Page 244 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

D|YARBAKlR BAROsU

katıllmc$l bütün Devletler demokİatik yönetim taahhüdü
altına gilmişlerdiİ.

Azınlıklara mensup kişilere insan haklanndan eşit bir biçim-
de yararlanmalannr sağlayacak bütün fusatlarn tanrnma§l,
bu kişilerin karar alma süreçlerine, özellikle de kendilerini
özel olaİak etkileyen karaİIaIa etkin katrhrnlartn] gelekdIir,
Aztnık durumlan büyük bir çeşitlilik göstelmekte ve bazı
durumlarda sıradan demokİatik süreçIel azlnlıklann ihtiyaç
ve istemlerini kaİşılamaya yeterii olabilmekte ise de dene-
yimle1 azınhkların karar alma süİeçlerine etkin kahlırrıla-
İ1nrn sağIanınasrnın çoğu kez özel önlemler alünmasıru da
gelektirdiğini 8österiyoİ. Aşağıda sözü edilen uluslalarasl
standartlar, Devletlere bu tür duİumlaİda ne şekilde hare-
ket edecekleri konusunda yükümlüIükleİ getirmektedir:
1990 tarihli insani Boyut Toplanhsı Kopenia8 Belgesi'nin
(bundan sonra "Kopenhag Be]gesi'') 35. Paİa8rafı'na göİe,
AGiT kahltmcısl Devletlel "ulusal azrrılıİlara mensup kişi-
lerin kimliğinin korunması ve geliştirilmesi ile il8ili mesele-
Ieİ de dahilolmak üzere, bu kişilerin kamusal meselelere et_
kin katılım hakkma sayg 8östereceklerdiİ''; 1992 tarihli BM
Azırılrk Bildirgesi'nin 2. Maddesinin 2. ve 3, Paragrafarına
göre "azırıllk mensubu kişilerin [...,] kamusal yaşama etkin
katllIm hakkl vardlr" ve "azınlık mensubu kişileİ, mensuP
olduk]arı azırılıkla veya yaşadıklan bilgeleıle ulusal ve uy-
gun duıumlarda bolgesel düzeydeki kaİaİlara etkin katılüm
halktna sahiptiİler"; ve 1994 tarihli, Avrupa Konseyi'nin
Ulural Azınlıklann Rorunma\lna ılişLin Çerçeve Sozleşme-
si'nin (blından sorüra "Çerçeve &izleşmesi'') 15. Maddesine
göIe, Taİaf Devletleİ "ulusal azınlrk]ara mensuP kişite n
kültüİel, sosyal ve ekonomik hayata ve özellikle orJaİı il
8ilendiıen kamusa] meselelere etkin kahltmınm sağlanmasl
için geıekli koşulları yarahrlar.''

Nitekim €tkin kahlım olanaklarıfun yaratrimasü/ böylesi bir
kaüllrrun göniillü olacağından hareketle gerçekleştiriliİ. Ger_
çekterl üzeIinde durulan sosyal ve siyasal entegTasyon kav-
ramı, Çerçeve Sözleşmesi'nin 5. Maddesinde diklat çekilen,
zoda asimilasyonu oluşfuran süreçleİ ve bu siireclerin sonuc-

2/,2

--GetF_--