Page 104 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

olmasl için iki şey gerekli, zorunlu. Birisi sivil toplumun gelişmesi, ikincisi entelektüel
üretim yapacak siyasal harekete bu konuda zenginlik katacak bir aydln slnlflnIn olmasl.
Avrupa'daki örneği bunun için verdim. Dedim ki Avrupa'da bir aydIn sınıfından söz
edilemiyor entelektüel camiada, Kürtler baklmlndan bu söylenemiyor. Edward Said
örneğİ elbette kiçok iyi bir örnektir. Asllnda bizim örnek almamlz gereken iyi bir örnektir.
Kürtler Diaspora ile son 5Ho yllda çok ciddi ilişkiler geliştirdiler Ve bir kabul gördüler
Avrupa Birliği ülkelerinde, dünyada. Yani Kürtlerin bir Edward Said'i Var mı? Yalnız,
Edward said, tabi ki Filistin'e gidip israil askerlerine taş attlğl için değil, o Var elbet, ama
akademik dünyadaki kariyeri nedeniyle entelektüel ve Filistin hareketine de kayltslz
kalmamış, Filistin Yürütme Konseyinde de zaman zaman bulunmuş bir önemIi

şahsiyetti. Bizim açlmlzdan, KürtIerin Diaspora'daki Kürt aydını açısından bir Edward
said'in olmamasl bir Kürt aydlnl olarak beni üzüyor. olabilirdi yani. Benim söylemek
istediğim buydu. Türkiye kürdistan,lna özgü aydln hareketini yorumlarken de dedim ki,
bu aydln hareketi, yakln tarihle ilişkilendirdim bunu, öncesinde de aydlnlarln şu kadar
cemiyetin kurulmaslnda önemli rolleri Var, ona ben bir şey demiyorum, önemli katkllar
da sağlamışlardır. Özellikle Kürt kültürünün tanınması ve bilinmesi bakımından. işte
Bedirxaniler döneminden tutun da, Musa Anterler,e kadar, bu gerçeklik Var. Ama Şu da
var, ben bir tespit yaptlm, son 30 yllda Türkiye,de kürt aydlnl kendisini siyasal bir yerde
konumlandlrdl ve bu yüzden entellektüel bir zenginlik yaratamad|. Benim arzum ve
isteğim böyle bir aydln stnıİlnln yaratıIması, bir sivil toplumun yaratllmasl,

Herhalde son konuşmayl da yapmış olacağız. Son sözlerim şu olsun: Yani
milliyetçiliğİn azl dişlerinden rahatslzllk duymak elbette ki çok doğal bir şey, Ama bence
özellikle kürt meselesinin artlk küresel bir sorun olduğu bir zamanı konuşuyoruz ve
artlk kürt meselesi içinde bulunduğu ülkelerin bir milli meselesi olmaldan çlkmak üzere.
Yani Türkiye için mesela, şahsen ben bir siyasetçi olarak, bir aydln olarak en çok
gördüğüm ve anladlğlm ciddi tehlike budur. yani bu nasll bir tehlikedir? slnlrlarlmtzl
yabancılarakapatmaanlamlndasöylemiyorum,kesinlikleKürtlerinböylebirşey
y"p,"yudahakklyok.YaniKürtlerbaşkauluslar,başkahalklarnekadardiplomasi'
evrensel işler yapıyorlarsa, Kürtterin de bu kadar iş yapmasl haklarldlr, Ama ben
Türkiye,de kürt meselesinin, kürtlerin ve Türklerin temel meselesi olmaslnü arzu
ediyorum. ve küresel güçlerin işi raylndan saptlrmak için birtakım çabalarln içerisine
girmiş olmalan, Hrant Bey'in sözünü ettiği o endişelerin doğrulanmamasl için Kürt ve
Siyasal ilişkilerini yeniden çözmemiz ve yeni jeopolitik koşullara göre yorumlamamlz
gerekirdiyedüşünüyorum.Yanibenimendişemdirbu..çünküTürkiye'deKürtsorunu
üzerine devlet nezdinde bir mutabakat yok. Bunu hepimiz biliyoruz. Genel kurmay,dan
başlayarakbugününülkeyiyönetenAKPhükümetinekadarKürtmeselesindebir
mutabakat vardır diyemeyiz hiçbirimiz. Bir mutabakatslzllk var. kürt meselesini ulusal
güvenlik problemi, asayiş problemi olarak algllayan Ve son 20 yllllk çatlşma sürecinin
ürafı olmuş bir kesim var. Bir diğer kesim de işte Avrupa Birliği süreci nedeniyle bu
sorunun demokratik teme|de çözülebileceği, demokrasi sorunu olarak kodlanlp
çözülebileceğini, Ahmet Hocanln söylediği siyasal ve kültürel haklann kabulü üzerinden
bir çözümün mümkün olabileceğini savunuyor. Şemdinli olayl bence bu birinci kesimin

106