Page 43 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

lSTANBUL PROTOKOLÜ

açldan doğru kararlar Vermeterini sağtayacak, profesyonet bağlm5lztlklarlnl
koruyacak şekitde hazlrlanmlş olmaslnl 9üvence altlna almatldlrlar, Doktof-
[ar, göza[tlnda bu[unan herhanga bir kişinin,görmesi gereken tlbbi muayene
ve tedaviye erişebilmesini sağtamakta yükümtüdülter Doktortarln 9özattlnda
bulunan kişinin reşit olmamasl ya da hassas konumda bir yetişkin olması
halinde avukatmlşça5lna davranmak gibi ek bir yükümtütükLeri de Vardlr.Giz-
[i[iği korumak, hastanln bi[9isi ve onayl olmadan hastaya iLişkin bit9iteri açlk-
[amamak doktorLann 9enel 9ölevlerinden biridir. Doktorlaı tıbbi kaylttarın
gıztıtiğini temin etmekle yükümtüdür. Doktortar, kenditerinin de dahit otduğu
tlbbi hizmetterin etiğe ayk|rl, yetki ve gö.evin kötüye kullanlmlnl içermesi
veya yetersi2 bir biçimde veriLmesa Veya hasta[ann 5ağ[lğl açlsündan olasl bir
tehdit otuştulmasl haLinde,durumu iz[emekVe açlktamakLa yükümtüdür.Böy-
[esi bia durumda hemen tavlr almadlklarl takdirde, daha iLeriki aşamatarda
durumu protesto etmeLe.i daha da qüçte§ecektir. Dokortar hastatan. aite-
lelini veya kendilerini öngörütebitir bir şekitde tehLikeye atmadan konuyu
araştlrabilecek yetkiti makam[ara veya uLus[araaası kurıJ[uş[ara habef verme-
lidirler. Doktorlar ve mestek örgütteri, makut de[i[[ele dayanarak bu tür tavlr
aLan bütün meslektaş[annl desteklemelidit
2. Çifte yükünlulüğün getirdiği ikiIenlel
68.Etikitehukukun(eliştiğidurumtardaikiLemtelortayaçlka.sağalkçatlşan-
larlnln, etik yüküm[ütükteri nedeniyte beata bir yasaya, örneğin hasta hakklnda
gizLitlbbi bit9iterin açlktanmas| 9ibi bir yasat yükümtütüğe uymamatarınl 9e-
rektiren durum[ar o[abiLiı UtusaL Ve u[us[ararasl etik itkelef açlklamalarında,
hukuk da dahit otmak üzere diğer zolun[u[uk[al nedeniyle sağLlk çaIlşanlan-
nln tübbi etiğe Ve vicdantarlna aykırl davranmaya zor[anamayacak[an konu-
sunda yaygln bir uzlaşma mevcuttuı sağllk çallşanlan bu tür dulumlalda,
temeI etik kıJra[Larl tehtikeye atmaktan ya da hastaLan cidditehIikeye maruz
blrakmaktansa, hukuka ya da yasat düzenlemelefe uymayl reddetme[idiı
69, Kimi du.umtafda iki ayrı etik yükümtütük çatlşabiLir. ULuslaralasl kula[[ar
bütünü ve etik itkeLeı işkence veya kdtü muameLeye ilişkin butgutarın yetkiti
makama bitdiritmesini gefektirjr, (Kimi hukuk 5istem[erinde bu aynı zamanda
yasal bir gerektitiktir).Ancak, hasta[ar kimi durumLarda böyle bir amaçLa mua-
yene eda[meye ya da muayene sonucu edini[en bi[gitelin başkal,arüna açlktan-
maslna onay Vermeyi reddedebitirLer. Kenditeri ya da aiteteri için misil,teme
riskinden korkuyor o[abitarter 8u gibi durumtarda sağllk çatlşanLarlnln, hem
hastaya karşl, hem de adatetin yerine getiriLmesinde ve 5uç[u[arln adatete
testim edilmesanden yarar 5ağtayacak olan toptuma karşl çifte yükümtütüğü
Vardlr Böytesi ikilemter eLe allnlrken, öncetikti otarak göz önünde bu[undı]-
rı.]lmasl 9ereken temeI ilke, olasl zarar Vermeyi öntemektir. sağtlk çatlşantaal,
kişinin 9i2Litik hakkınI ihtal etmeden, adalete hizmet eden çö2üm yo[[annl
araştlrmalldlr Güvenjtir kufu[uş{afdan konuyta İtqiti tavsiyeLeri allnmalldll;
kimi durumlarda bı.] kı.]ru[uş, uLusaI tlp birLikteri ya da sivit topLum kuru[uş-

41