Page 41 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

iSTANBUL PROTOKOLÜ

lnsan Hoklonnı Korumodo Henşirelerin Rolüne ilişkin Açlklomo6] gibi belgelet
de açıkça ifade editmiştir.
64.DrB'nin Lizbon Hosto Hoklorü Bildirgesinde doktortarln, akten sağtıkıl has-
tatarından, herhan9i bir muayene Veya ttbbl işlem için baskl altlnda otmadan
aydlnlatltmlŞ onam atmakta qörevti otduktan ifade edi[ir. Bunun an[aml, kişi-
terin tlbbi tedaviyi kabuL ettikterinde tedavi ite neter otabiteceği veya teda-
viyi reddetmenin 50nuç[annl bilmek zorunda otduklalüdlı 8askl altlnda ya
da yantüş bitqitendirme sonucu allnan onam geçerli değildir ve bu onama
dayanarak hareket eden doktorlar tlp etiğine aykln davranmlş olur. sağlık
ça[lşantan, hastalaa muayene etmeden önce muayenenin Ve tedavinin ama-
clnI açlkça anlatmalldlr. iştemin sonuçtan hasta açlslndan ne kadar ağlrsa.
usutüne uygun bit9itendirjlmiş onam almanIn ahtaki yükümLüLüğü de o denti
büyüktür Muayene ve tedava, kişitere sonuçtarü beti19in bir yarar sağLayacak-
5a, hastanln yapl(acak işl,em için işbirl,iği yaparak, örtütü onay Vermesi yeterLi
otacaktür.Ancak muayenenin temel ama(ünln tedavi edici baklm otmadığl du-
rumıarda (a) hastanln durumu bi[ip, onay Vermesine (b) uygutanacak iştemin
hiç bir şekilde hastanln çlkarlna ters olmamas|na büyük özen gösteritmetidir.
Daha önce de beLirtitdiği 9ibi sorguLama sıraslnda kişinin, cezaLandlrmayl, iş-
kenceyiya da fizikset ba5kıyı kal,dlnp katdlramayacağlnl tespat etmek amac|y-
[a muayene yapmak tıbbi etik kurattarlna ve tlbbün amacına ayklaldlaTutuk[u
ya da hükümtüterin 5ağhğlnı cezayl koLaylaştlrmak için değit, ontarl müm-
kün o[an en sağ1,1kt| duruma getirmek ve 5ağllk koşuLtarlnl iyiteştirmek için
değertendirmek etik bi. davranlştlr. Bjr soruşturmaya delit otmasl amacly[a
yapl[an fizik muayenede onay a[lnlrken hastanln, muayeneden etde edilecek
sağtlk verilerinin naslI ku[[an|lacağl, naslI saklanacağl ve kimlerin bu verilere
utaşabiteceği konusunda bi19itendiratme5işarftltHastanln karannl betilleyen
bu 9ibi hı.]5u5lar muayene öncesinde açıkça anlatllmamlş5a, muayene Ve bi[-
ginin saklanması için veriten onam getersizdir.
3.Gizlilik
55. Hipokrat yemininden modern çağın etik kural,tarlna kadaı bütün etik itke-
Lerin temeL esasLarlndan biride giztitik görevidirBullke,Lizbon Ho'to Hoklon
BjLdiqesi'nde olduğ! qibi DTB bitdir9eterinde önemLi bir yer tutar. Bazl hukuk
sistemLerinde, mesLeki 9izLiLik esa5l çok önemti 9örüLdüğü için ulusal huku-
kun bir parçasl hatine getmiştar 6iztitik itkesi muttak bir yükümtütük değildir,
giztitik itkesinin insantara ciddi bir zaral velmesi Veya adaletin ciddi bir bi-
çimde çarpltllmaslna neden olmasl qibi istisnai durum[arda bu itke etik bir
biçimde ihtat editebitiıAncak kişinin sağ[lk bitgilerinin giz[i[iğinin korunması
qenel bil itkedir ve bu konudaki gizLitik itkesine ancak konudan haberdar
edj[en Ve bitgilendiriten hastanln rlzaslyla uyutmayabiliL61 Hastaya itişkin
kimtik bitqıterini içermeyen tlbbi bitgiter a5e başka amaç[a. için serbestçe,
6] DünyaIabipt.İi8 iğitaİafndan 1983y l nda kabll edilm4tir
64 sat9lnhaialk(al olan kiş]LeIin,uyuştulucu b.ğ mıt]ğl, p5ikiyatrik bozuk{uktal otan kişite[in b ld].
lilmes]9 b kamu sağlğ iç nlerekl duİUmGİd,]nda.

39