Page 99 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

kendi dillerini istemeleri ya da bununla ilgili eğitim görmeleri, bu milliyetçiliğin yararll
taraflarl. Ama bu bir milliyetçilik değildir aslında, bu bir insani kazanımdır. Bunu
milliyetçilik ile karlştlrmamak lazım. işte bunu bir ırkçılık, bir kafatasçlllk olarak falan
göstermek, işte herkes illa herkes Kürt olduğu için Kürtçe konuşmasl, kendini Kürtçe
iİade edebilmesi, asllnda çok da önemlİ bir şey deği| bu. Bu salonda ben şuna
inanıyorum, eksik olan şey orhan Bey'in söylediği gibi insanlardaki entelektüel birikimin
eksik olmasündan kaynakIı. Bunun nedeni nedir? İşte insanımızın kendini ifade
edebileceği, dilini çok rahat kullanabileceği alanlarln yetersiz olmaslndan
kaynaklandığına inanıyorum. Belki Kürtçe okullar olsaydı, insanlar kendi dillerini çok
daha iyi öğrenebileceklerdi. Ben kendim de ingilizce öğretmeniyim. Şunu öğrenmiştik
biz okulda: Diyorlardl ki "eğer bir insan birinci dilini geliştirmeden ikinci dilini öğrenlrse
iletişim kopukluğu olur." Bence sorun da bu. Hepimiz aynı şeylerden bahsediyoruz ama
fark|l şeylerden bahsediyormuşuz gibi birbirimize üstünlük sağlamaya çalışlyoruz, diye
düşünüyorum. Ben orhan Bey'in bu fikrine katlldlğlml söylüyorum. Herkesi
selamllyorum. Teşekkür ediyorum.

sezgin Tanrlkulu: EVet, Sayln konuklar, şimdi sözü Hrant'a Veriyorum.

Hıant Dink: Doğrusu sorulardan daha fazla anlatılanlardan, konuşulanlardan,
eklenenlerden, ilave edilenlerden çok da yararlandlm. Bir kere şunu söyleyelim: sizin
de andığınız gibi, esaslnda Ahmet'le milliyetçilik konusundaki duruşlarlmlzda çok fazla
farklllIk yok. zaten milliyetçiIik ile ilgili ikinci bö|ümdeki konuşmasInda benim
söylediğimi tekrarladl. Ermeni milliyetçiliği konusunda bir Soru Vardl. Bana gelen, ben
ne kadar etkileniyorum: ben şimdi Ermeni milliyetçiliğinin o kadar çok kendi içersinde
kategorileri Var ki onlarln içinde çok rahatslz olduğum söylemler Var, duruşlar var ve
ben onlardan elimden geldiğim kadar, kendi adıma etkilenmemeye ve onlarla da hatta
bir ölçüde mücadele etmeye çaba gösteriyorum. isterseniz şöyle söyleyelim:
milliyetçilik kelimesini tamamen ortadan kaldlracak olursak Ve kimlik meselesinin
üzerine gidecek olursak, kadln kimliğimizden tutun, memur kimliğimize kadar her türlü
kimliğimizden bahsedebiliriz. Esasünda sorun burada kimlikle iIgili. Yani bizim kimliğimiz
dediğimiz, yada kimliklerimiz dedikleri başkaların|n. Ben çok kimlikIer manzumesi
olduğunu düşünmüyorum. bir kimlik kargaşası, kompozisyonu olduğunu düşünüyorum
Ve bu kimliklerin de birbirlerini etkilediklerini düşünüyorum Ve sonuçta bir sentez de
yaptlğlnl düşünüyorum. Eğer kimliği milliyetçilik anlamlnda alırsanlz, Ermeni kimliğinin
çok sağllkslz beni çok rahatlz eden bir yanı var. Beni rahatslz eden yanl travmatik
olması. Biraz önce bir arkadaşınlz onu çok iyi anlattl. Ve bu travmatik yaplsl içerisinde
mağdur durumunun bugün kendi kimlik açlklamaslnl tek açlklama olarak kabul etme
durumuna gelmesi. Ben bunu çok kabul etmiyorum, kabul etmek istemiyorum. Bunun
için de o kimliğin o mağduriyet dönemindeki hastallkll, sağllksIz belirtilerinin
temizlenmesi gerektiğini düşünüyorUm. Bunlardan bir tanesi Türk'e olan öfke. Maalesef
bütün Ermeni dünyasl içerisinde tarihten gelen o travmatik olay nedeniyle, özellikle de
Diaspora Ermenilerinde Türk onun kimIiğindeki ötekidir. Ötekine göre ortaya ç|kan bir
kimlik Vardlr, bu çok sağllkli bir şey değil. Bunun ben tespitini bi|iyorum, nedenini

101