Page 29 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

DiYARBAKlR BARosU BAŞKANLIĞl

Peki hiç çalışma olmadü mı? Yeni anayasaya ilişkin muhtemelen Levent
Bey gifecektir o konulara. Bu konu 200l'den sonra yoğunluk kazandı.
Çok sayıda anayasa taslağı raporu vs. hazırlandı. Bunların bir klsmmda
bizlelde çaltşttk. Bilim kırrumları çal,ştl. Çeşitli sivi| loplum örgütleri,
yeni anayasa raporlan hazırladl. Uzmanlarün da gorüş alarak 6nların
katkrianyla, aslında Tijrkiye'nin yeni anayasaya doğr; bir birikimi oluştu.

Bir defa özgürlükleİin geniŞletilmesi ve demokatik bir anayasa konusun-
da, aslında toplumun genelinde bir m!ıtabakat sağlanmüş vaziyet16 . |Jz-
laşma komisyonundan, meclisteki uzlaşma komisyonundan .bahsedildi,
Orada sorun şu]du bence: rar olan analasa ineri;den diizeltmelerle bu
işi tamarnlamaya çalışmak. oysa yepyeni bir anayasaya ihliyaclmlz vardl.
Yani. bir boş sayfa açıp yepyeni bir anayasa hazırlamak hedeflerımeliydi,
Başlangıç da dahil bu anayasayl tümüylc değiştirmek gerekiyordu. Çiinkü
bu anayasa. işt€ anlattığüm gibi aslında deyim yeİindeyse olduğu gibi
çö-
pe atılmasü gefeken bir anayasa- Atacaksmüz bir sayfa açacaksİnı;ve bu-
günkii toplumsa] jhtiyaçlarla yeni bir anayasa hazırlayacakmt. Nedir
mesela anayasan,n olmazsa olmazları, yenileli? Bir defa madem çözüm
süecinde Tiirkiye'nin böylesine büyük sorununu da bu anayasa yoluyla
çözmeyi planlıyoruz. o zaman eşit vatandaşlıkla ilgili neı bir tanıma ihti-
yaclmz var.

Yine efklel deng€si bakımından sadece yatay elkler ayrılığı değil, dikey
erkler a}Tıhğına ihtiyacımz var. Yerel özerkliğin giiçIendiiitmesi, tz vö_
netim mekanirmalallnln geliŞlirllmesj son derece yaşamsaldır l iirkiye
için. Bir diğer önemli mesele ise, kültürel haklar meselesidir. Hala ana;iI
problemiyie uğraşıyoruz. Yani bu ilkel bir mesele. Bunu bile hal edeme-
dik. Bütün bunlain anayasa da çözümlenmesine ihtiyaç var diye düşünü-
yonrm. Peki nedir umırt krrıcı olan şcy? Aslında her gün, hemen hemen
her gün,yeni anayasa yeni anayasa dediğimiz halde gerçek anlamda o yo_
la girdiğimizi gösteren verilerin o|mayışl. Ömeğin konuşmamın başında
beliıttiğim yasalar; siyasi partiier yasası, seçim yasası, toplantr ve g6steıi
yürüyüşü yasasl vb. bu ya§alar çokıan değişmeliydi. Nas,l ki 12 eylül de
'82 anayasası gibi otoriter bir anayasaya giderken, yasalafla bunurrkoşul-
lan oluşturuldu. demokatik bir anayasaya gideIken de demokratik yasa-
lar yoluyla bir yol açılabiiirdi. Bu ısrarla yapılmadı. Hala da yapıimıyor.
Seçim barajı gibi bir konuda bile yeni yasa demokıatik bir seçim yaİas
yapamad,k. Değişikliği için üçte iki gibi bil çoğunluk 8erekiren yeni
Anayasay tan|Şttğlmız ha]de, basit çoğunlü gerekiren bir yasa değişik-
liğini yapamadık. Bunlar umut kıncı şeylerdir. Üsıelik ıam da bu aşima_
da demokratik bir anayasayl özlerken, ona doğTu ilerlerken, yine otoriteyi
öne çıkancı özgüf!ükleri geriletici güventik paketleriyle uğaşıyofuz.
Bunlar umut kırıcı şeylerdir. Bir diğer umut kırıcı mesele de, anaya-

sayl demokrasi ekseninde tartışmamlz gerekirken, başkanlık sistemi etra-
'enİ
21