Page 32 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

Doç. Dr. oktay Qygun: Hukuki aç,dan baklldlğlnda, şunu söylemek
mümkün. Baskın Beyin dediği gibi, tümüyle yenj biı anayasaya ihtiyactmız
var. çünkğ her refo.m anayasanın bir tarafina takılıyo.. Bir çok ülkede
anayasa ve hatta yasalaİ çok geridir, yasaklarla doIıdur, fakat onlar artık
uygulanmıyoı yani bir anlamda geçe.siı olmuşlardlı belki çok o]ağanüstü
koşullar olursa, yeniden canlandnllr o hükümler ama bir şekilde uy9ulama ile
aşllmlştır. Insan hak]an Avrupa standartlan bir şekiIde yükseltilmiştir,
mevzuat değişikliğine gitmeden ya da çok a, giderek. Tİ.kiye'de anayasadan
kaynaklanan bir takım sorunlar var ama Türk vatandaşhğı tanlmı, alt
kimtikle.in tanünma§l bağlamında AvruPa standardlnı gerçekIeştirilmesine
engel değil, k€sintikl€ değil. Bu ülk€de yaşayan, vatandaşhk bağıyla devIete
bağh olan herkes Tülk'tür. Bu son derece çağdaş, modern bir yaklaşlm, Bakın
Atatğrk'ün tan|mı da Eyle otmuş. Baskm Bey çok güzeI söyledi, bu alt
kimliklerjn üzerinde Türklerin, Kürtlerin, Çerkezl€rin üzerinde bjl üst, ulusal,
o(ak kimlik olma9 gerekirken, uygulamada bu üst kimIik alt kimlikle,den bili

ile özIeştirjldi. Şimdi bu yasalara da geçti, Nüfus Kanununda vaı Tapu
Kanunı]nda vat, başka kanunlaİda va., ama bunlaıdan mevzua!mızü
anayasayl değiştirmeden haIledebitiriz, tabii kj Anayasada alt kültürleri
tanımak yönünde lsPanya örneğinde olduğu gibi pekiştirici hükümler olsaydl,
daha güvenceli olurdu, Bu adımlan atmak koiay değil, Tabii ki biraz da
hukukun dlşına çükarak politika da yaPmak gelekiyor, Politika da biraz
gefçekçilik sanatı; yani neyi, ne zaman, nasll yapabiliriz? Fransa da yaPamaz,
iı*iy. a. yaPamaz. Ben Anayasayl aç|p işte Tüıkiye Türklerden,
Kürtl;rden. Çerkezterd€n ve şunlardan, buntardan oluşan bir dev]ettir gibi bjr
saptama bizim anayasamıza gkmez ya da en azından biz qölmeyiz, belki
daha sonraki kuşakla. görür. o yüzden biraz gefçekçi olaIım, anayasadaki
hüküm alt kültürlerin tanlnması, kendi djllerinj korumalaona ve

gelişti.melerine engel değİldi.. Çağdaş bir tanlmdır, biz yasa]anmlzı
i"giştı.ıek, daha çok uygulamalar| değiştirerek AvrırPa standardınl
yakalayabilj.iz.

soru: Biraz önce soru soran arkadaşüm|za pafalelo]arak bil so,u solmak
istiyorum. Şimdı Türkjye'nin demokratikleşme noktaslnda, AvruPa Birliğjne
girme noktaslnda bir takım uyum yasalan çlkanhyol ve bazl sıküntülar

iaşanlyoı, Ha]buki Anayasa 12 Eylül Askeri Darb€ginin bjr ürünü olan
inuyoru, air" bijyle uyum yasalan çlkarmak yerine, böyle demokıatik,
katt;m.,, çağa uygun yeni bil anayasanln çlkanlması Tü,kıye'nin
demokratikleşmesine daha fazIa ivme kazandırmaz mı ve Türkiye'deki
sorunların giJerilmesi nokta§lnda bir çözüm olmaz ml? En azından daha da

hlzlandtracaktİ, çünki mevcut uyum yasalan çıkanlırken, pratikte mevcut

26