Page 108 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

anlayış o]arak bunun serbest olduğu inancı henüz ne vatandaşta var ne de
resmi yetkitilerde var- Bunun kaldırllmlş o]mas) önemIi, yavaş yavaş bu
anlayüş gelişebjlil. Bu maddenin Türkiye'de ulusalbirliği, bütünlüğü sağlamak
baklmından zorunlu ve gerekli oIduğu kanaatinde değilim, çünkü Türkiye'de
aynİkçı ha.eket bu maddeler varken gelişti, §ilahlandı, işte 30-40 bin insanı
dağa çükarabildi ve silahlandırdı, bütün bu yasaklara rağmen. syle bir
mantık güdülseydi, antaş|labilirdi : "Evet aynlıkç! p.opagandaya bjz izin
vermeyelim, verirsek, insanlar eline silahı aİr dağa çıkar" Bunlar yasakken
oldu, özgürce ve serbestçe tartışllamazken oldu, o yü2den pek bk manttğl
yok. 0lusal birliğin sağlanması elbette önemlidiı Tüm insan haklarl belgeleri
ifad€ özgürlüğünü güVence alhna allr der ama aynl zamanda ü]kenin
bütünlüğünü, toprak bütünlüğünü §ağ]ayacak önlemlerj de alma yetkisjni
devlete veıir Bu ikisini bir şekilde dengelemek lazlm, 0lusal bjrliğj, bütünlüğü
sağlarken ifad€ özgür]üğünü slnlr]amayacak önlemlerin alınmasl gelekiyor
Tü;kiye henü, bu noktada değil. Şimdj ikj standardl kalşılaşormak
bakımından son alarak ben şuna değineyim, Avrupa lnsan HakIa,l
Mahkemesi ifade özgü.lüğü iIe ilgilj olarak önüne gelen davalarda dört
noktaya dikkat ediyo.. zana Davasl ö.nek veriliyoı biliyorsunuz bunu AVruPa
lnsan Hakları Mahkemesj ifade özgüdüğü dlşlnda görmüştüı eski belediye

başkanımlz Zana şöyle demiştil l982'de cumhu,iyet Gazetesj'ne verdiği bir
demeçte i " PKK'nın ulusal ku(uluş hareketini destekliyorum, Katliamla,dan
yana değiliz, yanhş şeyler hef yerde oIur, kadln ve çocuklar yanl!şlık]a
;üdİrüıüy;rıar" Mahkeme de bu konuda diyor ki, " hem siIahlı mücad€leye
karşlyüz, katliamlardan yana değiliz" demek, " hem de kadln ve çocuklar
yuni,şı,xıu aıaı.uıtyoıuf. böyle şeyler her yelde olur ' demek, birbirleıiyle
ça'u'v- ,. şiddete karşlytm argümanı,ı zay atıyor, samimi değildil bu
soyleyen rışi, diyor. o yüzden içe,ik yönünden de bunun ifade ö2güllüğü
k;s;mnı zorlad(ınt düşünüyor mahkeme, Ancak mahkem€ §adece bu
açıdan bakmıyor. Benim yorumum, sıIadan bir vatandaş bunu söyleseydi,
mahkeme bunu ifad€ özgürlüğü kaPsamı içinde görebiljrdi, Neden ? lşte
açlklamanln içe.iği bi.inci nokta, jrdelenme§i gereken ikincinokta açlkIamayı
yapan kişi. Acaba o kiş; kitleleri Peşinden sürükleyebilecek, etkileyecek bir
insan mı ? Meııdi zana e§ki beledjye başkanü, önemli bir siya§i figüı onun
söylediği sözler kitle]eri etkil€l. o sözlerde şiddeie çağrı, şidde!€ teşvik
.riteıig;,iae rnsuıuı varsa, bu kamuoyunu daha çok etkileı Yine zana
orneğnden gidersek, üçüncü örnek, açlklamanın şekli, nerede yaP|lmlş ?
Böyı; bh b;lanhda, klrk kişinin olduğu bir toPlanlda yapllan açlklamanın
etkli farkhdı. ama ulusal düzeyde dağülan cumhuriyet gibi bir gazetede
yap|lması veya te]evizyonda ulusal kanatda saylenmiş o]masının etkisj
ia,ı.ı,a,r.,rç,tiumu aur ıirtoplant|da yaPı]mlşsa içeriği şjddet çağrı5ı anlamlna
g€lse bile, çok az jnsanl etkiieyecektil ve kamu dı]zenini Pek fazla bozmaz,

t02