˘gini sorar. Polis bilgisa-
yar sorgulamasından Strieff hakkında yakalama emri oldu˘gunu ö˘grenir, üstünü aradı˘gı Strieff’in
cebinde ve uyu¸sturucu madde bulur. Federal Yüksek Mahkeme, ilk yapılan durdurma i¸slemindeki
hukuka aykırılı˘gın etkisinin, sonradan ortaya çıkan yakalama emri ile azalmı¸s bulundu˘gunu kabul
ederek, elde edilen delilin hüküm verilirken kullanılabilece˘gine karar vermi¸stir (Strieff v. Utah, 579
U.S., 136 S. Ct. 2056, 2016).
14