Page 37 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

l5TANBUL PRoTOKoLü

53. Kişinin kötü muameLeye dayanma kapa5itesini değertendirmek, kötü mu-
ametenin yapltdlğl yerde butunmak, kötü muameLeya yönetmek veya bizzat
uygutamak, kötü muamelenin devam etmesi amacıyta kaşil,eri hayata döndür-
mek veya işkenceden 50rum[u olması muhtemet kişiteran tatimattarl doğrut-
tusunda işkence Öncesinde, işkence esnaslnda veya sonraslnda tlbbi baklm
yapmak, işkenceci[ere kişalerin sağLlk durumu hakklnda veya tüp mesteğine
iLişkin biLgi vermek, kas|ttl oLarak kanltlan 962 aldl etnek, otopsa raporu Veya
otüm betgesi 9ibi qerçeğe uygun olmayan ya[an raporlar hazlrlamak,aşkence,
ye 'katıtmak' otarak addeditiı5l 8ifleşmiş Mittetter itketeri, tutuktular Ve 5ağ,
Llk personeli araslndaki tek etik al,işki biçiminin tutuklutarın sağtüğlnl değer-
tendirmek, onlaın sağtığlnü korumak ve iyiteştirmek otduğunu vurguLayarak
sağİk hizmeti etiğinin ana kula[[anndan birini benimsemiştir, ceza[andırma
veya işkenceyi kotaytaştl.mak için tutuktuta(n 5ağtıktar|nı değerLendirmek
etik olmayan bir davranlştır,
7. Ulu'lororol neslek kuruluşlon n ]n Içıklomolon

54. U[usta.arası mestek kı.rru[uşlannın birçok açlk[amasında, insan hakLarl-
nln korunmasl için 9erekl,i itkeler üzerinde durulmaktadlr, Bu kuru[uşlann
açlk[ama[an, u[us[aralas| tlp kuru[uş[arlnln insan hak[an konusunda fikir bir-
tiği içinde otduktarlnı açlk ve net bir biçimde ortaya koyar. Dünya Tabipleİ
Birtiğihin (DTB) beyanatlan, doktorlann u[ustararasl düzeyde kabuI editen
etik görevLerini tanlmtar.Drg Tokyo Bildirgesis', sağ[lk çallşanlannIn işkence
veya kÖtÜ muameteye katllmasıntn ya da iŞkence veya kötü muameLe esna,
s|nda mevcut buLunmaslnln yasak otduğunu bir kere daha dıte getirmiştir.
DTB Tokyo Bitdirgesine 6zel atlfta b!lunan BM ilkeLeri de bu yasağl pekiştirir.
Doktortarln kötü muameleyi ko[aylaştlracak bit9i, tlbbi araç veya tlbbi maL-
zeme 5ağ[amasl açlk bir biçimde yasaktanmlştlt Dünya Psikiyatri Birtiği'nin
Howoi Rildige'isa ite aynl kurat psikiyatriye de uygulanmIştlı Bu bitdirge,
psikiyatri mesteğinin ve psikiyatri bitgisinin, herhangi bi. kişi Veya qr!bun
insan haklannln ihtati için kötüye ku[[anlmınl ya5aklat Ulus[ararasl lslamj
Tlp Konferanslnln yaylnladlğl Kuveyt Bildigesinde" de ay husus dite geti-
ritmiş ve doktortarln tlbbi biLgiterini "siyasi, askeli veya herhangi bir neden[e
bedene,ak[a,ruha zararvermek,bun[arl zede[emek ve incitmek üzere' ku[[an-
masl Veya bu bilqileran ku[[anımlna izin Vermesi yasaklanmşıl'l Mahkum ve
Alıkonulonlorın Bokünındo Henşirelerin Rolü yörergeslhde hemşiretel için de
benzer kuralLar getiriLmiştir.56

55. sağ[lk ça[lşan[annln bir dığer görevi de, insan hakLarl ıhla[[erine karşl
sesini yükselten mesLektaşlannl desteklemektit Bunun ak5i, hasta haklannln
52 sağt,kçalşanlrn,haslalannakalş,nbbibil9itelini9iztitutmaytjıijmLtjtükte.iolduğunuveözeLlikle
butülbi(9ileİ açlkladlkLal takd lde biİeylerin 9i]venliğ]nit.hLikeyeatabiLe.€klei dUrumLa.da,.l kLama
4in bneyin aydıntat hronaml. ehakzorund.otdukla.nlaıld.tutmallddar(bkz.b6ti]oll,c3).
5' oünraTabipt€İ] B]4iği 6lan.dan 1975y l nda kabltedi(mi$.,
5a Dunyaibiptei Bnliği l.r.flnd.n 1977y lünda kabut editnişt.
95 1931ylllnda kabut editmişın Gid İakv me qirre 1/o1).
UOsbfa.an Hemşilelel (onfti tarafl.dan 1975y l]nda kablL.diLmirıiL
'6
35