Page 146 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

Po]icy for Human Rights." "PoIicy of human rights" , insan haklan poIitikasl
yaPmak, Reagen döneminde sovyetler Biİljği'ne karşı Amerika'nln yaptlğl,
insan haklannı kulıanıyor]ardl. Insan Hakıaı bakümından çok ıJygun olmayan
şeylef vardl, Bu "Policy of human right§" 'd', lnsan haklan, ekonomi, ticari
politikasl olabi]iı teknoloji Politikasl olabilir. onun gibi. "Po]icy for human
rights" dediğimiz zaman, insan haklan için bjl şeyler yaPmayı PolitikanEa
yerleşti.iyorsunuz. lç Politikanıza ve dlş politikanüza. Tü.kiye hükümetlelinin
bugüne kadar ortaya koyduğu, §eıgilediği insan haklan ile ilgili po]itikalar
"Policy of human rights" 'hr. AB'ye katıhm §ü.eci de bir "po]icy of human
rights"'tr, asİnda. onun için sizin verdiğiniu bu ö.nekler ç|kabilir Daha da
çok çıkacaktır mürhteme]en. Zannediyorum bu anlayış da çok önemli. Avrupa
Bi.liği sürecinde yapllan birçok işte ben de b€lki hem yazlp çizmekle, hem de
örgütsel olarak katkllarda bulunup o]umIu bir gelişme olarak da niteliyoruz
ama buıada o zjhn'yet değişiyor mu? Bir de ona bakmak lazım, Bence
değişmiyor Bu d€fa itjci güç farkh]aşlyor. onun için sizin sorduğunuz sorular
bağlamünda çok önem]j, zihniyet an]amlnda önem]i. "Bu söz]eşme]er bahll
devletıerce hazlrlanmlş mıdır?" dendi. Buna bağlı ola.ak Türkiye ylllardr niye
taraf olmadı sorusu geldi, Batllı devlet]er deği] tabii, Bun]ar Birleşmiş Millet]e.
sözleşme]eıi çünkü. Birleşmiş Milletlere 50'lerden 60']ara üye olan devletıe.
komPozisyonunu düşünürsek ki 50'Ielin sonlarü 60'larIa bjrlikte
bağlm§Elaşma süıeci başladı, sömürgeler bağımsızlık]a.ln| kazandılaı 1960
Bağ,msız]ük B€yanname§inden l966'ya kadar olan dönemde bıi haztrİk
salha§lna gi.diği için üçüncü dünya diye adlandırııan ki l963 yllındadll, o
t977'ler hareketi falan üçüncü dünyanln, onların da dahil o]duğu bir
dönemdjr o baklmdan sadece bah]l devletler değil. Hatta ve hatta benim
üze.inde özellikIe durduğum kendi kaderinj tayin hakklnün öze]likle o
maddenin jkinci palagrafı, üçüncü paragıah "ekonomik kendi kaderini"
tayindjr. Buna flrsak kalmamıştı. henüz sunuşum slrasında. Ha]kln kendi
ekonomik kaynaklan üzerinde k€ndi geleceğinj belirlemesi bağlamında karar
ve.ebilme yetkisi bu özeIlikle yabanc| yaİnmcılara karşü sömürgecilik sonlasü
kabul edilmiş bir haktlr ama bugün içsel anlamda da geçerlidil, Kendi
kaderinj tayin siya§i anlamdaki iç§elliğine para]e] olarak ekonomik anlamda
da bir içse| tanlmı vardıı o]abildağince kab]ımcl bi. ekonomi ve kaynaklarln,
ülke üzerindeki kaynaklann dengeli olarak kullanlmı ve dağıılml. Bu aç|dan
baktığlmlz zaman bunlar asl,nda birinci dünyanln hjç de yakln o]madığl
kav.amlardl. Bi]aki§ bütün ba! ülkeleri kendi kaderini tayin hakkına karşl
çlktılar. Kendi kaderini tay'n hakklnün savunucu9u esas sovyet]er Birliği idi ve
sosyalist bloktu. sözleşmelere yerleşti.ilmesi konusunda bir k,slm üçüncü
dünya dahil bun]ardı. Dolaylsü jle tabji maddeden maddeye de değişir. Takdir
edersiniz ki müzakere 5ü.ecidir. Çlka.lala göre bazü maddelerde şunu
söy]emek b€lki mümkün. Daha çok bireysel nitelikıi haklar baklmından batl
ülkeleri dah6 de§tekçisidiı Daha toplu kolektif, sosyoekonomik hak]ar

140