Page 106 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

tanlnmasl, çok daha eski bir tarihten kaynaktan|yor. Türkiye'de bu çerçevede bir
İederasyon elbette bir çözüm olarak düşünülebilir. Fakat nasll bir federasyon?
Federasyonun tek yöntemi yok, biliyorsunuz. Bölgesel ayrlllk üzerine coğrafi
federasyon olabilir, haklarln aynlığının tanlnmasl üzerine, bölgesel ayrılığı olmayan

ıederasyon olabilir. Bu ikisi araslnda çok ciddi bir fark var. Bu şu demek. Bir katalan
Andaluzya'dayaşadığızamanKatalanllkhaklarınınhiçbifisinesahipdeğildir.Bir
katalan,ln katalanca öğrenebilmesi için, katalanca okula gidebilmesi için_ Madrid,e
giderse yok Katalanca okul Veya Bask bölgesine giderse de Katalanca okul yok-
k"t"ıuny" bölgesinde yaşamasl gefekiyor. Türkiye'de böyle bir Şey düşündüğümüz
zaman,benzerbiçimdeTürkiye'deetnikolarakKürtnüfusunbelirlibirbölgede
toparlanması g"r"kiyo, bu haklardan yararlanmas| için, Yani İstanbul'da Kürtlerin

kalkıp ,,ben istanbul,da kürtçe eğitim istiyorum" demesi bölgesel İederasyon anlamlnda
mümkün değil. Bölgesel federasyondan bahsettik, bir yöntem olarak, ispanya'daki
bölgesel federasyondan. ispanya'da her bölgenin kendi içindeki nüfusun kültüğrel Ve
siyJsal naklan var. İkincisi federasyon kavramını terk ediyoruz o zaman, bölgesel
feierasyon kavramını. Dediğiniz gibi bölgesel haklar, sadece az|nlIk haklan olarak
oeğiı. Çoğuı kimlikli yurttaş haklarlnl gündeme getirebiliriz, Çünkü bunların illa azlnIlk
oıaiat ianımıanmasl gerekmiyor. Bir ülke iki diIi de resmi dil o|arak kabul edebilir. o
zaman azlnllk hakları olarak kabul edilmiyor, lrak'ta şu anda öyle, 2 dil, 3 dil hatta Ve
bunlarlbazlbölgelerdegeçerliresmidilolaraktanıyabilir.Amalrak,ta1971'dederesmi
dil olarak kabul edilmişti zaten Kürtçe, Bu da başka yaklaşlm tarzldlr, Bir bölgesel
federasyon boyutunda değil, bütün toplumun yurttaŞlarlnln tarklı kültür haklannl
yaşamlarında uygulayabilmeleri temelinde bunun uygulanmasl, yani o zaman bir
azınlık naklan babında değil, bir çoğul yurttaş haklarl olaraka, Yani ben Türksem nasll
ço.rğr., İngilizce eğitim veren okullara yolluyorsam, böyte bir gariplik var Türkiye'de,
İngiliİce, Almanda, Fransızca, italyanca eğitim veren okullara yollayabiliyoruz

çocuklarımızı, ben o zaman çocuğumu Ermenice, Kürtçe eğitim Veren okullara da
yollayabilmeliyim. sistemin Kürtler Kürt okutuna, Türkler Türk okuluna ayrımına
otiş."yec"ı. oiçimde tasartanmasl gerekiyor, Buna federasyon da deriz, Ama o zaman
federasyonun pek anlamı da kalmıyor doğrusunu söylemek gerekirse,
Uluslarln kendi kaderlerini tayin hakkl her zaman uluslararası hukukta hak olarak
savunulanbirhakdeğildir.Uluslararasıhukukauluslarlnkendikaderlerinitayinhakkl
sadece kolonyalizmden çlklşta uygulanan bir haktlr, Diğer taraftan ilkesel olarak da
uluslann kendi kaderlerini tayin hakklna yarattlğl sorunlar ve çözdüğü sorunlar
terazisindenbakllmakgerekir.Buhakdamutlak,hikmetindensualedilmezbirhak
değildir. Eğer Türkiye'de uluslarln kendi kaderlerini tayin hakkl çerçevesinde yapılmış
biiseçimde Türkiye'nin Batlslnda yaşayan milyonlarca Kürt Türkiye'nin Doğusuna
sürüleceklerse, o zaman ben uluslarln kendi kaderlerini tayin hakkl üzerine biraz daha
düşünelimderim.Butoplum20.yüzylldasürülennüfusüzerindekitravmalarldalga
oaıga yaşaoı. Diğer taraftan çok yakın bir tarihte devlet baklşlnln mümtaz
tem-siıciıerinden bir emekli büyükelçi, 1910_1920 araslnda Türkiye,de az lnllk sorununu

çözmek için kullanılan yöntemin, Bulgarlarln Bularistan'a, Yunanlaroln Yunanistan'a,

108