Page 181 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

sağda mevcut bütün partilerde biü şekilde ölçüsü değişmekle birlikte va.
Devlet tabu]a.ı yaratıı Partiıer de yaratıyor Devlet yasak alanlar yarahr
Pa.tile. de yarabyoı Devlet muhalefete tahammül etmez, partiler de etmez.
DemoklatikIeşmenin iki ayao| olur. Kendi içjnde toPlumsal demokrasi, djğeri
de devlet işleyişinin demokratjk|eştiri]mesi. Top]umsal düzeydeki
demokratikleşme konuslnda çok da heve§]i göründüğünü söylemek
mümkün değit. Bugünkü parlamento için hjç söylemeyeceği. Bugünkü
parlamento en taIihsiz Parlamento. sadece AKP'nin tek başlna iktidal o]ması
değil, cHP'nin tek başlna muhalefet olma§ı da çok büyük bir ta]ihsizliktj.,
Bi.az önce söyıediğim siyaset Ve yönetjm zihniyetinin neredeyse en katim
§avunucu]arınl yönetim düzeyinde içande banndtran bir partidir. Dolayü§|yla
bır süetçe demokratikleşm€ yönünde sosyal Demokrat muhalefet Partisinden
beklenecek açılımlan gösterm€si mümkün olmayan bir Pa.ti, At(P'nin bu
konuda §amjmi olduğunu söyıemek jçin verj sunmaya geİek olduğunır

düşünmüyorum- |şin bu ayağlnü geçtjkten sonna
şuna da değineyim daha
sonra sorulada gerekirse açanz. Kürt sorunu bütün bu §ürecjn merkezinde,
bunu hePimiz biıiyoluz, adı konsa da konmasa da. Bütün bu karlşlkllk ve bilaz
şekjlde vaı
önce§aydıkıarımün hepsi Kürt so.unu içindekj bütün ta.afla.da b;r
Kürt Konferansında bir şekiıde özetlemey€
çalüşmlştım. orada söyledikleljmi
toPa.İayarak dikkatiniİe sunup, §orulara teslim etmek istiyorum. Etnik u]ırsal
gerilim ve çatüşmalarla ilgili çok önemli çahşmala. batıda yaP,lıyo.,
Çok
cjddiye aİnıyo. 0lu§al etnjk sorun dediğimiz sorun nasıl e]e aim"r g*"k,ig;
konusunda bi. matris çizilebiliyor Öç aşama vaı Bunlardan bİincisi, gerilimin
hissedildiğj, ça!şmaya dönüş aşamasl, ikincisi slcak
çatışma a'şaması,
üçüncüsü çatışma safhası. Şimdi he. bi. dönemde devletin ve toplumun farklı
konılmlan ve görevle.i o]abjliyor. so.un,
şulada düğümıeniyor. Hangi
dşamdda olduğu konusunda sağlıkll ıespitler önemli. xi- ı,ungi uşu-ua"u
buıunduğunu açlkça tesPit edebiliyof, Mesele devlet içinde
çeşit]igruplar var
Hangi aşamada bulunduğunu düşünüyorsa ona gole
çareler arar, hürkuku da
i* s:l" l:ll"n'. Açlklamalardan anladlğlm,z ordunıJn slcak çatlşmalann
bltmediği gibi bil tespiti var. D€vam ediyor diye bir teldffuz yok dma bltmedi
deniyo.. seb€bi de belli biı potansiyel
ça!şma gücü varsa çatlşma bitrnjş
sayılmaz gibi bi. anlayış var. 8u anlaylşta hareket edioce ıu açlıımıaın nası
yaPılabileceğikonusünda etkisjni hissetürir. Yanixırt sorunuyıa iı9ıiuu tespit
üze.ine kululacak Politika şimdiye kadar demokratik ur,ı,.1on*rio
mecbu. kahndığı takdiıde sadece en kontro]]ü açl,-a. Srİr .rlr-r. aİg"l
aktörleri; siyasal partileı vak|flar v§. onlar hangi brfu.;;ğ;
"r"-"d"
konuslnda acaba ne kadar kafa yordular ve heı aşamanın kendı gereı(ıerlie
gö.e nasll bi.
Programl olabileceğina ne kadar taıtıştılaı Mesela çitışma bitti
aşama§|nda olduğunda dl]şünenıerin bunu uygun ne gibi
Proglamlaı

175